Búnaðarrit - 01.01.1945, Blaðsíða 83
BÚ NAÐA R RIT
7 9
ræklurl'élagi. Það verður því erfitt fyrir þá að segja
til um það, hvernig nautið, sem þeir hafa keypt, hafi
reynzt, elcki síður en bóndann, sem lieypti Stóruvalla-
hrútsa.
En tímarnir hreytast.
Ný tælcni gerir það mögulegt að ná sæði úr naut-
um og senda það langan veg og dæla því þar inn i
kýr., sem læiðasl. Með þessu móti má hæglega nota
sæði úr einu úrvalsnauti eins og' Mána eða Klufta, til
að l'r jóvga mörg þúsund kýr, eða allar þær kýr á Suð-
urlandi, sem menn vilja ala lífgripi undan. Þegar við
höfum tileinkað oklvur þá tælcni, sem til þess þarf að
sæðing verði jafnörugg til að festa fang í kúnni og
nautahald nú gerir kleift, þá er notkun góðra nauta
ekki lengur bundin við eina litla og kúafáa sveit, og út-
breiðsla kyns jiess elvlvi lengur við þá fáu kálfa, sem
þar er mögulegt að ala upp, heldur við það, hvernig
samgöngum er háttað og um hve stórt svæði liægt er
að senda sa'ðið á svo stuttum tíma, að sæðing verði ör-
ugg og lcýrin fesli fang. Sæðingu er nú farið að fram-
kvæma allmikið í öðrum löndum með góðum árangri.
Og hér hefur hún verið reynd. Haustið 1012 keypti
Haíldór sál. Vilhjálmsson skólastjóri á Hvanneyri lirút
af Páli á Stóruvöllum, sem reyndist enga á geta lemht,
er að fengitima kom. Þetta þótli illt. Og sunnudaginn
5. jan. 1910 var haldin ráðstefna um hrútinn og rætt
um, hvort ekki væri reynandi að ná iir lionum sæði
og sprauta því í nokltrar ær. Niðurstaðan varð sú að
reyna þetta, enda þótt aðstæður allar væru slæmar
mjög. Og þriðjudaginn 7. var sæðið tekið og þvi
sprautað í þrjár ær. Ein þeirra varð með lambi og átti
hrútlamb um vorið. Var það sett á, Jiólt ljótt væri, en
drepið veturgamalt, enda var ]>að léleg kind, sem ekk-
ert sérstalct var við.
Að tilhlutun ráðunautsins í sauðl'járrækt, sem jafn-
framt var um skeið ráðunautur eða framkvæmda-