Morgunn - 01.12.1930, Page 24

166
MOEGUNN
verki á hann eins og utan frá, og eins hinni kenning-
unni, að engin vitund sé á bak við náttúruna, en hún
leiðir, að því er reynslan sýnir, til þess, að maðurinn
með öllum sínum ófullkomleika er gerður að guði, að
hinum eina verði verðmætanna. Það er því sennilegt,
að bæði trúmenn, sem telja guð vera utan við nátt-
úruna, og vantrúarmenn, sem telja ekkert vera til æðra
manninum, bregðist illa við þeirri kenningu, sem hér
er haldið fram. Og þó ættu a. m. k. trúmennirnir að
muna það, að skrifað stendur: ,,f honum erum, lifum
og hrærumst vér“. —
Forfeður vorir og fleiri þjóðir tignuðu að nokkru
leyti náttúruöflin, trúðu því, að í þeim væri guðleg-
ur kraftur. Og eðlileg þi’óun frá þeirri trú er sú skoð-
un, að öll náttúran sé þrungin guðlegum mætti, alveg
eins og vér trúum því, að orkan í heiminum sé í raun
og veru ein, þótt hún birtist í ýmsum myndum. Þeir
trúðu því enn fremur, að sérstakir staðir, t. d. fjöll,
hamraborgir og steinar, væru með sérstökum hætti
hlaðnir guðlegum krafti, (sbr. átrúnaðinn á Helga-
fell og orð Þorsteins á Borg um klettaborgina, sem
bærinn dregur nafn af). Hvernig á þessu stendur, get-
ur verið vafasamt. En eg verð að játa, að eg þykist
skilja það að nokkru leyti út frá reynslu sjálfs mín.
Eg þykist finna og sjá guðlegan kraft og návist skína
alveg sérstaklega í gegnum blæju Ísísar (náttúrunn-
ar) á einstöku stöðum. Ég trúi því, að guð sé nálæg-
ur allsstaðar í náttúrunni, en ég finn ekki návist hans
þar jafn-greinilega á öllum stöðum. Á sumum stöðum
sé ég svo greinilega, að ég get ekki á því villzt, ljós
guðs bjarma gegnum tjald efnisins. Og gæti það nú
ekki hafa verið eins með fornmenn og aðrar heiðnar
þjóðir? Og er það ekki í raun og veru það sama, sem
felst í hugsuninni um sérstaka návist guðs í kirkjum
og öðrum helgistöðum? Um suma staði getum vér sér-
staklega sagt með Jakob ættföður: „Hér er guðs hús,