Heilbrigðismál - 01.03.1993, Page 25

Kristrún Benediktsdóttir læknir
hlaut styrk til aö kanna forspár-
þætti eggjastokkakrabbameins.
Hún mun endurmeta vefjagerð og
vefjasérhæfingu þeirra æxla sem
greinst hafa síðan ný meðferðar-
áætlun var tekin í notkun fyrir tíu
árum.
Laufey Tryggvadóttir faralds-
fræðingur hlaut styrk til að athuga
áhrif meðgöngu á lífshorfur hjá
konum sem greinst hafa með
brjóstakrabbamein.
Laufey Tryggvadóttir faralds-
fræðingur hlaut einnig styrk til að
athuga hvort notkun getnaðar-
varnapillu og tíðahvarfahormóna
hjá íslenskum konum hafi áhrif á
Erfðamörk í krabbameinsættum
Sigurður lngvarsson sam-
eindalíffræðingur og samstarfs-
menn hans á frumulíffræðideild
Rannsóknastofu Háskóla ís-
lands í meinafræði, Valgarður
Egilsson, Guðný Eiríksdóttir og
Jón Þór Bergþórsson, fengu
styrk frá Krabbameinsfélaginu
til að gera tengslagreiningu á ís-
lenskum brjóstakrabbameins-
ættum með notkun erfða-
marka.
Leit að genum sem aukið geta
Sigurður Ingvarsson við raf-
dráttartæki sem notað er við
krabbameinsrannsóknir.
áhættu á krabbameini er nú
orðinn stór þáttur í krabba-
meinsrannsóknum víða um
heim. Sigurður og aðrir hafa
einkum beint sjónum að styttri
armi litnings númer 3. I þessari
rannsókn verður reynt að kort-
leggja litninginn og staðsetja
gen á ákveðnum svæðum hans
og athuga hvort þau geta átt
þátt í myndun brjóstakrabba-
meins. Tengslagreining er sú
tölfræðilega aðferð sem notuð
verður við úrvinnslu gagnanna,
en aðferðin byggir á vitneskju
um arfgerð einstaklinga, inn-
byrðis skyldleika þeirra og upp-
lýsingum um krabbamein hjá
þeim.
Á Rannsóknastofu Háskólans
hefur um nokkurra ára skeið
verið safnað sýnum úr konum
með brjóstakrabbamein og einn-
ig úr fólki þar sem brjósta-
krabbamein er í ættinni. Tals-
vert af erfðaefni hefur verið ein-
angrað og erfðamörk greind.
Sigurður Ingvarsson hefur
áður fengið styrk frá Krabba-
meinsfélagi íslands til rann-
sókna sinna og þrisvar hlotið
styrk úr Norræna krabbameins-
rannsóknasjóðnum. Sigurður
lærði líffræði við Háskóla ís-
lands en var í framhaldsnám á
Karolínsku-stofnuninni í Stokk-
hólmi. Doktorsrit Sigurðar, sem
hann varði árið 1989, fjallaði um
myc-æxlisgenið, en skemmdir á
því eiga þátt í illkynja æxlis-
vexti margra frumugerða.
líkur þessara kvenna á að fá
brjóstakrabbamein.
Laufey Tryggvadóttir faraldsfræð-
ingur og Guðrún Birna Guðmunds-
dóttir tölvunarfræðingur hlutu
styrk til að endurbæta upplýsinga-
öflun í leitarstöð Krabbameinsfé-
lagsins. Brýnt þykir að leggja mat á
gildi þeirra miklu upplýsinga sem
safnað hefur verið í Ieitarstöðinni
síðan 1964 og huga að breytingum
á söfnuninni.
Sigríður Halldórsdóttir hjúkrun-
arfæðingur hiaut styrk til að kanna
reynslu fólks sem fær krabbamein.
Markmiðið er að auka þekkingu og
skilning á þessu máli til að hægt
verði að bæta þá þjónustu sem
krabbameinssjúklingar fá.
Sigurður Ingvarsson sameinda-
erfðafræðingur og samstarfsmenn
hans hlutu styrk til að gera svo-
nefnda tengslagreiningu á íslensk-
um brjóstakrabbameinsættum með
notkun erfðamarka fyrir litning 3.
Stefnt er að því að skilgreina erfða-
efni á styttri armi þessa litnings, en
tap á því virðist stuðla að krabba-
meinsvexti.
Sigurður M. Magnússon eðlis-
fræðingur, Tord Walderhaug eðlis-
fræðingur og samstarfsmenn þeirra
hlutu styrk til að kanna áhrif kirtil-
vefs og pressuþrýstings á geisla-
skammta við töku röntgenmynda
af brjóstum. Reynt verður að finna
þann þrýsting sem bæði skilar best-
um myndgæðum og minnstum
geislaskammti án þess að valda
konum óþarfa óþægindum.
Vilhelmína Haraldsdóttir læknir
hlaut styrk til að rannsaka frumu-
skiptingu í beinmerg sjúklinga með
mergfrumuæxli. Þessi sjúkdómur
er illvígur og reynt verður að skilja
gang hans betur með því að athuga
hversu hratt mismunandi frumur
skipta sér.
Þórunn M. Lárusdóttir hjúkrun-
arfræðingur hlaut styrk til að rann-
saka lífsgæði sjúklinga með krabba-
mein í höfði eða hálsi og stuðla
þannig að bættri meðferð. Verkefn-
ið er liður í norrænu rannsóknar-
átaki.
-F-
HEILBRIGÐISMÁL 1/1993 25