Sumargjöfin - 21.04.1927, Side 23

Sumargjöfin - 21.04.1927, Side 23
SUMARGJÖFIN hnupla öðru hvoru, en mjer kemur á ó- vart ef hann skrökvar. Ef barni er gjarnt að segja ósatt ættn foreldrarnir fremur að ásaka sig sjálf en barnið. Og þau verða að venja það af ósannsöglinni með því að leita uppi á- stieðurnar til hennar og nema þær burtu, og koma barninu ástúðlega og skynsam- lega í skilning um hversvegna er betra að segja satt en að ljúga. Fullorðnir verða auðvitað skilyrðis- laust að segja börnum satt og vera þeim einlægir, ef þau eiga ekki að venjast á ósannsögli. Foreldrar, sem kenna börnum sínuin að það sje synd að ljúga, en hirða ekki þótt börnin standi þau sjálf að ó- sannindum, hljóta að missa hvern snefil af virðingu barnanna. Til er ein tegund lygi, sem er afskap- lega skaðleg. Hún er sii, að hóta refsingu án þess að láta sjer koina í hug að standa við hótunina. Slíkt hlýtur æfin- lega að verða til ills eins. Ekki skal annars krefjast af börnum en þess, sem rjettmætt er og skynsam- legt. En liafi eitthvað verið heimtað eða skiþað, verðnr að halda l'ast við að því sje hlýtt, jafnvel þótt maður sjái eftir að liafa gert það. Sje ógnað refsingu, verður hún að vera þannig, að tiltækilegt sje að framkvæma hana. Og enginn skyldi treysta því að unt sje að „plata“ barnið. Einkum er það frámunalega vitlaust að ógna börnum með grýlum eða öðrum slikum hræðum. Börnin verða fyrst hræðslugjörn og taugaveikluð af þessu, en síðar, jiegar þau sjá í gegn um blekkinguna verða þau tortryggin á alt, jafnt satl og logið. El' aldrei er heimtað af barninu annað en það, sem gengið er eftir að sje hlýtt, venjast þau á að hlýða tafarlaust. Þau vita að mótspyrna er árangurslaus. En miklu varðar það, ef þetta á að 23 hepnast, að aldrei sje annað heimtað en það, sem rjettlátt er og nauðsynlegt. Börn, sem ekki hafa verið bæld, eru síspyrjandi. Sumar spurningarnar eru heimskulegar aðrar skynsamlegar. Þær geta verið óþægilegar að svara, og þreyt- andi, en þó verðum við að leýsa úr þeim eins vel og við getum, og segja satt. Ef barnið spyr eittlivað um trúar- lirögð, verðum við að segja það, sem við vitum sannast og rjetlast, jafnvel þótt við vitum að lari í bága við skoðanir ann- ara mannii. Ef það spyr uhi dauðann, verðum við að svara. Þótt okkur virðist svarið hljóta að vera utan og ofan við skilning barnsins, þá megum við ekki hirða um það. Betra er að segja barninu heldur of mikið en of lítið. Það mun örva fróðleiksþorsta þess. Heimur sá, sem við lifum i, dýrkar hje- góma. Barn, sem alið er upp tildurlaust og hjegómalaust hlýtur því að líta smá- uin augum ýmislegt, sem heimsk venja hefur helgað og virðir. Þelta getur verið óþægilegt. Sannleiksást er óþægileg í mannfjelagi, sem lifir og hrærist í hræsni. Þó kysi jeg þúsund sinnum fremur að hörnin mín ættu í völc að verjast, og væru auðug al' hreinskilni og sannleiks- ást, en að þau „lcæmust vel áfram“ á dygðum þrælsins, hræsni og yfirdreps- skap. Jeg vildi óska að börnin min vrðu sönn í orðum og hugsun, þótt það kost- aði þau alla timanlega velgengni. Iijer er meira í húfi en auður og virðing. G. Guðjónsson íslenskaði.

x

Sumargjöfin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sumargjöfin
https://timarit.is/publication/613

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.