Tímarit lögfræðinga - 01.07.1975, Page 41

þær, og ákvæði um verndun fiskistofna utan lögsögunnar og hagnýtingu
þeirra. I því sambandi verður að hafa það í huga, að áhersla hefur verið lögð
á að ná samkomulagi án atkvæðagreiðslu til þess að fá traustan grundvöll,
því að ella er hætt við, að þau ríki, sem æt!að er að binda, muni ekki gerast
aðilar að væntanlegum samningi. Nægir þá ekki að taka stöðu með þeim, sem
ýtrastar kröfur gera, heldur verður að finna samnefnara. Við það hafa störf
Evensen-nefndarinnar miðast, og hefur sú aðferð verið studd af Islands hálfu.
Telja verður, að miklum áfanga hafi verið náð á fundunum í Genf, þar sem
nú liggur fyrir frumvarp að heildartexta. Á næstu fundum ráðstefnunnar í New
York verður þetta frumvarp tekið til nánari meðferðar, og má þá búast við
því, að þar geti orðið mikil átök um ýmsar greinar frumvarpsins. Getur svo
farið, að nauðsynlegt verði að hafa enn einn fund ráðstefnunnar, áður en end-
anlegi fundurinn yrði haldinn í Caracas.
Hans G. Andersen.
NÝ LÖG UM FÓSTUREYÐINGAR O. FL.
Nýlega voru sett ný lög um ráðgjöf og fræðslu varðandi kynlíf og barn-
eignir og um fóstureyðingar og ófrjósemisaðgerðir. Þessi lög nr. 25/1975 leysa
af hólmi I. nr. 38/1935 um leiðbeiningar fyrir konur um varnir gegn því að verða
barnshafandi og um fóstureyðingar og I. nr. 16/1938 um að heimila í viðeig-
andi tilfellum aðgerðir á fólki, er koma eiga í veg fyrir, að það auki kyn sitt.
Forsaga þessarar lagasetningar er sú, að í mars 1970 skipaði þáverandi
heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra, Eggert G. Þorsteinsson, nefnd til þess
að endurskoða I. nr. 38/1935 og I. nr. 16/1938. Nefndina skipuðu: Pétur H. J.
Jakobsson prófessor, sem nú er látinn, og var hann formaður nefndarinnar,
Guðrún Erlendsdóttir hrl., Tómas Helgason prófessor og Vilborg Harðardótt-
ir blaðamaður. Ritari nefndarinnar var Svava Stefánsdóttir félagsráðgjafi.
Nefnd þessi skilaði áliti, greinargerð og frumvarpi til nýrra laga um þetta efni
sbr. fréttagrein Guðrúnar Erlendsdóttur í 4. hefti Tímarits lögfræðinga 1973.
Frumvarp nefndarinnar skiptist í fjóra kafla. Fjallaði fyrsti kaflinn um ráðgjöf
og fræðslu, annar kaflinn um fóstureyðingar, þriðji kaflinn um ófrjósemis-
aðgerðir og sá fjórði um almenn ákvæði. Hefur þessi sama kaflaskipting hald-
ist í nýju lögunum.
Hinn 19. nóvember 1973 fylgdi þáverandi heilbrigðis- og tryggingamálaráð-
herra, Magnús Kjartansson, frumvarpi þessu úr hlaði á Alþingi. Að lokinni
fyrstu umræðu var því vísað til heilbrigðis- og trygginganefndar. Nefndin
skilaði ekki áliti og frumvarpið kom aldrei til annarrar umræðu. Frumvarpið
olli miklum deilum bæði utan þings og innan, sem ekki er undarlegt, þegar
litið er til þess, hverskonar löggjöf hér um ræðir. Einkum var deilt um 9. gr.
frumvarpsins, en þar var lagt til, að fóstureyðing yrði heimiluð að ósk konu,
væri hún búsett hérlendis eða ætti hún íslenskt ríkisfang, væri aðgerðin fram-
kvæmd fyrir 12. viku meðgöngu og ef engar læknisfræðilegar ástæður mæltu
gegn slíkri aðgerð.
Þar sem samstaða náðist ekki um frumvarpið, skipaði heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðrerra, Matthías Bjarnason, í nóvember 1974 nefnd til þess að
35