Melkorka - 01.11.1958, Blaðsíða 11

verk kennaranna, að kynna börnunum góð-
ar bækur.
Þú segist ekki hafa verið i kennaraskól-
anum.
Nei, ég tók gagnfræðapróf á Akureyri
einhverntíma í fyrndinni. Mig langaði ekki
til að halda áfrani námi í menntaskóla og
öfundaði engan, sem „hélt áfram“. Ég gat
ekki hugsað mér að reikna einu algebru-
dæmi fleira. En mig langaði til að læra ís-
lenzku. Væri ekki ágætt að láta háskólanám
hefjast undir eins að loknu gagnfræðaprófi?
Er það ekki skrítið, að nemandi, sem vill
t. d. lesa íslenzk fræði og tungumál, skuli
vera neyddur til að eyða vinnu í stærðfræði,
eðlisfræði og efnafræði? Menn segja, að
stærðfræðin örvi gáfurnar yfirleitt, skerpi
minnið og geri, ef til vill, fleiri kraftaverk.
IJetta er fullyrt, en er alveg ósannað mál.
Líklega hefur aldrei verið reynt að sanna
það með tilraunum. Nei, mig langaði ekki
til að halda áfram í menntaskóla. En seinna
var ég í lýðháskólum á Norðurlöndum. Það
var mikill skaði, þegar héraðsskólarnir okk-
ar voru allir felldir inn í landsprófsbáknið.
Hefurðu eitthvað fleira að segja
um harnaskólana?
Já. Ég vil láta afnema þetta mannvonzku-
lega einkunnakerfi. Það virðist helzt ætlað
til þess að pína treggáfuð börn. Það væri
hægt að ímynda sér, að Jesúítar liefðu fund-
ið það upp. Það er ógleymanleg sjón að sjá
heimskasta barnið gráta yfir prófseðlinum.
Og svo eru uppeldisfræðingarnir að tala
um, að alit beri að forðast, sem vekur van-
máttarkennd barnsins. Áður fyrr var börn-
unum raðað á kirkjugólfi eftir bókviti. Sú
pynding lagðist niður, en einkunnir voru
teknar í staðinn. Mildin á langt í land.
Ef ég mœtti minnast á skáldsögur — það
er langt síðan kom út bók eftir þig.
Utgefendur hafa ekki álit á mér. En eins
°g ég segi, er ég fyrst og fremst farkennari.
Og svo hef ég gaman af heyvinnu. Við vor-
um að þuiTka alian septembermánuð á
Uanganesi í haust. Annars var ég í síld á
Melkorka
Raufarhöfn, meðan síld var. Ég hef reynt
ýmsa vinnu, en kann bezt við heyskapinn.
Stundum hjóla ég norður á Langanes. Ég
hef hjólað nær alla akvegi landsins.
Er ekki Heiðarfjallið i sveitinni þinni?
Jú, þar ber stórhýsi „verndaranna" við
himin. Á ég annars að lofa þér að heyra
vísu, sem ort var íyrir norðan? Það er ætt-
jarðarsöngur um Langanes. (Ég vona, að
höfundurinn kæri mig ekki):
Þökk fyrir garnla, góða daga,
gott er að minnast æskuhaga,
þegar við áttum okkar skaga,
og enginn gat án dóms og laga
hreykt sér uppi á okkar fjöllum,
yfir grónum þúfnavöllum,
bjóðandi, að við flatir föllum
fyrir tylligjöfum öllum.
Við skálkinn ekkert þarf að þrefa.
Þú átt ekkert til að gefa,
býrð til lög með byssu og hnefa.
Burt af okkar fjalli!
Englar munu ekki verja þig falli.
í viðtali því ei ég átti við Oddnýju Guðmundsdóttur
þótti mér ekki koma nógu skýrt fram, að Oddný er ekki
einungis mikilhæfur kennari, hún er líka góður rithöf-
undur. Oddný er svo hlé'dræg, að lnin vill helzt ekki
tala urn ritstörf sín né halda fram þeim verkum st'n-
um. Þetta er skaði, því Oddný er einhver bezta konan
er við eigum á því sviði.
Fyrsta smásaga hcnnar kom út í tímaritinu Iðunni
1933, þegar Oddný var hálfþrítug að aldri. Sfðan hafa
birzt eftir ltana sögur og ljóð í fjölmörgum tímaritum.
Fyrsta skáldsagan, Svo skal böl bæta, kom út 1943, en
hún hefur gcfið út þrjár síðan: Veltiár 1947, Tveir
júnídagar 1949 og A þvi herrans ári 1954.
Um stíl Oddnýjar segir Gunnar M. Magnúss í rit-
dómi, sent hann skrifaði um síðustu bók hennar í Þjóð-
viljantnn: „Allt, sem frá hennar hcndi kemur í rituðu
máli, bcr vitni ágætri alliyglisgáfu. Höfundurinn sér
oft atburði í tvennskonar ljósi: þjóðfélagslegu og æfin-
týralegu, og bregður tíðum yfir frásögnina léttu háði.“
Auk þessara ritstarfa hefur Oddný fengizt við þýð-
ingar og nægir að nefna ágæta þýðingu hennar á skáld-
sögu Remarks, Vinunum, þá starfaði hún um tíma við
dagblaðið bjóðviljann.
V. D.
83