Dvöl - 01.04.1942, Blaðsíða 13

D VÖL
91
hundar í öllu héraðinu. Hinum
hafði verið slátrað til átu. Þetta
skilja þeir bezt, sem þekkja Skræl-
ingja og vita, hvað hundarnir eru
þeim ómissandi samherjar í lífs-
baráttunni.
Á árunum 1881—1883 féllu um
sjötíu menn úr hungri í Angmag-
salikhéraði, eða 16% af kynstofn-
inum. Og þó voru sagnir um enn
nieiri hungursneyð.
En það var ekki eingöngu sultur
og slysfarir, sem kvistuðu niður
hinn litla kynstofn. Alls konar
sjúkdómar hjuggu stór skörð í hóp-
inn og var berklaveikin skæðust.
hegar hún var komin á hátt stig,
var galdrameistarinn, angakokk,
kvaddur til þess að lækna sjúk-
öóminn með særingum, og þegar
þær dugðu ekki, flýttu ættingjar
fyrir sjúklingnum eða hann stytti
sér aldur, svo að hann væri ekki
öðrum til byrði. Þunglyndi var or-
sök í því, að ótrúlega margir
frömdu sjálfsmorð, og var það
ekki ávallt mikið, sem menn settu
fyrir sig. Gustav Holm segir frá
hokkrum dæmum um það:
Ung kona drekkti sér vegna þess,
að móðir hennar flutti heim til
hennar. Maður lagðist um vetur út
í snjó og króknaði, af því að dóttir
hans, nýkomin heim eftir langa
fjarveru, vildi ekki vera hjá hon-
úm. Kona drekkti sér út af því, að
tengdasonur hennar sagði við hana,
að það væri ekkert gagn að henni
lengur. Yfirleitt virðist lífsleiði
hafa verið martröð á fólkinu og
orsök hinna mörgu sjálfsmorða.
Enn var það siður að bera út
börn, ef þau voru veikluleg, eða
ef mæður dóu að þeim. Hrumu
fólki var styttur aldur.
Af öllum þessum ástæðum varð
meðalaldur fólksins mjög lágur.
Voru það tæplega fimmtán af
hundraði, sem komust yfir fertugt,
og er það helmingi lægri hlutfalls-
tala heldur en í menningarlöndum.
Manndráp voru einnig tíð fyrrum
meðal Austlendinga, og þurfti oft
ekki mikla ástæðu til þess. Ef ein-
hver var til dæmis óheppinn á
veiðum, kenndi hann um álögum
frá öðrum manni, og var ekki í
rónni fyrr en hann hitti þann
mann og gat drepið hann. Af þessu
leiddi, að enginn var óhultur um
líf sitt, en hvers manns, sem veg-
inn var, varð að hefna. Blóðhefnd-
in var ófrávíkjanlegt lögmál. Nán-
ustu ættingjar urðu að framkvæma
hefndina, og ef þeir náðu ekki í
vegandann sjálfan, urðu þeir að
drepa einhvern ættingja hans.
Blóðhefndin vofði því alltaf yfir
Hræðslan við hana hindraði menn
frá veiðum. Heilar fjölskyldur og
ættir kiknuðu undir því böli, eða
flýðu langt í burtu, þar sem aldrei
hefir spurzt til þeirra. Á árunum
1885—1893 voru níu menn drepnir
í Angmagsalikhéraði, þar af sjö
með skutli, er þeir voru úti á sjó
i húðkeip.
Það er því ekki að furða, þótt