Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 20.12.1992, Blaðsíða 4

Tímarit lögfræðinga - 20.12.1992, Blaðsíða 4
Á fundi Sambands íslenskra sveitarfélaga 23. nóvember sl. var samþykkt að styðja þá hugmynd að öll sveitarfélög innan héraðs eða sýslu yrðu sameinuð þannig að sveitarfélög yrðu að jafnaði ekki fáliðaðri en 1000 íbúar og ekki fleiri en 30-35. Þann 26. mars 1993 skilaði sveitarfélaganefnd lokaskýrslu til félags- málaráðherra þar sem tekið er undir þetta sjónarmið og þeirri skoðun jafnframt lýst að ríkisvaldið þurfi að taka grundvallarákvörðun um hvort það ætli að efla almennt umboðsvald í héraði og á það bent að samræma þurfi svæðaskiptingu í stjórnsýslu og þjónustu ríkisins jafnframt því að skipting landsbyggðarinnar í sveitarfélög verði felld að þeirri svæðaskiptingu. Þann 9. júní 1992 skipaði forsætisráðherra nefnd til að gera tillögur um stofnanaflutning frá höfuðborgarsvæðinu og er tillagna hennar að vænta í lok apríl. Ætla má að í þeim verði ráðagerðir um dreifingu verkefna frá miðstjórnar- stofnunum til almennra umboðsstofnana í héraði. Skipulagsbreytingar af því tagi sem hér hefur verið lýst leiða eðlilega til þeirrar hugsunar að bæði hin nýju sveitarfélög og ríkið sjálft verði að huga að því að þjónusta þeirra verði í boði svo nærri þegnunum að þeir geti notið hennar án óhæfilegrar fyrirhafnar og jafnframt að af þeim leiði ekki firring milli almenn- ings og stjórnvalda og skerðing lýðræðis. Hrepparnir eru elstu stofnanir íslensks samfélags. Ef til vill má rekja frumrætur þeirra til fyrsta tímaskeiðs byggðar í landinu. Hreppstjórastarfið er að líkindum ekki jafngamalt hreppunum en sennilega elsta opinber staða íslensks stjórnkerfis, eldri en embætti presta, prófasta og biskupa og vissulega eldri en sýslumannsembættin, sem eiga rætur í stjórnkerfi Noregskonungs og fylgdu með þegar hann færði út ríki sitt til Islands. Hreppstjórar voru lengi vel fimm í hverjum hreppi og fóru með sambærileg störf og hreppsnefndir nú á dögum og hreppsfélögin eru eitt elsta dæmi sem þekkt er um sjálfstjórn sveitarfélaga. Gagnstætt Alþingi er saga þeirra óslitin og þeir hafa aldrei breytt um grundvallareðli. Eftir því sem konungsvald efldist í landinu dró úr sjálfstæðri héraðsstjórn; hreppstjórar urðu smám saman umboðs- menn sýslumanna eins og þeir eru enn í dag. Þessi þróun náði hámarki um 1800 og lauk svo að aðeins var einn hreppstjóri í hverjum hreppi. Þegar sjálfstjórn sveitarfélaga var tekin upp að nýju með sveitarstjórnartilskipuninni 1872 voru embætti hreppstjóra látin halda sér en kjörnum sveitarstjórnum falin stjórn hreppanna. Til allrar hamingju hefur tekist að forða því að sýslumannsembættin dagaði uppi eins og nátttröll og nú hafa þau verið aðlöguð kröfum tímans eins og best verður á kosið, að öðru leyti en því að enn hafa sýslur ekki verið stækkaðar eins og vert væri og til þeirra má enn leggja ýmis verkefni sem nú er sinnt í stjórnarráði og stofnunum í höfuðstaðnum. Með sveitarstjórnarlögum nr. 81986 234
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Tímarit lögfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.