Freyja - 01.12.1902, Blaðsíða 27

Ivsemist 5, J)á t3r IriSartilmunin var gjörð. Liv. Ivitcliener, Buller og
•jafnvel fiéttaritari Ðaily Mail blaðsins, liafa cins og allir aðrir eitt um
Botlia að segja. Hann er iiennanniegur inaður, 6 feta li'ir, r.:eð hrein-
skilnislcgutn, greinkegutn og diengilcgum svip, sem ávinnur ser traust
■og vináttu allra er mssta homini. Hann. liafði engan hernað lært og
var því einn af þessum sjálfgjörðu afreksmönnuiu og hershöfðingjum,
sem Bfiaruir virtust geta framieitt hvenær sein á þurfti að iialda. Hann
var nágranni Lukas Meyers, og átti landeign mikla í Vryheid hbraðinu,
á liverri liann hafði byggt sér liöfðingjasetur mikið og fagurt með öllum
aiýjasta og fulikomnasta útbdnaði utan húss og innan. Mcð konu sinni,
sem er af írskum ættum, hefir hann e'gnast mörg eg efnileg börn.
Þeirra elztur er sonur /4 ára ganiall, sem fór með föður sínum til
Evrópu. Ilann er cfnilegur og í aila staði föður sínum tii sóma.
Frægðarbraut Botha byrjaði við dauða Jouberts og lieilsuleysi
Meyers, í hvcrra stað hann var kosinn mótmælalaust til að takast á
hendur æðstu stöðu við herinn, liveiTÍ hann reyndist vcl vaxinn. Hann
vann sinn fyrsta sigurvinning við Modder Spruit, náiægt Ladysmith,
þó var það ekki fyr en í bardaganuin við Colenso að hann gjörði Breb
um óbætanlegt dfall. Eftir það kom sigur lians við Spion Cop, og svo
hin ógleymanlega langa mótstaða hans, sem hindraði Buller og her-
(leildir hans frá að frelsa borgina úr umsátrinu.
Það er næsta merkilegt að lesa um þessa atburði og bcra. saman
mismuinnn á liðsafla þeim, sem frá báðum liliðum tóku þátt í þessum
ójafna leik. Botha hafði ekki nema 43,000 manns, mcð hverjum liann
varð bæði að halda White liershöfðingja við /2,000 manns inni í víg-
girtri borg, og stemma stigu fyrir Buller, sem með 50,000 manns sótti
að honum í þeim tilgangi að losa bcrgina úr umsátrinu. I þessari
klemniu sótti Botlia sjfilfur að Ladysmith, sem bæði var víggirt og var-
in af æfðum her nálega eins maigmennuin og hans eigin, og varðist að-
sókn Buliers, sem Imfði næstum tvöfaldan herafla við hans. Þykir
þetta svo mikið aíreksverk að seint verði honum fullt lof fyrir gefið,
og fá eru slíks dæmi í hernaðarannálum þjóðanna. Þegar hann sök-
um sívaxandi liðsmuuar varð að gefa upp Ladysmith, labbaði hann í
hægðum sínum undan og flutti með sör herbúðir sinar og bergögn öll
inn í Transvaal ríki. Og sö vitnisburður Beron von Mnltzaus í Nine-
t i n t h C e n t u r y fyrir þann mánuð nokkuð að marka, heflr Buller
þá elcki verið ailfjarri því að missa móðinn.
Frá orðsendingum þeim er fóru á milli lians og Buliers er líklegt
að friði liefði orðið á komið árið /900, nema fyrir kröfu Eoberts um
skilyrðislausa uppgjöf Búanna, sem með tilliti til drenglyndis Bret-
annn, sem fram kom í liernaðaraðferð þeirra, nefnil. þeirri, að brenna
og ræna heimili andstæðinga sinna, er orsök i tveggja ára vandræð-