19. júní - 19.06.1976, Qupperneq 31

1974 Tvær nefndir voru á árinu 1974 settar
á laggimar til þess að vinna að mál-
efnum kvennaársins 1975. Snemma árs
stofnuðu Menningar- og friðarsamtök
íslenskra kvenna og nokkur önnur
kvenfélög kvennaársnefnd. Kvenfé-
lagasamband fslands, Kvenréttindafé-
lag Islands, Kvenstúdentafélag ís-
lands, Félag háskólakvenna, Rauð-
sokkahreyfingin og Félag Sameinuðu
þjóðanna á Islandi settu á stofn sam-
starfsnefnd í júnímánuði. (Dagblöð i
Rvk).
— Mennlamálaráðuneytið skrifaði nokkr-
um kvennasamtökum bréf í ágústmán-
uði 1974 og óskaði eflir tillögum um
verkefni á kvennaárinu að því leyti er
varðar verksvið ráðuneytisins. (Húsfr-
eyjan, 3. tbl. 1974)
— Auður Eir Vilhjálmsdóttir var vígð til
þrests 29. seþlember 1974, fyrst
kvenna á íslandi. fslenskar konur hafa
haft lagalegan rétt til kirkjulegra
embœtta sem og annarra embœtta frá
1911, en þrátt fyrir það eru enn til
menn í þrestastétt, sem telja að íslenska
kirkjan sé komin á villigötur, fyrst kona
er vígð til þrestsþjónustu. Nokkur
blaðaskrif og skoðanaskiþti urðu um
málið. (Dagblöð í Rvk.)
1975 Kvennasögusafn fslands var stofnað 1.
janúar 1975, á fyrsta degi alþjóða-
kvennaárs Sameinuðu þjóðanna.
— 1 ársbyrjun voru fyrirhuguð verkefni á
vegum samslarfsnefndarinnar frá júní
1974 kynnt í fjölmiðlum, svo sem
hátíðahöld, ráðstefnur, sýningar og út-
varþserindi.
— Forsœtisráðuneytið tilkynnir í janúar-
mánuði, að ríkisstjórnin hafi ákveðið að
skiþa nefnd, sem kallist kvennaárs-
nefnd, og rétt til að tilnefna fulltrúa í
nefndina eigi þessi félög: Kvenfélaga-
samband tslands (tvo fulltrúa),
Kvenstúdentafélag fslands og Félag
háskólakvenna (einn fulltrúa sam-
eiginlega), Kvenréttindafélag fslands,
Menningar- og friðarsamtök islenskra
kvenna, Rauðsokkahreyfingin og Félag
sameinuðu þjóðanna (einn fulltrúa
hvert). (19. júní, 1975, bls. 36—
37).
Kvennaársnefndin var skiþuð í júní
1975, og er formaður hennar Guðrún
Erlendsdóllir hœstaréttarlögmaður.
— Norðurlandaráð hélt fund í Reykjavík í
febrúarmánuði. Ragnhildur Helga-
dóttir alþingismaður var kosin forseti
ráðsins.
Hér verður helstu viðburða kvenna-
ársins 1975 getið. (Helstu heimildir
eru dagblöðin í Reykjavík).
Ráðstefnur, hátíðahöld og
fundir:
Fyrsta kvennaársráðstefnan var í
janúarmánuði í Reykjavík. Að
ráðstefnunni stóð Rauðsokkahreyfingin
ásamt nokkrum verkalýðsfélögum og
fjallaði hún um kjör láglaunakvenna.
í febrúar var ráðstefna um dagvistun
bama og forskólanám. Fóstrufélag
fslands og Rauðsokkahreyfingin geng-
ust fyrir þessari ráðstefnu.
1 Neskauþsstað var í aþríl-mánuði
ráðstefna um kjör kvenna í sjávarþorþ-
um og til sveita.
Aðalráðslefna kvennaársins var haldin
á vegum nefndanna, sem settar voru á
stofn 1974. Ráðstefnan var formlega
sett á hátíðafundi kvennaársins !
Háskólabiói 14. júní, en sjálf
ráðstefnan var haldin 20.—21. júní á
Hótel Loftleiðum. Fjöldamargar sam-
þykktir komu frá ráðstefnunni. Ein
þeirra var áskorun til kvenna um að
taka sér frí frá störfum á degi Sam-
einuðu þjóðanna 24. okt. 1975 til að
sýna fram á mikilvœgi starfa sinna.
