Tímarit lögfræðinga - 01.01.1972, Page 5

(faroar (fíótaóon:
NOKKUR ViÐFANGSEFNI
RÉTTARHEIMSPEKI
(Erindi flutt á fundi Lögfræðingafélags íslands).
I.
Að því er við bezt vitum, hefur i öllum þjóðfélögum
verið réttur, eða lög, eða réttarkerfi i einhverri mynd,
hversu fáhrotinn sem rétturinn, eða lögin eða réttarkerfið
hefur verið. Ekki er um að villast, að hér á landi og í
öllum löndum, sem við til þekkjum, eru flókin réttar-
kerfi, með öðrum orðum, við myndum segja, að það,
sem við köllum lög eða rétt væri nú á tímum afar kerfis-
hundið. Þctta kæmi skýrt fram í ])ví, að ef við vildum
lýsa íslcnzkum rétti eða rétti cinhverra nágrannaþjóða
okkar, myndum við draga upp mynd af flóknu kerfi laga-
setningar, réttarheimilda, dómstóla o. s. frv. Þannig sjáum
við gjarnan rétt einhvers ákveðins lands í mynd þeirri,
sem við fáum af réttarkerfi landsins í heild. Við segjum,
að Alþingi setji lög, ráðhcrrar og sveitarstjórnir setji
reglugerðir, og dómstólar skeri úr ágreiningi um livað
séu lög og hvenær lögunum hSfi verið fylgt 'og iivenær
þau hafi verið hrotin og hvaða viðurlög liggi við því. Við
nánari athugun á þessu, sem við köllum réttarkerfi, sjáum
við að lögin setja fram skilyrði sem uppfylla þarf til
þess að lög verði* sétt, þau segja livað takmarki fram-
kvæmdavaldið, hvernig dómstólar skuli starfa, og síðast
en ekki sízt er í réttarkerfinu sagt til um hvernig starfs-
menn alls þessa kerfis, og starfandi lögfræðirigar, svo og
almenningur allur sem áhuga hefur, geta leitað uppi og
fundið lög landsins. Allt er þetta auðvitað geysilega flókið.
Tímarit lögfræðinga
3