Dvöl - 01.04.1942, Blaðsíða 80

158
D VÖL
muni um auðugan garð að gresja, ef
„Feðgar á ferð“ er valin af skárri end-
anum.
Eins og nafnið bendir til, eru feðgar
tveir aðalpersónur sögunnar. Ketill gamli
er kominn af léttasta skeiði, en fullur
áhuga fyrir allri björg í bú, gamaldags og
ekki umburðarlyndur gagnvart siðum og
háttum unga fólksins. Hann er eins konar
Bjartur í Sumarhúsum þeirra Færeyinga,
gæti ég trúað, en Heðin Brú skortir að-
eins þá náðargáfu, sem kollega hans uppi
á íslandi, skapari Bjarts, fékk í vöggugjöf
— náðargáfuna, sem fæðir af sér lista-
verkið. Yngsti sonur Ketils og sá, sem
með honum er á „ferðinni", heitir Kálf-
ur og kafnar ekki undir nafni. Öll eldri
börn þeirra Ketils og kerlu hans eru flog-
in úr hreiðrinu og eru þeim þó enn til
byrði og armæðu á allan hugsanlegan
hátt. Barnabörnin gera aðsúg að karli
og kerlingu, ef þau draga eitthvað æti-
legt í kotið, og jafnvel útsvör sona sinna
greiðir Ketill gamli, þegar hönd réttvís-
innar ógnar með lögtaki og öðrum illum
aðförum. Kona Ketils er honum sam-
hent og samboðin, en aðrar persónur bók-
arinnar eru yfirleitt latur og værukær
lýður, en með afbrigðum gráðugur í mat
og drykk og kann sér hvorki magamál né
annað hóf, þegar grindin, hið eftirsótta
veiðidýr og þjóðarréttur Færeyinga, er
annars vegar. Kláus þjófur er heilsteypt
og skemmtileg persóna, sístelandi og sí-
lofsyngjandi guð og Jesúm Krist og biðj-
andi þá að bæta tjónið þeim, sem hann
stelur frá.
Víða bregður fyrir sæmilega skýrum
myndum í bókinni, en heldur tekst höf-
undi báglega, þegar hann vill gerast fynd-
inn, því að þá verða honum fyrir hendi
næstar margtuggnar Molbúa- og Skota-
sögur (sbr. hugleiðingar Kálfs um tungl-
ið, og tvíeyringinn, sem stóð í barninu á
prestssetrinu).
Það er ekki til neins að skammast yfir
því, þótt skrifaðar séu lélegar bækur, en
þegar lesið er spjaldanna milli, án þess
að undiralda hrifningarinnar geri vart
við sig yfir einni einustu opnu, þegar bók-
in er lögð til hliðar með frómu fyrirheiti
um, að hún skuli fá að hvíla í friði — ja,
þá hlýtur að örla á þeirri spurningu,
hvort okkar fábreytilegu bókaútgáfu hefði
ekki legið á einhverri annarri þýðingu
meira en þessari.
Bókin er prýdd mörgum laglegum
myndum frá Færeyjum, en því miður gera
þær það að verkum, að lesandanum dett-
ur ósjálfrátt í hug: Lýsing af landi og
þjóð. Þannig vill nú að vísu sumt fólk
láta líta á allar skáldsögur, en ég leyfi
mér að vona, að „Feðgar á ferð“ sé ekki
sönn þjóðlífslýsing, enda geri ég ekki þær
kröfur til hennar .
Málið á þýðingunni er með örfáum
undantekningum hreint og hressandi,
prófarkalestur góður og letrið stórt eins
og á barnabók.
Þórarinn Guðnason.
Amleto Vespa: í leyniþjón-
ustu Japana. — ísafoldar-
prentsmiðja gaf út. 1942.
Seinustu misserin hefir verið mikið að
því gert hér að gefa út þýddar bækur,
er fjalla um þjóðfélagsástandið í helztu
löndum heimsins, einkum þó einræðis-
löndum, og varpa eiga ljósi yfir rás
viðburðanna og leiða mönnum fyrir sjón-
ir, hvað gerist bak við tjöldin. Um flestar
þessar bækur er það að segja, að þær
eru upphaflega annað tveggja ritaðar i
áróðursskyni, til hnekkis eða framdráttar
einhverri þjóðmálastefnu eða ríki, eða í
fjáraflaskyni. En stöku sinnum ber til,
að slíkar bækur eru eingöngu ritaðar til
þess að þjóna sannleikanum.
„í leyniþjónustu Japana" er nýjasta
bókin af þessu tagi. Ég hefi enga að-
stöðu til að dæma um sannleiksgildi
hennar, og svo mun um flesta. Þá er
sennilega bezt að trúa því einu, sem trú-
legt þykir. En hins vegar er engu lakari
dægradvöl að lesa slíkar bækur en reyf-
ara .Hvorttveggja getur hvílt hugann frá