19. júní - 19.06.1955, Qupperneq 17

GUÐFINNA I'ORSTF. INSDÓTTIR:
HVERNIG KVÆÐI VARÐ TIL
Margoft hef ég orðið þess vör, að frásagnir,
kvæði, sálmar o. fl. liafa komið mér allt öðruvísi
fyrir sjónir og skynjan, hafi ég heyrt um tilcfrög
j>ess, að jiað varð til. — Allar jiess konar frásagnir
liafa heillað luiga minn og gefið mér tækifæri til
ýmis konar athugana á viðhorfi höfundarins til
lífsins og jjess, er hann skóp — og lét eftir sig, hvort
heldur jrað var í ljóði eða lausu máli. Oft hefur
mér jaá fundizt sem ég læsi eða heyrði í fyrsta sinn
jafn vel jiað, sem áður var mér þaulkunnugt eða ég
kunni utanbókar. — Þá hefur mér orðið það ljóst,
að ég hafði lært án þess að skilja, lært eins og páfa-
gaukur, en ekki eins og mér var samboðið sem
skyni gæddri veru.
Vera má, að Irásagnir, sem lifa á vörum þjóðar-
innar um sum verk liðinna skálda, séu tilgátur eða
jafn vel blátt áfram skáklskapur einn. En jrað rýrir
ekki neitt gildi þeirrar tegundar tilbúnings, sem
munnmæli eru nefnd, Jrví Jrað er skáldskapur á
sína vísu, eins og hitt, sem á sér fasta stoð í veru-
leikanum. — Fæst skáld láta eftir sig skrifleg um-
mæli um jiað, á hvern hátt ljóð Jreirra urðu til og
undir livaða kringumstæðum. Og það væri kann-
ske ekkert unnið við það, þó að Jrau gerðu Jrað að
reglu. Þá myndu þau a. m. k. koma í veg fyrir að
ahnannarómurinn réði í eyðurnar — og kæmi sín-
um „skáldskap“ að, sem stundum er engu síðri en
verkið sjálft, sem skapaði orðróminn.-
Um Jietta efni mætti margt segja, til fróðleiks og
skemmtunar, nefna dæmi lrá ýmsum tímum um
tildrög Ijóða, sem vitað verður með vissu, að eru
sönn. Eins má benda á dæmi, sem eiga sér enga
stoð í veruleikanum, heldur eru tómur tilbúning-
Eða með öðruin orðuin: tilgangur sjóðsstofnun-
arinnar er að lá með vísindalegri rannsókn sem
ntesta vitneskju um konur, og þannig komast að
raun um, hvernig ráðin verði bót á því ástandi,
sem nú ríkir.
Guðfinna Þorsleins-
dáttir. (Erla skáld-
hona).
ur, frá upphafi til enda. — En hver Jrekkir Jrau í
sundur, Jregar tímar líða? — Enginn.
Það getur stundum skapast Jjjóðsaga um verk
Jieirra, sem enn eru í fullu fjöri. Mætt hefur mér
frásögn um það, hvernig orðið hafi til í huga mín-
um eitt af kvæðum mínum, Steinunn í Vík, og
fylgdi það frásögninni til mín, að þetta væri „alveg
satt“. Þar höfðu Jieir einir um fjallað, sent „vissu
Jjetta fyrir víst“. Ég Jrarf ekki að geta þess hér, að
Jjetta er tilhæfulaust með öllu, að nokkur viti um
tildrög Jress kvæðis, eða aðþað eigi sér sönn upptök
í mínu eigin líli, þó að einhver hafi sett Jjað í sam-
band við, að ég var einu sinni við hjúkrunarstörf,
og síðan gelið það út sem „alveg satt“, því að Jrað
er löngu kunnur sannleikur, að suinum er svo létt
um að búa til eitt og annað, sem Jjeir trúa að lok-
um sjálfir og gefa svo út fyrir sannleika — eða jafn-
vel „heilagan sannleika", Jjegar frá líður, svo síð-
ur verði grafiðfyrir rætur Jiess. Mér er jafnvel ekki
grunlaust um, að svo gæti farið, að' höfundur sög-
unnár yrði búinn að gleyma henni, þegar hann
heyrði |jessu lmekkt og Jiekkti ekki sitt eigið af-
kvæmi aftur, heldur álasaði þeim, sem gætu verið
að spinna upp tilhæfulaus ósannindi. — Svona er
3
19. J Ú N f