Ægir - 01.05.1995, Qupperneq 10

„Hún er algjör og samtökin starfa
saman af fullum heilindum. Menn hafa
skiptar skoðanir en í dag eru engin
vandamál og forystumenn starfa saman
af heilum hug."
Ótækt að smábátar valsi
lausir í kerfinu
Sjómenn á smœrri bátnm eru yfirleitt
ekki félagar í sjómannafélögum og þið
ekki þeirra viðsemjendur. Er ástœða til að
breyta þessu?
„Þetta er ekki vegna samstöðuleysis.
Bátar undir 12 tonnum er ekki innan
LIU og sjómenn á þessum bátum ekki
aðilar að samningum. Það vantar við-
semjanda fyrst og fremst. Þetta hefur oft
verið rætt. Það hafa viða verið gerðir
rammasamningar sem farið er eftir í
stórum dráttum. Oftast eru það eigend-
ur og nánir aðstandendur sem eru á
þessum bátum og ég kannast ekki við
nein vandamál í þessum geira.
Hitt er svo annað mál að mér finnst
alveg ótækt hvernig smábátarnir fá að
valsa innan kerfisins. Afli þeirra hefur
aukist úr 20 þúsund tonnum fyrir
nokkrum árum í 40 þúsund tonn. Þessi
aukning kemur niður á mínum um-
bjóðendum og þetta verður að stöðva.
Við getum ekki sætt okkur við að einn
hópur búi viö aðrar reglur. Það verður
að setja þak á afla þeirra."
Nú eru Vestfirðingar ekki aðilar að
boðuðu verkfalli. Á það rót sína að rekja
til þess að Sigurður Ólafsson bauð sig
fram til formanns Sjómannasambands-
ins en beið lœgri hlutgegn þér?
„Nei. Við erum góðir félagar og vinn-
um saman í stjórn Sjómannasambands-
ins. Vestfirðingar hafa sérstöðu að ýmsu
leyti. Þeir hafa iðulega farið í verkfall án
samflots við aðra og náð fram ýmsum
sérmálum."
Vil fá að semja
Óttast þú langt verkfall?
„Ég óttast það ef við berum ekki gæfu
til þess að ljúka þessu áður en verkfal!
skellur á. Fjögur síðustu verkföll sjó-
manna hafa staöið í 13-15 daga. Við
munum ekki standa upp frá þessu verk-
falli fyrr en fiskverðsmálin verða leyst.
Það munu þá einhverjir aörir segja okk-
ur að standa upp."
Á sjómannadag verða liðnir 15 dagar
frá upphafi verkfalls ef það skellur á.
Verður uppreisn meðal sjómanna ef ríkis-
stjómin setur lög á verkfallið daginn fyr-
ir sjómannadag?
„Ég held að pólitíkusar hafi ekki
kjark til þess aö stöðva verkfall með
lagasetningu daginn fyrir sjómannadag
en hvort þeir velja mánudaginn eftir,
það er önnur saga. Ég hef aldrei hvatt
og mun aldrei hvetja til lögbrota.
Ég vil ekki lög. Ég treysti ekki ríkis-
stjórninni til þess að setja lög sem við
getum lifað við. Ég vil fá að semja fyrir
mína umbjóðendur." □
Norðmenn
veiða kópa
Norska ríkisstjórnin hefur ákveð-
ið að leyfa veiði á 2600 selkópum.
Þetta verður gert í vísindaskyni og
beinast rannsóknir einkum að nær-
ingu ungra kópa og fýsir vísinda-
menn að vita hvað veldur sveiflum í
viðgangi stofnsins milli ára. Rann-
sókn þessi mun taka til að minnsta
kosti 2250 dýra. 350 kópar verða
veiddir í sérstakri rannsókn á ólík-
um aflífunaraðferðum. Borin verður
saman annars vegar sú leið að skjóta
kópana með riffli og hinsvegar hin
hefðbundna aðferð að rota þá með
kylfu.
Aðeins verða veiddir kópar sem
farnir eru frá mæðrum sínum og
hættir að sjúga. Áður fyrr voru
selkópar veiddir mun yngri vegna
skinnanna en því var hætt eftir
verðfall á skinnum í kjölfar mót-
mæla dýraverndunarsinna.
Þetta er í fyrsta sinn í langan tíma
sem veiðar á kópum eru leyfðar en
nokkuð er jafnan veitt af fullorðn-
um sel við Noregsstrendur og styrkir
ríkisstjórnin þær veiðar. Það er enda
yfirlýst stefna stjórnvalda að selveið-
ar megi ekki leggjast af til þess að
varðveita þær sem atvinnugrein og
einnig til þess að viðhalda eðlilegu
jafnvægi í lífríkinu en eftir að sel-
veiðum var hætt hafa selastofnar
vaxiö svo að mörgum stendur stugg-
ur af.
Lítil mótmæli hafa heyrst við
þessum áætlunum Norðmanna en
þó stóð Brigitte Bardot fyrir mót-
mælum fyrir utan norska sendiráð-
ið í París og einhverjir fleiri hafa lát-
ið í sér heyra. Norski utanríkisráð-
herrann telur andófið þó aðeins
mildan andvara samanborið við
þann storm mótmæla sem skall á
Norðmönnum eftir að þeir leyfðu
hrefnuveiðar á ný 1993.
(Norway Now - apríl 1995)
Nítjánda verkfallið
Samkvæmt samantekt Ægis hafa sjómenn 18 sinnum farið í verkfall frá 1916.
14 sinnum hefur verið samið án afskipta yfirvalda en fjórum sinnum hefur
verkfalli lokið meö lagasetningu. Þaö var gert fyrst árið 1938, síðan árið 1969
eftir rúman mánuð, 1979 voru sett lög á verkfall farmanna eftir rúmar sjö vik-
ur og í ársbyrjun 1994 setti ríkisstjórn Davíðs Oddssonar bráðabirgðalög á verk-
fall sjómanna eftir 13 daga verkfall
í kjölfar verkfallsins 1994 voru sett lög um að skip mættu ekki selja eða leigja
frá sér meira en 15% kvótans og eiga möguleika á að kaupa og leigja kvóta í
staðinn. Sjómenn hafa lýst þessi lög gagnslaus til að koma í veg fyrir kvótavið-
skipti með þátttöku sjómanna. Einnig var í kjölfar verkfallsins ákveðiö að koma
á svokallaðri 50% reglu sem taka átti gildi næstu áramót. Samkvæmt henni
mátti skip ekki taka á leigu meiri kvóta en sem nam 50% af eigin veiöiheimild-
um. í samstarfssamningi núverandi ríkisstjórnar er fallið frá því að þessi regla
komi til framkvæmda og sjómenn hafa ekki mótmælt því.
10 ÆGIR