Tímarit lögfræðinga - 01.07.1975, Page 22

blóði en í þvagi, þegar jafnvægi er komið á. Fyrrgi'eind hlutfallstala
bendir því til þess, að sú hafi yfirleitt verið reyndin í þeim liðlega 40
dauðsföllum, sem að var vikið. Við drykkju má búast við, að jafnvægi
sé náð eftir 1—2 klst. Tímalengd þessi er þó talsvert breytileg m.a.
vegna þess, að fæða í maga getur dregið mjög úr og seinkað frásogi
etanóls.
Öll blóðsýni, er hér ræðir, eru tekin úr bláæð (venu). 1 upphafi
drykkju kemst fyrst á jafnvægi milli þéttni etanóls í heila og í slag-
æðablóði, en síðar jafnast magn etanóls í heila og slagæðablóði við blá-
æðablóð og þá við aðra vökvafasa í líkamanum, þar á meðal þvag, sbr.
að framan. Þéttni etanóls í blóði því, er um lungun rennur, er hins veg-
ar ætíð sem næst hin sama og þéttni í heila. 1 byrjun alkóhóldrykkju
gefur því ákvörðun á magni etanóls í útöndunarlofti, sem stendur í
réttu hlutfalli við þéttni þess í blóði í lungum, réttari upplýsingar um
þéttni í heila en ákvarðanir í bláæðablóði (Forney & Hughes 1968).
Þetta gæti þannig skýrt, hvers vegna magn etanóls í blóði (bláæða-
blóði) þykir í vissum tilvikum minna en niðurstöðutölur mælinga alkó-
hóls í útöndunarlofti eða hegðun hlutaðeigenda gefa tilefni til að ætla,
að rétt sé.
Á hverju ári berast fáein bruggsýni til rannsóknar frá lögregluyfir-
völdum. Á mynd 1 B má sjá hinn mikla topp fyrir ísóamýlalkóhól, sem
virðist vera einkennandi fyrir brugg eða „landa“ og valda mestu um
„landalykt", sem velþekkt er. Hins vegar er athyglisvert, að metanól
er ekki í „landa“ og meira magn er af n-própanóli í whisky en í „landa“
(mynd 1 A og B). Má rekja þennan mun til mismunandi aðstæðna við
framleiðslu og til efna, sem notuð eru til gerjunar. Mjög lítið var af
þungum alkóhólum (hægra megin við etanól í mynd 1 C) í Spiritus
fortis, enda eru slíkar sprittlausnir sérstaklega hreinsaðar.
Ágrip.
Lýst er aðferð, er nefnist gasgreining á súlu (gas chromatography)
og mjög hefur rutt sér til rúms á síðari árum til ákvörðunar á etanóli
og öðrum alkóhólum (og ýmsum öðrum efnum). Kostir þessarar að-
ferðar er mikið næmi (allt að 30 nanóg af etanóli) og mikil hæfni til
sundurgreiningar á náskyldum efnum og enn fremur, að önnur efni
trufla ekki ákvarðanir á etanóli með aðferð þessari. Ef þéttni alkóhóls
(etanóls) í blóði er meiri en 1%0, eru vikmörk frá miðtölugildi mest
10%. Ef þéttni alkóhóls í blóði er 1%0 eða minni, er venja að telja vik-
mörk frá miðtölúgildi 0,10%o. Á tímabilinu 1. 9. 1972 — 31. 8. 1973
voru rannsökuð samtals 2130 blóðsýni (tekin úr bláæð), er lögreglu-
16