Ægir - 01.10.1999, Side 22

M arkaðsvœðing siávarútvegsins
kvæmni stórrekstrar er augljós í svo
fjárfrekum iðnaði sem sjávarútvegur-
inn er."
- Eru stjórnendur og eigendur sjáv-
arútvegsfyrirtækja meðvitaðir um
þetta?
„Á því er allur gangur. Skilningur-
inn er mestur hjá þeim fyrirtækjum
sem eru markaðsvædd nú þegar. Þau
hafa verið að sækja sér fjármagn út
fyrir sinn eigendahóp og eru í ríkari
mæli að sjá hagkvæmni rekstrar í stór-
um einingum."
Heiðar og Ægir Páll segja hér komið
á nýjan leik að þætti löggjafans og því
sem þeir kalla sérkennilega hámarki á
stærð fyrirtækja út frá kvótastöðu.
„Þetta þak teljum við óskiljanlegt
því það hvetur til óhagkvæmari rekstr-
ar í greininni en hægt er að ná. Þetta
atriði heldur aftur af greininni og
skaðar alla."
- Teljið þið að kvótaþakið sé nú þeg-
ar farið að hafa takmarkandi áhrif á
þróunina?
„Já, það er komið að þeim
tímapunkti. Til að mynda getur Sam-
herji ekki stækkað mjög mikið úr
„Komið að þeim
tímapunkti að
kvótaþakið hamli
þróuninni í greininni."
þessu. Sama væri að segja um
vangaveltur um samruna HB, ÚA og
Síldarvinnsluna, sem getur um margt
verið skynsamleg samsetning. Slík
sameining gengur ekki út frá stærðará-
kvæðinu í lögum.
Það sem er sérkennilegt í þessu er
hvernig fólk horfir með allt öðrum
augum á sjávarútveginn en annan
rekstur. Ekkert virðist við það að at-
huga að hér á landi séu aðeins tvö
skipafélög sem þjónusta sjávarútveg-
inn og að markaðsvirði annars skipafé-
lagsins sé þrefallt á við markaðsvirði
stærsta sjávarútvegsfyrirtækisins. Er-
lendis þætti þetta mjög öfugsnúið þar
sem sú regla er almenn að þjónustu-
fyrirtæki séu minni en framleiðslufyr-
irtækin."
- Þykir ykkur óeðlilegt að löggjafinn
hindri með þessum hætti stærð sjávar-
útvegsfyrirtækja?
„Þarna er fyrst og fremst verið að
spila eftir tilfinningum en síður eftir
skynseminni. Því miður hefur ekki
komist inn í umræðuna hverju er ver-
ið að fórna með svona ákvæði í lög-
um."
Yfirráð á Norður-Atlantshafi
Hagkvæmari sjávarútvegur er svar
þeirra Heiðars og Ægis Páls við þeirri
spurningu hvað gæti gerst ef hömlum
á erlenda fjárfestingu yrði aflétt og
sömuleiðis stærðarmörkunum á kvóta-
eign íslenskra sjávarútvegsfyrirtækja.
„Greinin yrði mun hagkvæmari en
í dag. Þá yrði einfaldara fyrir innlendu
sjávarútvegsfyrirtækin að sameinast
erlendum fyrirtækjum og stækka enn
frekar. íslensk fyrirtæki gætu þannig
náð enn meiri tökum á sjávarútvegi í
Norður-Atlantshafi. Menn væru þá að
útvíkka starfsemina, líkt og Samherji
hefur gert að hluta, og horfa ekki að-
eins á heimamiðin heldur Norður-Atl-
antshafið sem sitt starfssvið.
Að okkar mati er því orðin áleitin
spurning í dag hvort reglurnar sem við
búum við séu farnar að hafa þau áhrif
að halda þeim frá sókninni sem bestir
eru í rekstri sjávarútvegsfyrirtækja.
Slíkt væri ekki þjóðhagslega hag-
kvæmt," segja Heiðar Guðjónsson og
Ægir Páll Friðbertsson.
22 ÆGiIR