19. júní - 19.06.1959, Page 24

„Kistillinn, sem hann Bólu-Hjálmar gaf henni
ömmu minni“, þannig fórust föður mínum orð,
er hann sýndi okkur börnunum kistil einn skraut-
legan, sem hann geymdi í læstri kistu í gamla þing-
húsinu á Lýtingsstöðum. Þessi setning hefur ekki
breytzt að öðru en því, að við systkinin höfum
síðan kallað hann „kistilinn, sem hann Bólu-
Hjálmar gaf henni langömmu“.
Ég mun nú leitast við að skýra eftir beztu vit-
und frá kistli þessum og með hverjum atvikum
hann komst í eigu mína.
Kistil þennan gerði skáldið og hagleiksmaðurinn
Bólu-Hjálmar, og hinzta ganga hans fram í Aust-
urdal í Skagafirði var til þess gerð að færa lang-
ömmu minni, Ingibjörgu Einarsdóttur húsfreyju
á Merkigili, kistilinn að gjöf. Ingibjörg var kona
Jóns bónda Höskuldssonar, en hann var einn
þeirra Höskuldsstaðabræðra, og er margt manna
frá þeim komið. Faðir Jóns var Höskuldur Guð-
mundsson, ættaður úr Árnessýslu. Dvaldist Hös-
kuldur með Skúla Magnússyni, er hann var sýslu-
maður Skagfirðinga og bjó á Stóru-ökrum. Féll
vel á með þeim. Þó var Höskuldur talinn skap-
maður mikill, er ógjarna lét hlut sinn við hvern,
sem var að eiga, og eru sagnir af því, að hann
hafi tekizt á við sýslumanninn, húsbónda sinn.
En sá varð skilnaður Höskulds og Skúla, að fyrir
atbeina Skúla fékk hann góðan landskika undan
Stóru-ökrum, og reisti Höskuldur þar býlið Hös-
kuldsstaði.
Höskuldur var kvæntur Þuríði Steingrímsdóttur
frá Flugumýri, Þorsteinssonar Steingrímssonar af
hinni alkunnu Steingrímsætt. Þuríður var skör-
ungur mikill, sem hún átti kyn til.
Jón Höskuldsson var tvíkvæntur. Fyrri kona
hans var Inga Þorfinnsdóttir, og var hann þriðji
maður hennar, en Ingibjörg Einarsdóttir Ásgríms-
sonar frá Borgargerði í Akrahreppi var síðari kona
hans. Brynjólfur Jónsson lýsir henni svo: „Hún
var kvenna fríðust, geðgóð og vel innrætt.“ Jón og
Ingibjörg eignuðust mannvænleg börn. Eitt þeirra
var Lilja. Var faðir minn, Jóhann Lárus, sonur
hennar og Jóns Þorvaldssonar frá Eyrarlandi við
Akureyri. Af Þorvaldi og Margréti á Eyrarlandi
er mikill ættbogi kominn.
Jóhann Lárus faðir minn ólst upp hjá afa sín-
um og ömmu á Merkigili, og hafði amma hans
mikið dálæti á honum. Faðir minn minntist ömmu
sinnar jafnan, er hann heyrði góðs manns getið,
og sagði okkur í gamni og alvöru frá því, með
hverjum atvikum hann lenti undir væng hennar.
Það bar við eitt sinn á Merkigili, að fólk var í
seli, og man ég ekki, hvort verið var að marka og
rýja eða færa frá. Fólk var langþreytt og van-
svefta og hafði hallað sér um stund í fjárhúsgarða.
Faðir minn var þá ungbarn og svaf í garðanum
hjá móður sinni. Vaknaði Ingibjörg amma mín
við það, að drengurinn valt fram úr garðanum og
niður í króna. Tók hún hann til sín og lagði hjá
sér. Sleppti hún ekki af honum hendinni þaðan í
22
19. JÚNÍ