Melkorka - 01.12.1946, Blaðsíða 26

hún aS ráði Nadezhda Krupskaya nokkrura dög-
ura í ])aS aS kynna sér starf Sokolyanskys pró-
fessors og fékk mikinn áhuga á aSferS hans viS
aS kenna blindum og heyrnarlausum. Ég man
vel eftir þeim degi, er Lucy Wilson baS mig aS
hafa eitthvaS yfir.
Ég var djúpt snortin af vingjarnleik hennar og
fór, þó feimin væri, meS kvæSi eftir sjálfa mig
um voriS. Túlkur þýddi þaS fyrir hana, og aS
því loknu, þrýsti hún hönd mína hlýlega meS tár
í augum og lofaSi aS segja Helen Keller frá því.
í hók þeirri, sem Lucy Wilson ritaSi, eftir aS hún
kom aflur heim til Ameríku, sagSi hún, aS hún
hefSi aldrei í nokkru öSru landi séS neitt, sem
sambærilegt væri stofnuh og kennsIuaSferSum
Sokolyanskys prófessors.
Eg gæti sagt frá fleiri svipuSum dæmum um
kennara, sem ég kynntist persónulega (einkum
meSan 15. alþjóSa læknaþingiS stóS yfir), en
þau myndu fylla heila bók.
Af mörgum óviSráSanlegum ástæSum gat ég
ekki fariS frá Karkov 1941 og varS aS vera þar
ein eftir, falin fyrir fasistunum hak viS veggi
blindra skólans.
Daglega vofSi yfir mér sú hætta aS falla í klær
Gestapó, einkum þar sem ÞjóSverjar höfSu gert
fyrrverandi hvítliSa aS skólastjóra í blindra skól-
anum. Hann afhenti þeim allt vísindaefni og á-
höld, þar á meSal hina dýrmætu lestrarvél okkar
— ómetanlega uppfinningu fyrir sérhvern blind-
an mann, því aS hún opnaSi hinum blindu í rík-
um mæli aSgang aS bókum, sem ætlaSar voru
sjáandi fólki. Kennari minn, Sokolyansky pró-
fessor, hafSi lagt fram allt hugvit sitt og þekk-
ingu viS smíSi þessarar vélar.
Oftsinnis gerSi skólastjórinn tilraunir til aS
svíkja mig í hendur fasistanna, og aSeins vegna
þrábæna kennaranna — og vina minna — frest-
aSi hann hinum illu áformum sínum frá degi til
dags.
En engar bænir dugSu til þess aS bjarga GyS-
ingabörnunum. Skólastjórinn afhenti þau fasist-
unum, sem settu þau tafarlaust í GySingahverfiS,
þar sem fasistarnir höfSu smalaS saman öllum
þeim GySingum, sem ekki höfSu komiS því viS
aS flýja. Margir dóu eftir hræSilegar pyntingar,
aSrir urSu vitskertir, er þeir fengu ekki lengur
staSizt hungriS og pyntingarnar.
Líkunum var fleygt í stóra, opna gröf — og
lifandi fólki var einnig hent í þessa sömu gryfju.
Eftir nokkurra daga „byrjunarþjáningar“ af
þessu tagi, voru þeir, sem eftir lifSu teknir og
hengdir. Blind börn voru einnig tekin af lífi.
Ég hafSi ekkert til aS framfleyta lífinu af og
var aS dauSa komin. Þegar vinir mínir heim-
sóttu mig á laun — án þess aS skólastjórinn vissi
af — baS ég þá um aS útvega mér einhverja laun-
aSa vinnu, sauma eSa prjónavinnu og einnig aS
selja muni, sem ég átti, eSa skipta þeim fyrir mat.
En hungriS var ekki eina hættan. Hættan á því
aS verSa myrt af fasistunum var mjög mikil. AS
frjósa í hel, verSa hengd eSa skotin eSa verSa
undir vagni — allt var þetta næsta algejigur dauS-
dagi.
Einu sinni þreif fasisti skammbyssu sína til
þess aS skjóta mig af þeirri ástæSu einni, aS ég
heyrSi ekki spurningu hans. I annaS skipti fór
ég í bæinn meS vinstúlku minni. ÞaS var á þeim
tíma, þegar fasistarnir fundu, aS sá dagur nálg-
aSist, aS þeir yrSu hraktir hurt úr Úkraínu, og
gripu fólk hundruSum saman á götunum og fluttu
hurt í vögnum. ViS vorum umkringdar af SS-
mönnum, sem heimtuSu skilríki okkar. Föru-
nautur minn sýndi sín, en ég hafSi engin. Hún
laumaSist burtu. Ég stóS ein eftir á götunni
langt frá skólanum. Hvert átti ég aS halda?
Hvert átti ég aS snúa mér um hjálp? BannaS
var aS vera úti á götum eftir kl. sex, og klukk-
an var þegar orSin sex. Ég gekk lengi og rakst
á margar hindranir á hinni ókunnu leiS. Allt
í einu greip kona óþyrmilega á hálsmáliS á
kápunni minni og bjargaSi mér meS því móti frá
aS ganga gegnum opnar dyr og stingast ofan í
djúpan kjallara. Ég sagSi henni sögu mína í fá-
um orSum, og hún sendi börn sín meS mér til
aS fylgja mér í blindraskólann.
Marga skelfingu aSra varS ég aS þola. ÞaS tók
á, tók ægilega á. ÞaS vaknaSi hjá mér sár hefnd-
arþorsti hafinn yfir alla tilfinningu um persónu-
legan órétt. MaSur móSgast ekki viS villidýr eins
og fasistana. MaSur óskar aSeins, aS þeim verSi
58
MELKORKA