Tímarit lögfræðinga - 01.12.1980, Side 28

Lögin afnema endurkröfurétt tryggingaraðila, er greitt hefur tjón-
þola bætur, sem draga ber frá skaðabótakröfu eftir skaðabótalögun-
um (Endurkröfureglur voru að vísu misjafnlega víðtækar og í sumum
tilfellum var endurkröfuréttur ekki fyrir hendi, t.d. í almannatrygg-
ingum). 1 Noregi helst þó endurkröfuréttur á hendur manni, sem vald-
ið hefur tjóni af ásettu ráði, en sú undantekning skiptir afar litlu
máli í framkvæmd. Norsku lögin hafa sérstakt ákvæði um afnám end-
urkröfuréttarins í 3-7 gr. og tekur það til almannatrygginga og líf-
eyrissjóða, en ekki vinnuveitanda, sem greitt hefur tjónþola laun
vegna slyss. 1 sænsku lögunum ségir hins vegar ekkert um endurkröf-
ur berum orðum. Það er talið leiða af reglu 5:3 SkL, að engin endur-
krafa stofnist, en í greininni felst að sá, sem ábyrgð ber skv. skaða-
bótareglum, er ekki dæmdur til að greiða annað en nettótjónið, þ.e.
að frádregnum greiðslum frá þriðja manni. Hann ber ekki bótaábyrgð
vegna þeirra fjárhæða frá þriðja aðila, sem dregnar eru frá við ákvörð-
un bótafjárhæðar til tjónþola (Prop. 1975:12, bls. 128 og 164 og SOU
1973:51, bls. 217).
Það felst einnig í 5:3 SkL, að niður fellur endurkröfuréttur vinnu-
veitanda, sem greitt hefur tjónþola kaup í veikinda- og slysaforföllum,
en reglan í Noregi verður áfram sú, að vinnuveitandi á endurkröfu.
Stjórnskipuð norsk nefnd hefur látið í ljós það álit að fella beri niður
endurkröfurétt fyrir kaupi greiddu í veikinda- og slysaforföllum (NOU
1977:33, bls. 22-23).
íslenskar endurkröfureglur á þessu sviði eru nú allólíkar norskum
og sænskum. Hér eiga almannatryggingar víðtækan endurkröfurétt,
en í Norégi og Svíþjóð var að heita má búið að afnema hann fyrir
gildistöku skaðabótalaganna. Því hefur verið hreyft hér á landi, að
ástæðulaust sé að halda í endurkröfurétt almannatrygginga (Arn-
ljótur Björnsson (1975), bls. 158). Svíþjóð hefur fellt niður rétt
vinnuveitanda til þess að gera endurkröfu vegna launa í forföllum
sökum slysa o.þ.h., en í Noregi og á Islandi er slíkur réttur enn fyrir
hendi. Annar munur á reglum skaðabótalaganna og íslenskum endur-
kröfureglum er ekki umtalsverður. Að því er varðar lífeyrissjóði er
það að segja, að engin dæmi numu vera til þess, að íslenskur lífeyris-
sjóður hafi haft uppi endurkröfu á hendur bótaskyldum aðila í dóms-
máli um skaðabætur vegna líkamstjóns. Er ekki ljóst hvort slík krafa
myndi ná fram að ganga hér á landi. 1 Noregi og Svíþjóð eiga lífeyris-
sjóðir þeir, sem skaðabótalögin taka til, ekki endurkröfurétt.
222