Búnaðarrit - 01.01.1945, Page 97
93
BÚNAÐARRIT
j)ví að athuga sæðisskanimta frá karldýrinu fæst
vitneskja um styrk sæðisins og heilbrigði sæðisfrum-
anna. Á þann hátt er hægt að velja kraftmikil karldýr
til undaneldis, en forðast hin sjúku og ófrjóu.7)
Einnig er stundum iiægt að au.ka á frjósemina með
því að frjódæla sama dýrið hvað eftir annað.
3) VÖrn gegn smitun.
Ýmsir sjúkdómar berast milli dýra, þegar hleypt er
til. Hér á landi er enn lítið þekkt af sjúkdómum, sem
berast fyrst og fremst á þánn hátt, en í öðrum löndum
eru víða mikil brögð að slíkri smitun. Til dæmis má
nefna kálfalátssýkilinn (abortus Bang).
Á hinn bóginn hefur ísland ekki farið varhluta af
sjúkdómum, sem 'borizt hafa til landsins í sambandi
við kynbótatilraunir fyrr og síðar.
Það er mjög athvglisvert í þessu sambandi, að með
því að nota sæðingu við tilraun þá til karakúlfjárrækt-
ar, sem hafin var hér á landi 1933, hefði aðeins þurft
að flytja inn 3 hrúta í slað 20, og væntanlega verið auð-
velt að útiloka alla sýkingahættu frá þeim, þrátt fvrir
hetri nýting kynsins en raun varð á.
4) Nýting á úrvalskynbótadýrum.
Nýling verður að sjálfsögðu margfalt meiri við sæð-
ingu en nokkur tök eru á við venjulega æxlun. Má til
■dæmis um, hve langt er liægt að komast í þessu efni,
benda á það, að 1936 voru í Ráðstjörnarríkjunum
frjóvgaðar 15000 ær l'rá einmn hrút, og allar ær í einu
héraði, 45000 að tölu, voru frjóvgaðar af 8 hrútmn.1)
Sörensen2) getur jiess, að tekizt hafi að frjódæla á einu
ári 187000 kýr með sæði frá nokkrum úrvalsnautum
nieð þeim árangri, að 84% frjóvguðust. Meðþvíaðnota
eitt kýnbótadýr við marga óskylda stofna, fæst fyrr og
belur úr því skorið, hvaða kosti það hefur að geyma.
Einnig má með sæðingu nota dýrin fyrr en annars