Melkorka - 01.12.1946, Blaðsíða 9

Kjör alþýðukvenna á Akureyri um aldamótin
Viðtal við Sigrúnu Jónsdóttur, Þingvallastrœti 12, Akureyri
Dag nokkurn varð mér gengið inn til gamallar
samstarfskonu minnar og félagssystur, Sigrúnar
Jónsdóttur, og bað lrana að segja mér eitthvað
frá lífi og baráttu verkakvenna fyrr á tínrum. Tók
hún því vel og sagðist svo frá:
— Ég er fædd og uppalin í Eyjafirði og er mér
vel kunnugt unr hvernig kjör alþýðukvenna voru
skömmu fyrir og eftir síðustu aldamót.
Ég er verkamannsdóttir og átti við svipuð kjör
að búa í uppvexti mínum og flest fátækramanna-
börn á þeinr árum. Fór ég fljótlega í vinnu-
mennsku, þegar ég gat.
Þegar ég var 17 ára fékk ég fyrstu vinnukonu-
launin mín, en þau voru kr. 30.00 unr árið.
Síðar fór ég í vor- og sumarvinnu og vann þá
frá 14. maí til 20. september fyrir kr. 100.
— Hvað var vinnutíminn langur í sveitinni í
þá daga?
— Venjulegast var unnið frá kl. 7 að morgni
til kl. 9 að kveldi, en þar eru meðtalin kaffi- og
matarhlé.
Þar fyrir utan var okkur stúlkunum ætlað að
þjóna karlnrönnunum í okkar hvíldartímum, í
svefntíma okkar og á sunnudögum. Sveið mér
sárt sá óréttur, sem við vorum þar beittar.
— Varstu aldrei í vetrarvist, og hvað var þá
goldið?
— Jú, víst var ég í vetrarvist. Þá var mér borg-
að 5—8 kr. á mánuði, og þá var nú ekki venja,
að vetrarstúlkurnar fengju frí einn dag í viku,
eins og nú er háttað.
— Ekki hefur þú alltaf stundað sveitavinnu?
— Nei. Jafnframt því að ég vann á heimili for-
eldra minna, sem höfðu dálítinn búskap, eins og
þá var títt hér á Akureyri, stundaði ég fiskvinnu
hér í bænum.
Sigrún Jónsdóttir
— Voru þá nokkur samtök verkakvenna hér í
bæ, þegar þú fórst að vinna að fiskvinnunni?
— Nei. Samtök verkakvenna þekktust þá ekki,
enda var þá kaupgjaldið eftir geðþótta atvinnu-
rekendanna.
Fyrst þegar ég fór í fiskvinnu var tímakaup
kr. 0,15 hvort heldur unnið var rúmhelga daga
eða sunnudaga.
Fyrir að þvo 100 fiska, hvort heldur þeir voru
smáir eða stórir, voru greiddir 30 aurar.
— Var nokkur síldarvinna hér þá?
— Já. Norðmenn slunduðu hér síldveiði og
lögðu upp á Tanganum. Síðar fóru íslendingar að
verka hér síld.
Fyrst þegar ég fór í síld, var það hjá Laxdal.
Hafði ég þá 25 aura fyrir tunnuna af kverkaðri
síld, en 35 aura fyrir tunnuna af magadreginni
síld.
— Fenguð þið vinnulaunin borguð í pening-
um?
— Oftast voru þau skrifuð inn í reikning. Þó
voru undantekningar. Til dæmis man ég það, að
eitt sinn fórurn við nokkrar stúlkur með Kong
MELKORKA
41