Heilbrigðismál - 01.10.1976, Blaðsíða 6

það til dauðadags. Níels Dungal var lífið og sálin
í starfsemi félagsins meðan hans naut við og
markaði í megin atriðum þá stefnu í félagsstarf-
seminni sem leitast hefur verið við að fylgja
síðan.
Þegar prófessor Dungal féll frá var Bjarni
Bjarnason læknir kjörinn formaður félagsins en
hann hafði áður um árabil verið formaður
Krabbameinsfélags Reykjavíkur sem er stærsta
deildin innan Krabbameinsfélags íslands.
Meðan Bjarni gegndi formannsstörfum vann
hann m.a. ötullega að stofnun nýrra félagsdeilda
úti um land og tókst að ná því marki sínu að
stofna félagsdeildir hringinn í kringum landið og
eru þær nú 24 samtals.
F ræðslustarf semi.
lýsa almenning um byrjunareinkenni krabba-
meins, þar sem árangur af lækningatilraunum er
að verulegu leyti undir því kominn að meinið sé
greint á byrjunarstigum. Sem dæmi um þetta má
nefna algengustu tegund krabbameins hjá kon-
um, þ.e.a.s. krabbamein í brjósti. Hér er eitt
þýðingarmesta atriðið að fræða konurnar um
það og reyndar kenna þeim hvernig þær geti
sjálfar fundið ef hnútur byrjar að vaxa í brjósti
og bregða þá skjótt við til að fá úr því skorið
hvers eðlis slíkur hnútur sé.
Ekki er síður mikilvægt að fræða almenning
um þær orsakir sem vitað er að geta valdið
krabbameini. Þar er nærtækasta dæmið vindl-
ingareykingarnar. Krabbameinsfélögin hafa frá
upphafi barist gegn vindlingareykingum, m.a.
með upplýsingastarfsemi í skólum landsins.
Einn ötulasti starfsmaður Krabbameinsfélag-
anna á þeim vettvangi hefur verið Jón Oddgeir
Jónsson, framkvæmdastjóri Krabbameinsfélags
Reykjavíkur um árabil en Jón lét af því starfi á
s.l. ári. Um framlag Jóns sagði Bjarni Bjarnason
læknir svo m.a. í Fréttabréfi um heilbrigðismál í
október 1968: „Krabbameinsfélögin halda uppi
stöðugri fræðslu innan barna- og unglingaskóla
um skaðsemi reykinga, bæði með bæklingum,
kvikmyndasýningum og fundum í samvinnu við
skólastjóra og kennara, sem margir hafa sýnt
lofsverðan áhuga. Þessi starfsemi hefur staðið
árum saman undir forystu Jóns Oddgeirs Jóns-
sonar, sem einnig ferðast víða um landið og
annast fræðslufundi um krabbameinsvarnir al-
mennt. Þannig leysir hann mikið og gott starf af
hendi.“ Höfundur vill hér með flytja Jóni Odd-
geiri Jónssyni sérstakar þakkir krabbameins-
félaganna fyrir ötult starf í þeirra þágu um fjölda
ára.
Krabbameinsfélag Reykjavíkur hefur um
nokkurra ára skeið aðallega haft með fræðslu-
starfsemina á vegum krabbameinsfélaganna að
gera. Við starfi Jóns Oddgeirs hjá Krabba-
meinsfélagi Reykjavíkur hefur nú tekið Þor-
varður Örnólfsson lögfræðingur. Hann hefur
þegar vakið mikla athygli fyrir nýja baráttu-
aðferð gegn reykingum unglinga sem er í því
fólgin að virkja nemendur í efstu bekkjum
íféttobféi -uítv hetlbógðismól
Fyrsti liðurinn í stefnuskrá Krabbameins-
félags Islands varðar fræðslustarfsemi. Báðir
fyrstu formenn félagsins voru mjög virkir á þessu
sviði, bæði í ræðu og riti. Ritstýrðu þeir báðir um
árabil Fréttabréfi um heilbrigðismál en auk
þeirra var Baldur Johnsen læknir ritstjóri þess
um skeið. Fréttabréfið hefur miðlað almenningi
ýmsum fróðleik, bæði um krabbamein og annað
er heilbrigðismál varðar.
Þegar krabbameinsfélögin hófu starfsemi sína
má segja að heitið krabbamein væri allt að því
bannorð eða tabu, jafnvel meðal lækna. Fræðslu
og upplýsingastarfsemi krabbameinsfélaganna
hefur breytt þessu viðhorfi algjörlega. Það er
flestum ljóst hve þýðingarmikið það er að upp-
Níels
Dungal.
6