Heilbrigðismál - 01.09.1984, Blaðsíða 6

Útgjöld til heilbrigðismála
hafa margfaldast síðan 1950
og dánartíðnin hefur lækkað
Grein eftir Ólaf Ólafsson og Jónas Ragnarsson
Dag hvern deyja að jafnaði 4-5
íslendingar. Dánartíðnin miðað við
100.000 íbúa (aldursstöðluð) hefur
síðustu árin verið um 700 hjá körlum
en milli 400 og 500 meðal kvenna.
Nokkrar sveiflur eru frá ári til árs
en sé litið á fimm ára meðaltal sést
að miklar breytingar hafa orðið á
tíðninni síðustu hálfu öldina. Á
fjórða og fimmta áratug aldarinnar
lækkaði dánartíðnin mikið, eða um
34% hjá körlum og 40% meðal
kvenna (frá 1931—35 til 1951-55).
Á sjötta og sjöunda áratugnum
breyttist tíðnin lítið, einkum hjá
körlum. Síðasta áratuginn lækkaði
dánartíðni karla um 17% og dánar-
tíðni kvenna uni 24% (frá 1966-70
til 1976-80).
Mikill munur er á dánartíðni karla
og kvenna og kentur hann einnig
fram í tölum um ævilengd. Sam-
kvæmt nýjustu útreikningum Hag-
stofunnar (1981-82) mega íslenskar
konur vænta þess að lifa 5,6 árum
lengur en karlar.
Ævilengd og dánartíðni (einkum
ungbarnadauði) eru þættir sem vitað
er að fara að einhverju leyti eftir
þjóðarframleiðslu og útgjöldum til
heibrigðisntála. Þjóðhagsstofnun
hefur reiknað út breytingar á
heildarútgjöldum fslendinga til heil-
brigðismála síðan 1950 og borið þær
saman við þjóðarframleiðslu og
einkaneyslu. Stofnunin áætlar að á
þessu ári muni heildarútgjöld til heil-
brigðismála nema 6,5 milljörðum
króna eða 27 þúsund krónum á
hvern landsmann. Þetta er talið sam-
Heildardánartíðni á íslandi
Aldursstöðluð dánartiðni, miöað við 100.000
Breytingar á aldursstaðlaðri heildardánartíðni frá 1931—35, til 1976—80, miðað við 100.000. Karlar: Úr 1326 í 706. Lækkun um 47% Konur: Úr 1074 í 444. Lækkun um 59%.

Heildardánartíðni á íslandi Aldursstöðluð dánartíðni, miðað við 100.000
900 800 700 ( 600 500 400 300 200 100 Ita' K0'1
\ J\ rv V
1 í

1950 1955 1960 1965 1920 1925 1980 198il
6 HEILBRIGÐISMÁL 3/1984