Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga - 01.02.1923, Blaðsíða 67

Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga.
113
samningi, vegna ólögræðis gagnaðila, getur hann beint
hvort heldur hann vill að hinum ólögráða manni sjálfum
eða lögráðamanni hans.
Verði samningur ógildur vegna ólögræðis, ber báð-
um samningsaðilum að skila aftur þvi, sem þeir hafa tek-
ið á móti, eða, sé það ómögulegt, þá andvirði þess. Hinn
ólögráði er þó því aðeins skyldur að greiða andvirðið, að
svo miklu leyti, sem því hefir verið varið til hæfilegs upp-
eldis handa honum, eða það hefir á annan hátt komið hon-
um að notum.
Hafi hinn ólögráði tælt hinn aðila til samningsgerð-
arinnar með ósannri frásögn um heimild sína til að gjöra
samninginn, er hægt, þegar sanngirni þykir mæla með
því, að skylda hann til að bæta hinum samningsaðila það
tjón, sem hann hefir beðið við samningsgerðina, án tillits
til þess, hvort nokkur fullnæging samningsins hefir átt
sér stað eða ekki. Hafi hinn ólögráði gert sig sekan í hegn-
ingarverðu athæfi með samningsgjörðinni, koma almenn-
ar skaðabótareglur til greina. — Eins og sést á þessu, er
liert á skaðabótaábyrgð ólögráðs manns. Með því að leggja
það alveg á vald dómstólanna, hvort skaðabætur skuli yfir
höfuð greiða, og hversu háar þær skuli vera, verður þó
ekki annað séð, eri reglur þessar séu til bóta.
V. kapítuli um Réttindi og skyldur lögráðamanns eru
sameiginlegar aðeins fyrir d. og sv. frv. —
Aðalstarf lögráðamanns er stjórn á fjármunum hins
ófjárráða, og að koma fram fyrir hans hönd við lögskifti
á sviði fjárréttarins. Umráð yfir persónulegum málefn-
um hins ólögi’áða falla því aðeins undir valdsvið lögráða
mannsins, að svo sé sérstaklega ákveðið (hann sé einnig
handhafi fv. eða lögræðissviftur sé einnig sviftur sjálf-
ræði).
Hafi lögráðamaður umráð yfir fjármunum hins ófjár-
ráða, á hann að ávaxta þá á sem bestan og tryggastan
hátt. Ábyrgð má ekki takast á hendur fyrir hönd hins
ólögráða, né setja eignir hans að veði til tryggingar skuld-
um þriðja manns.
8