Fréttablaðið - 08.12.2010, Blaðsíða 16

16 8. desember 2010 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
Tekjur borgarinnar duga ekki fyrir óbreyttri þjónustu. Hvort sem fólki
líkar betur eða verr þarf bæði að skera
niður útgjöld og afla meiri tekna. Félags-
hyggja snýst um að verja grunnþjón-
ustuna og þá sem hennar njóta en ekki
síður það fólk sem minnst hefur milli
handanna. En ekki leið meirihluta Besta
flokks og Samfylkingar. Sá meirihluti
hefur valið að hlífa þeim efnuðu þess í
stað.
Reykjavíkurborg má hækka útsvarið
um 0,25% og gæti aflað 713 milljóna
króna. Í stað þess að fullnýta þessa heim-
ild ákvað meirihluti borgarstjórnar að
hækka útsvarið um 0,17% og afla 495
milljóna króna. Það þýðir að hver borgar-
búi greiðir 170 krónur aukalega fyrir
hverjar 100.000 krónur sem hann aflar.
Meirihlutinn kýs sumsé að afla ekki 228
milljóna gegnum tekjutengt skattkerfi
þótt heimild sé til. Hinsvegar á að sækja
þessa peninga með því að hækka gjald-
skrár um tugi prósenta en þær hækkanir
leggjast þyngst á barnafjölskyldur.
Gjaldskrárhækkanir sem varða þjón-
ustu við börn, þ.e. leikskólagjöld, skóla-
máltíðir og frístundaheimili munu afla
borginni 227 milljóna – eða einni milljón
minna en fullnýtt útsvar hefði gert. Í
stað þess að afla þessara tekna með 80
krónum á hvern 100.000 kall eins og
skattkerfið býður upp á velur meirihlut-
inn að innheimta tekjurnar af barnafjöl-
skyldum einum og algerlega óháð efna-
hag. Þannig munu foreldrar með tvö börn
í 1.-4. bekk grunnskóla greiða tæplega
9.400 krónum meira á mánuði en áður
fyrir skólamáltíðir og frístundaheimili.
Sama hvort foreldrarnir eru í sambúð
eða einstæðir, og sama hvort þeir eru
með 300.000 eða 2.000.000 króna í mán-
aðartekjur. Fyrrnefndi hópurinn hefði
greitt 240 krónur aukalega gegnum
útsvarið en sá síðarnefndi 1.600 krónur
á mánuði.
Meirihluti sem kýs að fara þessa leið
er ekki meirihluti jöfnuðar eða mann-
úðar. Hann byggir ekki á þeirri samfé-
lagssýn að sameiginlega grunnþjónustu
eigi að greiða úr sameiginlegum sjóðum.
Væri hann það raunverulega hefði hann
mætt aukinni tekjuþörf borgarinnar
gegnum þá tekjuöflunarleið sem trygg-
ir að fólk greiði í samræmi við efni í stað
þess að láta barnafólk borga brúsann.
Meirihlutinn sendir börnunum reikning-
inn í stað þess að jafna kjörin.
Meirihluti efnaða fólksins
Reykjavík
Sóley
Tómasdóttir
borgarfulltrúi VG
Gunnar Bragi spáir í spítala
Gunnar Bragi Sveinsson, þingflokks-
formaður Framsóknarflokksins, hefur
lagt fram heilar átta fyrirspurnir til
heilbrigðisráðherra sem flestar snúa
að því hversu öruggt og/eða hag-
kvæmt hitt og þetta er í heil-
brigðiskerfinu, hvort það hafi
verið metið, hvernig það var
þá gert, ef ekki þá hvers vegna
ekki og hvort hagræðingar sé
þörf. Ein fyrirspurnin hljóðar svo:
Hvaða hagræði hefur falist í
sameiningu Landspítala og
Borgarspítala? Hvenær var
árangur af sameiningunni
metinn síðast?
Ekki nógu mikið – og 2003
Þessu er auðsvarað og þarf ekki
ráðherradóm til: Árið 2003 gerði
Ríkisendurskoðun úttekt á samein-
ingunni og árangri hennar. Þá voru
liðin frá henni nokkur
ár. Niðurstaðan var
í stuttu máli sú að
hún hefði ekki skil-
að alveg jafnmiklu
og vænst var.
