Melkorka - 01.05.1958, Blaðsíða 20

Fjórða heimsþing kvenna
haldið í Vín í sumar
Eftir Ásu Ottesen
Á árunum milli styrjaldanna voiu víða starfandi frið-
arhreyfingar. Friðarsamtök kvenna störfuðu í flestum
löndum Evrópu. í Þýzkalandi t. d. voru þessi samtök
einn öflugasti andstæðingur Hitlers. Og hvað eftir ann-
að vöruðu forustukonur þeirra við nasismanum. En
þær töluðu fyrir daufum eyrum enda var það fyrsta
verk Hitlersstjórnarinnar að banna þessi samtök og
fyrsta konan sem tekin var af lífi eftir valdatöku Hitl-
ers var varaformaður þessata samtaka. Það var í fang-
elsum Nazista að konur sem starfað höfðu í friðarsam-
tökunum heitstrengdu, ef þær kæmust lífs af, að beita
sér fyrir alþjóðasamtökum, sem ynnu að auknum rétt-
indum kvenna og barna og alheimsfriði.
Af þessunr aðilum var A.L.K. (Alþjóðabandalag lýð-
ræðissinnaðra kvenna) stofnað eftir aðra heimsstyrjöld-
ina 1. des. 1945, og hefur þessum samtökum tekist að
verða sú stofnun sem þeim var ætlað í upphafi. Innan
vébanda þess starfa konur með ólíkar lífsskoðanir og af
ólíkustu trúarbrögðum og kynþáttum að einu sameig-
inlegu marki: verndun friðarins, auknum réttindum til
handa konum og börnum, skilning á kjörum hver ann-
arra og frelsi fyrir þá sem undirokaðir eru. Og í
fyrsta sinn í sögunni hefur A.L.K. tekist að sameina
konur úr austri, vestri, norðri og suðri, konur úr allri
heimshyggðinni tim sameiginleg hagsmunamál.
I júní i sumar, dagana L—5., verður 4. heimsþing
kvenna haldið í Vín. Fyrsta mál á dagskrá þess er hlut-
verk og skyldur konunnar á okkar tfmum og hlutverk
ALK. Undir þetta heyrir varðveizla friðarins, barátta
kvennanna fyrir auknum skilningi og vináttu milli
þjóðanna, betri lífsafkomu fjölskyldnanna, verndun á
réttindum kvenna og uppeldi barnanna. Annað mál á
dagskrá er samþykkt nýrra laga fyrir ALK, kosning
stjórnar og fulltrúaráðs. Til þess að fá sem mestan
árangur á hverju sviði hefur verið ákveðið að deila
umræðuefninu í þrennt, þannig að þrjár deildir mynd-
uðust og málefnunum deilt á þær og svo gætu þátt-
takendur valið á milli deildanna eftir því á hvaða mál-
um þær hefðu mestan áhuga eða kæmu þeim og þeirra
landi að mestu gagni, því einungis er hægt að vera
þátttakandi í einni deild.
1. áeitd: jjaliar um varövcizlu friöarins og verndun
lífsins, undir þetta heyrir baráttan gegn nothun atóm-
vopna og tilraunum nteð þau, hagnýting kjarnorkunn-
ar til friösamlegra nota til aö gjöra lif mannanna betra
og rikara.
2. deild: fjallar um réttindainál kvenna þ. e. rcttinn
til starfa, sömu launa fyrir sömu vinnu, mrcöra- og
barnavernd og pólitísk og lagaleg réttindi kvenna.
4. deild: fjallar um menntun barna og unglinga og
upþehli í anda friðar og vináttu milli þjóðanna.
Þegar við lítum á þessa dagskrá kemur eðlilega sú
spurning fyrst i hug: er nokkur nauðsyn á því að eiga
hlutdeild að þessu þingi? Það gæti virzt sem við hefð-
um engu við að bæta, við sjálfar og börn okkar hefðum
öll þau réttindi sem um er talað, en stingum við fæti
og horfum í kringum okkur. Málefni fyrstu deildar
fjallar um varðveizlu friðarins. Höfum við ekki mikl-
um skyldum að gegna á þeim vettvangi, erum við nógu
skeleggar í baráttu gegn herstöðvum á íslandi? Höfum
við gert allt sem í okkar valdi stendur til að vekja fólk
og opna augu þess? Gerum við okkur nógu ljósa grein
fyrir þeirri hættu sem áframhaldandi dvöl hersins licf-
ur? Getur okkur órað fyrir afleiðingum þess, að vera
stökkbretti til árása á systur okkar og börn þeirra um
heim allan? F.g hugsa að fæstar okkar hafi í alvöru
krufið málin til mergjar og spurt sig samvizkuspurn-
inga um þessi mál. Vonandi gerum við okkur ljóst að
rödd okkar má aldrei þagna. Með rógi og upplögnum
sökum verður barist á móti okkur. En barátta okkar
verður að vera því einbeittari, fyrsta og aðalverkefni
okkar er að koma hernum úr landi. Með hliðsjón af
reynslu okkar sem hersetinnar þjóðar trúi ég að við
höfum okkar orð að segja á heimsþingi kvenna.
Málefni 2. deildar, réttindamál kvenna, hvernig er
með þau? Við höfum pappírssamþykkt um sömu laun
fyrir sömu vinnu, enginn veit hve langur tími líður
þangað til þessi lög verða raunhæf. Rétt til vinnu höf-
um við, en sá galli er á gjöf Njarðar, að sá réttur tak-
markast af þjóðfélagslegum ástæðum. Sé konan gift
kemur til greina samsköttun hjóna sem gerir það að
verkum að annaðhvort hjónanna verður að hætta vinnu
sinni eða greiða okurskatta sem oftast verða til þess að
konan hættir starfi sínu hversu hæf sem hún annars er
til þess. ilorið saman við þjóðit Asíu og nýlendanna og
hálfnýlendanna þá stöndum við ákaflega vel að vígi í
56
MELKORKA