Samtíðin - 01.09.1947, Blaðsíða 16

12
SAMTÍÐIN
n C D, JJuaarí uróur oq óinaaraumar 4.
UJr. (Dfom iDiyfuóógn: ____________________________]
Þegar norska veðurlagið færist hingað
nwiKILL er fögnuður augans, að
hitta vinjar í reginauðn og
blómlegt hvannstóð eða kjarr inn
undir jöklum landsins. Langt fyrir
ofan eiginleg gróðurmörk er Tóm-
asarhagi við Tungnafellsjökul á
Sprengisandi. Jónas kvað:
Tindrar úr Tungnajökli.
Tómasarhagi þar
algrænn á eyðisöndum
er einn til fróunar.
Viðburður þótti mér það líka í
æsku að koma í Skógarmannafjöll
á Mývatnsöræfum. Sandrok var og
hrjóstrin þurr og sviðin í kring. En
þar sem sandinn bar í skafla í birki-
kjarri, virtist það dafna bezt og
teygja úr sér, því að þar varð heit-
ast af sól. Fjallaræturnar eru 400 m
yfir sjávarmáli, svo að kalt mun um
hlíðarnar blása löngum. En björkin
hefur haldið þar furðanlega velli,
allt frá söguöld, þegar skógarmenn
völdu þar hæli og fjöllin voru kennd
við þá. Skyldi hún ekki vera kyn-
sterkust allra trjáa veraldar við það
að leggja undir sig sumarkaldar
auðnir? Skyldi ekki ciga fyrir þessu
kynbætta afbrigði að liggja að lesa
sig upp eftir sandauðnunum og kom-
ast allt upp í Tómasarhaga? Þeim
spurn má vclla dálítið fyrir sér. Ég
held þetta verði.
Nærri lætur, að skógarmörkin í
Noregsfjöllum jafnnorðarlega séu
þetta hátt yfir sjávarmáli. Nú þyk-
ir mér nokkurn veginn víst, að
norska veðráttan verði teygð vestur
yí'ir lsland með mannhjálp og haf-
straumabreytingum í framtíðinni og
nokkrar veðurbætur fáist umfram
það. Aukinn loftraki stuðlar þá að
því, að allir sandar grói, nema vatns-
loll eyði. Friðun og einhverja gróður-
setning frædreifingarlunda liljóta Is-
lendingar að verða færir um. Síðan
vinnur tíminn verk sitt hægt og
hægt, unz landið er grasi og skógi
klætt til efstu molda og núverandi
jökulróta. Þórisdalur í Langjökli
verður meira að segja aftur þeim
gróðri vafinn, sem Grettis saga og
þjóðsögurnar skýra frá. Jósepsdalur
í Bláfjöllum verður þéttum greni-
skógi gróinn að fráteknum skíða-
brautunum.
Margur er vantrúaður á breyting-
ar, sem stríða gegn vanahugmynd-
um, þótt skynsemi hans taki að
skilja, að breytingar eru í nánd. En
ég liygg, að þeir, sem gera ráð fyr-
ir óbreyttri veðráttu á lslandi næstu
4 aldir, þurfi að færa mörg og sterk
rök fyrir þeirri ímyndun sinni og
vanatrú, ef þeim á að haldast hún
uppi til lengdar eftir 1950.
llagnaður landsmanna af út-
breiðslu gróðrar á öræfum og skóga-