Eygló skoðar sjúkrabíla
Eygló Harðardóttir, hin ötula sam-
flokkskona Gunnars Braga, liggur
ekki á liði sínu frekar en fyrri daginn
og hefur líka beint fyrirspurn til
heilbrigðisráðherra. Hún vill meðal
annars vita hvernig sjúkraflutningum
með sjúkrabílum er háttað. Væri ekki
nærtækast fyrir hana að senda póst
á slökkvilið höfuðborgarsvæðisins
og fá að fara þangað í vettvangsferð?
Hún gæti kannski fengið að fljóta
með sjúkrabíl í nokkra klukku-
tíma og kynnast starfinu. Frekar
en að láta Guðbjart Hannesson
lýsa því fyrir sér.
stigur@frettabladid.is
Í
slensk ungmenni hafa snúið vörn í sókn í lesskilningi ef marka
má niðurstöður PISA-könnunarinnar sem gerð var vorið 2009
og birtist í gær. Lesskilningi íslenskra nemenda hafði hrak-
að við hverja mælingu síðasta áratug en nú hefur þróunin
snúist við. Ísland er í 11. sæti í lesskilningi af þeim 68 þjóð-
um sem þátt tóku í PISA-könnuninni að þessu sinni og í 9. sæti af
OECD-löndunum 33 sem tóku þátt. Frammistaða íslensku nemend-
anna í hinum tveimur greinunum sem skoðaðar eru í könnuninni,
stærðfræði og náttúrufræði, hefur ekki breyst marktækt. Þar er
frammistaðan lakari en í lesskilningi. Ísland er þó yfir meðaltali
OECD-landanna í stærðfræði en undir því í náttúrufræði.
Full ástæða er til að fagna þessari ágætu frammistöðu íslenskra
nemenda í lesskilningi. Góður les-
skilningur liggur til grundvallar
frammistöðu í flestum öðrum
námsgreinum auk þess sem hann
er forsenda þess að geta aflað sér
upplýsinga í því textaflóði sem á
nútímamanninum dynur. Kannski
hefur aldrei verið mikilvægara en
nú að hafa vald á því að nýta sér
þær upplýsingar sem búa í öllu því lesmáli sem fyrir augu ber dag
hvern.
Góður lesskilningur íslenskra barna ber sannarlega grunnskólum
landsins gott vitni. Kennarar og forráðamenn íslenskra grunnskóla
mega því vera stoltir af frammistöðu sinna barna eins og börnin
sjálf og foreldrar þeirra.
Engu að síður gefa nokkur atriði sem fram koma í niðurstöð-
um PISA-könnunarinnar tilefni til að staldra við og huga að því
hvað megi betur gera í íslenskum skólum. Ísland er til dæmis ekki
lengur í hópi þeirra þjóða sem minnstan breytileika hafa milli
frammistöðu nemenda eftir skólum eins og verið hefur og þar hafa
íslenskir skólar svarið sig í ætt við skólana í nágrannalöndunum.
Sömuleiðis er heilmikill munur á frammistöðu íslenskra nemenda
eftir landshlutum og hallar þar heldur á landsbyggðina gagnvart
höfuðborgarsvæðinu.
Í könnuninni kemur einnig fram verulegur munur á lesskilningi
grunnskólanema af íslenskum uppruna annars vegar og nema af
erlendum uppruna hins vegar. Þetta á raunar einnig við um frammi-
stöðu í stærðfræði og náttúrufræði og bendir til þess að ekki sé
nægilega vel haldið utan um nám barna sem hafa annað móðurmál
en íslensku. Sérstaklega er staða nemenda sem eru fæddir erlendis
ásamt báðum foreldrum sínum lakleg miðað við aðra nemendur.
Margt bendir til þess að mismunur sé að aukast í íslensku sam-
félagi og niðurstöður PISA-könnunarinnar nú gætu bent til þess
að sá mismunur endurspeglist að einhverju leyti í skólunum. Það
hefur lengi verið eitt af markmiðum íslensks skólakerfis að stuðla
að jafnræði og jafnrétti meðal nemenda og vega að einhverju leyti
upp félagslegan mismun. Vera kann að draga megi þá ályktun af
niðurstöðum PISA-könnunarinnar að íslenskum grunnskólum takist
ekki eins vel upp á þessu sviði og æskilegt væri.
Könnun eins og PISA er auðvitað enginn stóri dómur um skóla-
starf á Íslandi eða í þeim löndum sem taka þátt. Hins vegar er um
að gera að rýna í niðurstöðurnar og nýta þær í þeim tilgangi að
gera góða skóla enn betri.
Lesskilningur íslenskra ungmenna batnar.
Vörn snúið í sókn