Nýja stúdentablaðið - 01.02.1947, Blaðsíða 20

BJORN ÞORSTEINSSON, stud. mag.:
Athugasemdir við sjónarmið Magnúss prófessors
Pólitískur „Víga-Stir"
Prófessor Magnús Jónsson ritaði alllanga grein í Stúdenta-
blaðið 1. des. s.l. og nefnir liana: „Sjónarmið í sjálfstæðis-
rnálinu". Með þessari grein kemur fram á ritvöllinn og lætur
í ljós skoðanir sínar um málefni, sem er ofarlega á döfinni,
þaulvanur stjórnmálagarpur, afgamall sjálfstæðismaður og
þaraðauki prófessor í guðfræði, svoað ætla má, að hann viti,
hvað til síns friðar heirir þessa heims og annars. Ifér er því
hægt að búast við, að rætt sé um málin af vísdómi og skin-
semi. Hér er mikils að vænta af hámentuðum og lífsreindum
manni. Eg verð að viðurkenna þegar í stað, að ég varð firir
dálitlum vonbrigðum, þegar ég las þessa grein gtiðfræðings-
ins. Að vísu geri ég ráð firir, að hún sé allgóð eftir því, sem
efni standa til. Magnús er maður gáfaður að flestra áliti.
Þess vegna geta skrif hans ekki verið fávísleg af meðfæddri
heimsku hans. Ifann er prófessor í guðfræði og þar með einn
helsti leiðtogi guðskristni hér á landi. Slíkur maður hlítur
að hafa lagt rækt við skapgerð sína. Hann hlítur að breita
eftir boðorðunum, fara ekki í manngreinarálit, vera verndari
lítilmagnans og fullur heilagrar vandlætingar, þegar réttur
málstaður er fótum troðinn, og bera aldrei ljúgvitni, hve
mörg hlutabréf eða önnur veraldleg verðmæti sem í boði eru.
Magnús er sjálfstæðismaður. Þess vegna hlítur hann að vilja
heill og fullveldi þjóðar sinnar og beita öllum kröftum sínum
aður. Hann er einsog dauðinn. Þá er einsog lífið sé
að enda. Það er svo langt, þangað til að vorið kemur
aftur, og svo margt, sem getur gerst, — svo margt.
Heill vetur. Það er heil eilífð með ótal andvökunótt-
um og frosti á glugganum. Og þá er einsog vorið
ætli aldrei að koma. Og svo þegar það loksins kemur,
trúir maður því ekki, en þá er það líka of seint.
Fegursta vorið kemur aðeins einu sinni.
Hann tekur í hönd hennar, og þau vita ekki, hvað
þau eiga að segja. Það er einsog himinninn sé alt í
einu orðinn svo drungalegur, veröldin svo köld og
hræðileg. En ósjálfrátt færa þau sig nær hvort öðru,
og þá finna þau, að það er skilnaðurinn, en ekki
veröldin, sem orkar þannig á tilfinningar þeirra.
— Við síðasta tillit, þegar þau kveðjast, er einsog
andlit hennar hvísli að honum þessum orðum:
Komdu aftur--------------.
til að sjá sjálfstæði hennar sem best borgið. Þessa og marga
aðra ágæta eiginleika ætti þessi dánumaður að hafa til að
bera. Þeir ættu að vera rauði þráðurinn í skrifum hans og
störfum, og sjá, guÖskirkja mundi eflast í landinu að virð-
ingu og vinsældum.
Ég geri ráð firir, að fleslir, sem þekkja Magnús lítið eða
störf hans, muni trúa því trauðlega, að maður í slíkri stöðu
sem hann láti snúa sér í pólitískar hrakreisur til framdráttar
vafasömum málstað. Það er alkunna, að Magnús hefur átt í
talsverðum útistöðum um dagana firir þá stétt á landi hér,
er helst mun svipa til Faríseanna fornu í hinu helga Kanaan.
Firir þessa menn hefur hann oft siglt tæpan beitivind um
binn pólitíska forarpoll, svoað virðing lians, deildarinnar, sem
hann kennir við, og kirkjunnar í landinu hefur ekki vaxið
af þeirri starfsemi hans, og ber raun vitni um það. Ég efast
ekki um, að holt væri firir þjóðina, að góðir og grandvarir
menn létu sig stjórnmálin meira skipta en þeir hafa gert til
þessa, svoað þar irði beitt heiðarlegri brögðum en gert er.
Magnús verður þó tæplega sakaður um viðleitni í þá átt að
göfga íslensk stjórnmál, ef dæma á eftir umræddri grein í
Stúdentablaðinu.
I upphafi hennar virðist vera talsverður tvíveðrungur á
höfundi, er hann hleipir út á ritvöllinn. Það er einsog þess-
um postullega manni, sem ætti að hafa sannleiksást og hrein-
lindi að leiðarljósi, virðist leið sín vera þirnum stráð. Slíkt
er engin níjung, að þröngt sé ldiðið og mjór vegurinn, sem
hinir sælu ganga, og ætti Magnús ekki að kippa sér upp við
forna reinslu. En það er uggur í manninum. Stórirði falla
þessum hámentaða manni ekki í geð. Idann næstum biðst
undan þeirri kurteisi að vera bendlaður við að vilja for-
heimska h'ðinn. Mér virðist koma í ljós þegar í upphafi
greinarinnar, að einhver rödd hið innra með höfundinum sé
á móti því, að hann ráðist undir þann áraburð, er viljinn
bíður. Það er auðfundið, að Magnús þarf að herða sig upp,
þvíað hinn andlegi kuggur hans vill lielst liggja kirr í naust-
um. Skildan við eitthvað ifirskiggir þessa tregðu eða viðbjóð
höfundar, og hann heldur í forhertu skapi úr hlaði.
Hornsteinar sjálfstæðisins
Annar kafli greinarinnar fjallar um það, sem prófessorinn
nefnir hirningarsteina sjálfstæðismáls Islendinga. Þessa hirn-
ingarsteina telur hann þrjá, og eru það:
1. Stjórnarfarslegt jrelsi, fullt vald ifir öllum málum innan
lands og utan ríkis.
2. Mikil og almenn mcnning, er búi við góð skilirði og
taki jöfnum höndum til þekkingar og skaphafnar.
NÍJA STÚDENTABLAÐIÐ
18