Heilbrigðismál - 01.07.2007, Blaðsíða 11

Annað viðhorf hefur verið til
krabbameinsmeðferðar aldraðra hér á landi
heldur en í mörgum nálægum löndum
Þegar leiðrétt hefur verið fyrir dán-
armeinum af öðrum orsökum en krabba-
meini kemur i Ijós að nú er lítill munur á
árangri meðferðar hjá eldri borgurum
miðað við meðferðarárangur hjá miðaldra
íslendingum. Er breyting á fimm ára l(fs-
líkum í reynd mest í yngsta og elstu aldurs-
hópunum, bæði hjá körlum og konum.
Hjá þeim yngstu, eða f aldurshópnum
19 ára og yngri, eru fimm ára lífslíkur frá
greiningu nú 84% á móti 26% hjá þeim
sem greindust á fyrstu árum skráning-
arinnar, en hjá áttræðum og eldri eru horf-
urnar 45% á móti 17% sem greindust á
sama aldri á fyrra tfmabilinu. Hjá þeim sem
voru 65 til 79 ára við greiningu hafa fimm
ára lífslíkur aukist frá 21% í 52%, séu
bæði kynin talin saman. Ef allir aldurs-
hópar og bæði kyn eru tekin saman kemur
í Ijós að fimm ára lífslíkur islenskra krabba-
meinssjúklinga hafa aukist úr 27% í 60%
þegar leiðrétt hefur verið fyrir dán-
armeinum af öðrum orsökum.
Frá því krabbameinsskráning hófst fyrir
hálfri öld hefur árleg fjölgun krabbameins-
sjúkra hérlendis verið rúm 1% á ári. Með-
ferðarárangur hefur batnað mikið f öllum
aldurshópum á síðustu áratugum, ekki sist
meðal eldri borgara.
Hvað meðferð eldri borgara varðar
höfum við staðið framar en ýmsar nálægar
þjóðir sem veitt hafa þeim sem eldri eru
lakari þjónustu en þeim yngri og þá oft
einungis liknandi meðferð en ekki lækn-
andi.
Samanburður á Kfslíkum evrópskra
krabbameinssjúklinga hefur sýnt að (slend-
ingar eru þar fremstir í flokki. Er það ekki
síst að þakka þeirri staðreynd að á und-
anförnum aldarfjórðungi hefur ekki verið
forgangsraðað miðað við aldur hvað
varðar meðferð krabbameinssjúkra hér-
lendis og ekki eru líkur á að breyting verði
á því, enda væri það óréttlætanlegt miðað
við fyrirliggjandi gögn.
Grein eftir Þórarin E. Sveinsson yfir-
lækni geislameðferðar krabbameina á
Landspítalanum, unnin í samvinnu við
starfsfólk Krabbameinsskrárinnar.
EKKI
MISMUNAÐ
Matthías Halldórsson landlæknir
segir að niðurstöðurnar í grein Þór-
arins E. Sveinssonar séu athygl-
isverðar og að við getum verið stolt
af því að hér á landi sé öllum krabba-
meinssjúklingum veitt góð þjónusta,
án tillits til aldurs og annarra þátta.
Hann segir að erlendis hafi verið
rætt um að skipuleggja eigi heil-
brigðisþjónustuna þannig að tryggt
verði að peningarnir renni þangað
sem þeir skapa sem flestum besta
heilsu. Þó þurfi að huga að fleiru en
hagfræði.
„Siðferðilega er það engin spurn-
ing að læknir sem stendur fyrir
framan sjúkling á að gera allt sem
hann getur fyrir þann sjúkling,"
segir Matthías. „Hins vegar kann
sjúklingur að hafa ákveðnar óskir og
þær verður að virða."
Breytingar á leiðréttum fimm ára lífshorfum karla með krabbamein
90%
11956-1965
11991-2000
0-19 ára
45-64 ára
Aldur við greiningu
65-79 ára
80 ára og eldri
Breytingar á leiðréttum fimm ára lífshorfum kvenna með krabbamein
Rúmlega helmingur krabbameins- 100%
sjúklinga er 65 ára eða eldri. 90%
Reikna má með nær tvöföldun í 80%
þeim aldurshópi á næsta 70%
aldarfjórðungi. 60%
50%
40%
Fimm ára lífslíkur krabbameins- 30% H
sjúkra hafa batnað mikið og eru 20% -
nú um 60% þegar leiðrétt hefur 10%
verið fyrir dánarmeinum af
öðrum orsökum. 1
11956-1965
11991-2000
0-19 ára
20-44 ára
45-64 ára
Aldur við greiningu
65-79 ára
80 ára og eldri
HEILBRIGÐISMÁL 1/2007 11