Heilbrigðismál - 01.03.1994, Qupperneq 7

Tómas Jónasson
Meira að segja
frystihúsin eru
að verða reyklaus
Síðustu tvö ár hafa
Tóbaksvarnanefnd borist
tilkynningar um eitt þús-
und reyklausa vinnu-
staði. Það sem vekur at-
hygli er að í þessum hópi
eru fjögur frystihús. Þetta
eru Hraðfrystihúsið í
Hnífsdal, Hraðfrystihús
Ólafsfjarðar, Fiskvinnslu-
stöð KEA í Hrísey og
Búlandstindur á Djúpa-
vogi. Þorvarður Örnólfs-
son, fulltrúi Krabbameins-
félagsins í Tóbaksvama-
nefnd, segir að þetta sé
sérstakt ánægjuefni, um
er að ræða fjölmenna
vinnustaði og að sjálf-
sögðu ættu öll fyrirtæki
sem framleiða matvæli að
keppa að þessu marki.
Lífræn ræktun
til verndar
umhverfinu
Neytendur virðast vera
farnir að átta sig á því að
í boði eru matvæli sem
framleidd eru með að-
ferðum sem ógna ekki
umhverfinu á sama hátt
og tíðkast hefur. Lífræn
framleiðsla hefur einkum
verið á sviði grænmetis-
ræktar en aðrar búgrein-
ar eru álitlegar, svo sem
sauðfjárrækt, að sögn Ól-
afs Dýrmundssonar ráðu-
nautar hjá Búnaðarfélagi
Islands. Enn hafa ekki
verið settar reglur um
skilgreiningar á þessari
framleiðslu en Ólafur
segir að í stórum drátt-
um megi skipta búskap-
arháttum í fjóra flokka
með tilliti til umhverfis-
vemdar. Lífrænn land-
búnaður er talinn vist-
vænastur, næst kemur
vistvænn landbúnaður,
þar sem gerðar eru kröf-
ur um hreinleika og vist-
væna framleiðsluhætti,
þó ekki eins miklar og
varðandi lífræna ræktun,
þriðja stigið er hefðbund-
inn landbúnaður og
fjórða stigið verksmiðjubú-
skapur. Landbúnaðarráð-
uneytið undirbýr nú
reglugerð um lífrænan
landbúnað.
í lífrænum og vistvæn-
um landbúnaði er að
hluta snúið aftur til bú-
skaparhátta sem voru
ríkjandi hér á landi fram
yfir miðja þessa öld, um-
hverfissjónarmiða er gætt
í hvívetna, lífrænn áburð-
ur notaður í stað tilbúins,
sáðskipti og blandaður
búskapur í stað hins sér-
hæfða, nýttar lífrænar
vamaraðgerðir gegn sjúk-
dómum í stað lyfja og
mikið lagt upp úr frjáls-
ræði búfjár og útivist í
stað þrengslabúskapar.
Ólafur Dýrmundsson
segir að íslenskir bændur
eigi að auka framleiðslu
hollra afurða í hæsta
gæðaflokki, bæði til sölu
innanlands og erlendis,
og stuðla um leið að
umhverfisvernd. Hann
segir að lífrænn land-
búnaður, sem áður var
aðeins talinn henta fá-
einum hugsjónamönnum,
sérvitringum og hipp-
um, sé nú álitinn raun-
hcéfur valkostur með
sóknarfærum sem beri að
nýta sveitunum til hags-
bóta og neytendum til
góðs.
Nuddið
veitir slökun
Handa- og fótanudd
bætir líðan sjúklinga með
langvinna sjúkdóma og
veldur slökunaráhrifum.
Kaffihúsum í höfuð-
borginni hefur fjölgað
síðustu ár. Menn eru
ekki á eitt sáttir um
ágæti þeirra eða áhrif á
neysluvenjur lands-
manna en því er ekki að
neita að það setur
skemmtilegan svip á
mannlífið þegar boðið
er upp á veitingar utan-
húss á góðviðrisdögum.
Þetta kom fram í rann-
sókn sem Anne Mette
Pedersen og Jóhanna Ósk
Eiríksdóttir unnu að sem
lokaverkefni í námsbraut
í hjúkrunarfræði við Há-
skóla íslands í vor. Nið-
urstöðurnar sýna að nota
megi nudd ásamt hefð-
bundinni hjúkrun til þess
að bæta líðan og svefn,
minnka verki og draga
úr þreytu.
Stutt leið til himins
Margir hafa spreytt sig á því að sentja slag-
orð til að nota í baráttu fyrir auknu umferðar-
öryggi. Einn þeirra er Pétur Þorsteinsson guð-
fræðingur. Hér eru nokkrar gamlar og nýjar
hugmyndir frá honum:
• Aktu varlega. Hvers vegna að deyja heilsu-
hraustur?
• Akir þú hratt, þess minnstu á meðan, að
leiðin er stutt til himinsins héðan.
• Sumir aka eins og þeir séu að flýta sér í sitt
eigið umferðarslys. Aktu hægar og misstu frek-
ar af því.
• Biblían bjargar sálu þinni - bílbeltin lífi
þfnu.
• Það er fljótlegra að aka hægar - og komast
alla leið.
HEILBRIGÐISMAL 1-2/1994 7