19. júní - 19.06.1955, Page 50

Ljósmóðirin í Bárðardal
Hún lieitir Kristlaug Tryggvadóttir og er hús-
freyja á Halldórsstöðum þar í dalnum. Hún hefir
nú starfað 26 ár sem ijósmóðir í sveit sinni, en jafn-
frarnt hefir lnin búið í Bárðardal með bónda sín-
um, Valdimar Asmundssyni, í 24 ár og eignazt 4
mannvænleg börn. Fyrsta barn þeirra hjóna fædd-
ist með báða fætur allmikið skakka — svonefnda
njórafætur — og hefði aldrei getað gengið, ef ekki
hefði fengizt aðgerð á þeim. Móðirin leitaði til
margra lækna hérlendis, bæði norðanlands og í
Reykjavík, en allt varð það árangurslaust. Þá dreif
hún sig til Kaupmannahafnar með drenginn sinn
á þriðja ári, og nreð aðstoð bróður síns, Tómasar,
sem þar stundaði þá framhaldsnám, kom hún
drengnum á spítala þar sem fætur lians voru skorn-
ir upp með ágætum árangri. Þessi ferð tók 6 mán-
uði, og þótti giftusamlega liafa tekizt.
Allmörg fyrstu búskaparárin hafði Kristlaug á
heimili sínu alblindan föðurbróður sinn, heyrnar-
litla, sjóndapra og síðar blinda föðursystur og
fjörgamlan fávita, sem um tugi ára hafði áður ver-
ið á heimili foreldra hennar og fjölskyldu. Þessi 3
gamalmenni áttu öll hjá henní athvarf og traust til
æviloka. Má nærri geta, að ekki hefir ijósmóðirin
ætíð átt þægilega heimangengt til skyldustarfa frá
smábörnum og gamalmennum, því að oftast liafði
hún litla heimilishjálp, nema hvað greiðviknar ná-
grannakonur eða heimasætur hlupu í skarðið og
önnuðust heimili hennar meðan liún Jrurfti að
dvelja hjá sængurkonum. En allt blessaðist Jretta
furðanlega vel, og ætíð gat hún rækt ljómóður-
skyldu sína í bezta lagi, róleg, glaðvær og Jnek-
mikil.
Umdæmi hennar er stórt og strjálbýlt, og Jregar
liörð var tíð og snjóþungt á vetrum þótti oft var-
legra að sækja ljósmóður fyrirfram. Gat þá svo far-
ið að dvölin hjá sængurkonu skipti vikum. Þá sat
ljósmóðirin tíðum að tóskap fyrir húsmóður. Líka
kom það oft fyrir, að hún sinnti búverkum lieim-
ilisins með Ijósmóðurstörfunum, ef aðstoðarlaus
einyrkjakona átti í hlut.
Meðan heimilisástæður ljósmóðurinnar voru
Kristlaug
Tryggvaclóttir
erfiðastar, börn hennar ung, gamalmennin enn á
líf'i og engin stórvirk tæki til að létta heyvinnu ein-
yrkjans, þurfti hún líka að leggja fram krafta sína
Jrar og standa í heybandi fram á nætur, þegar mik-
ið lá við. Fannst henni Jxá stundum, að þessi marg-
földu skyldustörf væru sér ofraun, og hafði Jrá við
orð að segja af sér fjósmóðurstarfinu. En ungu kon-
urnar, sem hún hafði setið yfir og veitt ró og ör-
yggi á erfiðum stundum, mótmæltu allar. ,,Það er
ekki til neins fyrir Jng,“ sögðu þær, ,,við sækjum
þig samt.“ Og bæði J^ær og hún vissu, að aldrei
myndi hún neita, ef lijálpar hennar yrði leitað.
Sökum trausts þess og vinsælda, sem ljósmóðir-
in naut í sveitinni, og svo af hinu, að aldiæi var
við öðru búist af hennar hálfu en frábærri ósér-
plægni og Jrreki, Jrá vakti Jrað enga furðu, né Jrótti
frásagnar vert, Jrótt hún ynni afrek, sem óvenjuleg
ldjóta að teljast. Því var það, að þegar hún ferjaði
sig alein á smábáti austur yfir Skjálfandafljót í
hlákuvexti, vetrarnáttmyrkri og nærri óstæðu vest-
anroki, til móts við mann, sem var að sækja hana
til sængurkonu, og beið á austurbakka fljótsins,
tepptur af veðrinu — aðþá var þessa getið í útvarpi
19. JÚNÍ
36