Allar áskoranir og ályktanir ráð-
stefnunnar, svo og niðurstöður staffs-
hóþanna voru fjölritaðar. (Til í
Kvennasögusafni Isl.)
Mikill fjöldi „kvennaársfunda“ var
haldinn um land allt, hjá héraðssam-
böndum, einstökum kvenfélögum og
jafnvel hjá félögum karla. Sumir fund-
anna voru venjulegir umræðufundir, en
aðrir hátíðafundir með rœðuhöldum og
alvöruþrungnum skemmtiatriðum.
Alþjóðakvennadaginn 8. mars héldu
Menningar- og friðarsamtök íslenskra
kvenna hátíðlegan í Norrœna húsinu. A
dagskránni var m.a. þáttur, sem bar
heitið: „Konan sem hvarf“, en það voru
brot úr íslenskum bókmenntum síðasta
áratugs.
Hátíðafundur kvennaársins var í
Háskólabíói 14. júní 1975. Rceðu-
maður var Eva Kolslad frá Noregi
(Rœðan er í Húsfreyjunni 3. h. 1975).
Eitt dagskráratriða var um vinnandi
konur á lslandi fyrr og nú: „Stóðu
meyjarað meginverkum“.. Þessiþáttur
og eins „Konan sem hvarf“ var fluttur
af leikurum, en háskólanemar tóku þá
saman. (Þátturinn um vinnandi konur:
„Stóðu meyjar að meginverkum“ var
fluttur i útvarþi sunnudaginn 18. okt.
1975 og er til í Ijósriti í Kvennasögu-
safni Islands).
Helvi Siþilá, framkvæmdastjóri al-
þjóðakvennaársins á vegum Sameinuðu
þjóðanna, talaði á fundi i Norrœna
húsinu i ágústmánuði.
Kvennaársráðstefna á vegum Alþýðu-
sambands fslands og Bandalags
starfsmanna ríkis- og bæja var haldin í
Munaðamesi i Borgarfirði 26.—28.
seþtember 1975 (Útdrœllir úr erindum
og önnur fjölrituð þlögg ráðstefnunnar
eru til í Kvennasögusafni Islands).
Á vegum Sameinuðu þjóðanna var ráð-
stefna haldin í Mexikó i júnimánuði.
fslenska ríkisstjórnin sendi þrjá full-
trúa, sem lilnefndir voru af ríkisskiþ-
uðu kvennaársnefndinni: Auði Auðuns,
Sigriði Thorlacius og Vilborgu
Harðardóttur.
I Auslur-Berlin var önnur alþjóða-
kvennaráðstefna haldin i tilefni
kvennaársins. Ráðstefnan var oþin fé-
lagasamtökum og einstaklingum. Frá
fslandi fóru fimm konur á vegum
Menningar- og friðarsamtaka ísl.
kvenna og fleiri félaga.
Helvi Siþilá flutti ávarþ á báðum ráð-
stefnunum.
Sýningar á listaverkum kvenna:
Á vegum Norrœna hússins, Félags
islenskra myndlistarmanna og Menn-
ingar- og friðarsamtaka ísl. kvenna var
sýning í marsmánuði á margs konar
listaverkum kvenna.
„Listiðja í dagsins önn — Kvenna-
vinna“, var heiti farandsýningar á
munum og klæðnaði frá Færeyjum,
Grœnlandi, fslandi, Álandi og frá
Sömum. Samstarfsnefnd isl. kvenna-
samtakanna átti frumkvæði að því að
halda sýninguna, en hún var gerð á
kostnað norræna menningarsjóðsins og
með styrk frá menntamálaráðuneytinu.
Sýningin var fyrst sett uþþ i Reykjavik,
en síðan í Neskauþstað, Egilstöðum,
Akureyri, Isafirði og Patreksfirði, áður
en hún var send til hinna landanna.
Listasafn Islands hafði allt sumarið
1975 sýningu á þeim listaverkum
kvenna, sem til voru í eigu þess.
Margar aðrar sýningar með lislaverk-
um kvenna (bæði einkasýningar og
samsýningar) voru haldnar á árinu,
t.d. á verkum Eyborgar Guðmunds-
dóttur í mars og Drífu Viðar í október.
A fundi Norðurlandaráðs i febrúar var
m.a. samþykkt tillaga frá Ragnhildi
Helgadóttur forseta ráðsins um að
Norðurlandaráð efni til farandsýningar
29