Sumargjöfin - 21.04.1927, Síða 26

26
SUMARGJÓFIN
cn kl. 11 eða 12 á sunmim? Nei, þau
vita það ekki, og jeg býst .við, að fjöldi
foreldra viti það ekki heldur. Það er dauð-
ur bókstafur, sein ekkert, bókstaflega
ekkert er gert til að fylgja fram. Og þó
að ákvæðinu væri fylgt fram, er það ekki
að bálfu gagni. Tímatakmarkið á að vera
miklu fj'rr, og hjer sem annarstaðar
mundi vera hægt að koma á fastri reglu
í þessu efni, ef nokkuð væri gert til þess.
— Það mætti lengi halda áfram að telja
ujip vanrækslusyndir bæjarfjel. og heiin-
ila við vesalings hörnin. En það er ekkert
skemtiverk, enda getur hver og einn, sem
vill sjeð óvirðingarnar sjálfur. Jeg hefi
rakið nokkur rök, sem mjer skilsl að hafi
skapað þetta ástand, sem nú er, og jeg
verð að játa, að mjer finst í meira lagi
alvarlegt. En jeg á eftir að minnast á
einn aðilann um uppeldisstarfið, og það
skólinn. Skólinn er í eðli sínu einmitt
stofnun, sem á að aðstoða heimilin við
uppéldið, og taka við þar, sem þau ekki
lengur hrökkva til, og mætti því ætla, að
hæjarfjelagið gerði hann svo satrfhæfan
sem unt er. — Það er nú svo að til er
í bænum skólahús, sem bygt er fyrir eitt-
hvað 600 hörn, miðað við venjulegar kröf-
ur um þægindi og kenslustundafjölda. í
jietta hús er troðið framundir 1800 börn-
um. Arleg skólavist er 7% mánuður. f
erlendum hæjum, sem næst liggur að
jafna við, minst 10 mán. Daglegur kenslu-
stundafjöldi er 2—4% stund að jafnaði,
eftir aldri barna. Erlendis 4—6 Skóla-
skylda hefst hjer við 10 ára aldur, og
endar við 14. Erlendis ýmist frá 6 eða
7—14. Það má ýkjulaust segja, að hjer
njóti hörn helmingi skemri skólavistar að
öllu samanlögðu en krafist er í öðrum
menningarlöndum. — Hjer er j>að svo, að
ölluin börnum verður að hrúga saman í
jiessa einu stofnun, heilvita hörn og sið-
söni verður þar að láta alast upp með
andlegum vesalingum af ýmsu tæi.
Erlendis hefur skólinn að minsta kosti
tvískifla hjálparstofnun til að taka við
slíkum hörnum. Skóla fyrir fáráðlinga og
siðhótar uppeldisheimili fyrir óknytta-
hörn. — Þegar þess er nú g'ælt, að lög-
mál eftirlíkingarinnar er eitt hið öflug-
asta sem ræður um háttu barns og venju-
myndun, það vill ávalt líkja eftir öðrum,
hvort heldur er í illu eða góðu, og sje um
strákskap að ræða finst því jafnframt
tækifæri lil að sýna hugrekki og mann-
dáð, —■ jiá mætti j)að verða ljóst að hjer
er árlega unnið óhæfuvej'k, og verður
jafnlengi og svo er látið reka á reiðun-
um og hefur verið að undanförnu.
Það sígur endalaust á ógæfuhlið. Skólan-
um er sniðinn svo jjröngur stakkur, að
hann er máttvana. Fólkið finnur, að hann
áorkar litlu, en gerir sjer ekki grein fyrir
ástæðum, virðing hans þverr, og hörnin
læra snemma að meta hann lítils. En J)á
er um leið viðleitni skólans dauöadæmd.
„Dýpra og dýpra“.
Reykjavík er nú, sákir mannfjölda og
aðstöðu, að verða svo voldug, að hún „gef-
ur tóninn“, sem kallað er, í okkar litla
þjóðfjelag. Og meðal æskulýðs bæjarins
eru nú orðin svo mikil brögð að siðspill-
ingu, að það má telja algenga atburði
að börn sjeu dregin fyrir lögreglurjetl,
sökuð um pretti, spellvirki, þjófnað, og
jafnvel það sem er enn verra. Mjer virð-
ist j)essir vaxandi barna-glæpir vera svo
herfilegur fyrirboði, að ef ekkert er að
hafst lil umböta sýnist mjer litið verða úr
öllu hjalinu um fyrirmyndarmensku okk-
ar íslendinga og öllum spám um glæsilega
framtíð og öndvegissess ineðal menning-
arþjóða. Slíkar skýjahorgir virðast mjer
grátlilægilegar, meðan börnin, tilvonandi
framtíðin sjálf, er látin norpa í næðingum