Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga - 01.02.1923, Qupperneq 46

92
Tímnrit lögt'ræðinga og hagfræðinga
og hér hefir verið gert með samanburði á útgjöldum með-
al fjölskyldu af verkmannastétt síðan 1914 og miðað við
tímann rétt á undan stríðinu. A 3. mynd er hækkunin í
flestum þessum löndum sýnd með línuriti.
Samkvæmt þessu yfirliti hefir verðhækkunin á Islandi
verið svo að segja alla tíð töluvert meiri heldur en á Norð-
urlöndum og á Bretlandi og Bandaríkjunum. A Frakklandl
og Italíu hefir líka verðhækkunin verið miklu minni þang-
að til tvö síðustu árín, að hún er orðin svipuð á Frakk-
landi, og töluvert meiri á Ítclíu. Minst hefir verðliækkun-
in orðið í Bandaríkjunum, þar sem verðið aðeins rúmlega
tvöfaldaðist þegar það komst hæst og var í júlí 1922 aðeins
67°/0 hærra heldur en fyrir stríðið. Annars er það eftir-
tektarvert, hvað breytingarnar í Bandaríkjunum og á Is-
landi fylgjast vel að, nema hvað þær eru miklu sterkari
á íslandi. Fram að 1916 er hækkunin tiltölulega hægfara,
en 1917 og 1918 verður hún miklu meiri, 1919 er hún
aftur lítil, en 1920 kemur ný mikil hækkun, síðan mikið
fall 1921 og enn nokkurt 1922, en minna. Á Norðurlönd-
um liefir verðhækkunin ætíð verið mest í Noregi, en lengst
af rninst í Danmörku, og Svíþjóð hefir verið þar í milli
þangað til síðustu tvö árin, að liún er komin lítið eitt nið-
ur fyrir Danmörku. í júlí 1922 var verðlagið í Svíþjóð
90°/o hærra heldur en fyrir stríðið, í Danmörku 99°/0 og
í Noregi 155°/0. I Danmörku var lengi verðlaginu á ýms-
um nauðsynjavörum haldið niðri með tillagi frá ríkinu og
eins hefir liúsaleigan verið mikið takmörkuð. Svo hefir
og verið um húsaleiguna annarsstaðar á Norðurlöndum.
I júlí 1922 er talið, að hún hafi verið í Noregi aðeins
68°/0 liærri heldur en fyrir stríðið, í Svíþjóð 63°/0 og í
Danmörku 55°/0. Á Bretlandi var verðhækkunin meiri en
á Norðurlöndum framan af stríðsárunum, en seinni árin
varð hún meira hægfara og síðan 1919 hefir hún verið
minni þar heldur en á Norðurlöndum. í júlí 1922 var verð-
lagið þar 81 °/0 hærra heldur en fyrir stríðið. Á Ítalíu varð
verðhækkunin mjög litil framan af stríðsárunum, en jókst
svo allmikið, og eftir lítið hlé eftir stríðslokin byrjaði ný