Fréttablaðið - 23.03.2011, Qupperneq 12

12 23. mars 2011 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
H
ernaður Vesturveldanna í Líbíu er ill nauðsyn. Alþjóða-
samfélaginu bar skylda til að grípa inn í til varnar
almenningi í landinu. Yfirlýsingar stjórnar einræðis-
herrans Gaddafí um að fyrirmælum Öryggisráðs Sam-
einuðu þjóðanna um vopnahlé yrði hlítt voru blekk-
ingar einar og ekki um annað að ræða en að beita því hervaldi sem
Öryggisráðið hafði heimilað.
Úr því sem komið er getur bandalag ríkjanna sem tekið hafa
að sér að framfylgja ályktun Öryggiráðsins ekki annað en reynt
að tryggja að uppreisnarmenn
í Líbíu nái yfirhöndinni á ný og
stjórn Gaddafí verði komið frá.
Þar koma í fyrsta lagi til mann-
úðarsjónarmið. Haldi Gaddafí
völdunum má gera ráð fyrir að
niðurstaðan verði svipuð og í Írak
1991, þegar bandamenn hættu
hernaðinum gegn Írak eftir að
her Saddams Hussein hafði verið hrakinn frá Kúvæt. Saddam
hrökklaðist ekki frá völdum, heldur brást við með grimmilegum
árásum á eigin þegna.
Í öðru lagi er íhlutunin í Líbíu rækileg viðvörun til annarra harð-
stjóra í arabalöndunum, sem streitast nú við að halda völdum þrátt
fyrir kröfu almennings um frelsi og lýðræði. Ef Gaddafí verður
leyft að komast upp með að beita hörku til að berja niður uppreisnina
í landinu er hætta á að aðrir arabaleiðtogar grípi til sömu ráða.
Það er þess vegna mikilvægt að ríki heims hviki ekki frá stuðn-
ingi sínum við aðgerðirnar gegn Gaddafí. Ríkisstjórn Íslands hefur
gert rétt í því að lýsa yfir stuðningi við aðgerðirnar.
Það kemur ánægjulega á óvart að Vinstrihreyfingin – grænt fram-
boð styðji nú hernaðaraðgerðir gegn sturluðum einræðisherrum.
Það hefur flokkurinn hingað til ekki gert; þannig voru loftárásir
NATO á Júgóslavíu þegar Slobodan Milosevic var að reyna að murka
lífið úr Kosovo-Albönum kallaðar „árásarstríð“ í ályktunum VG. En
ábyrgð stjórnarflokksins víkur gömlum slagorðum til hliðar.
Í stefnu VG segir enn þá: „Stríð og hernaður leysa engin vanda-
mál, ekki frekar þó að hernaðarsinnar haldi því fram að barist sé
fyrir friði og mannréttindum.“ Það er þó einmitt til að tryggja frið
og mannréttindi í Líbíu sem Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna hefur
nú heimilað hernaðaríhlutun.
Árni Þór Sigurðsson, þingflokksformaður VG og formaður utan-
ríkismálanefndar Alþingis, sagði hér í blaðinu í gær að forsenda
stuðnings VG við aðgerðirnar væri að farið yrði eftir ályktun SÞ í
einu og öllu. Vissulega er hægt að vísa til þess að aðgerðirnar gegn
Milosevic 1998 voru ekki í umboði Sameinuðu þjóðanna. Rússar og
Kínverjar lögðust þá gegn því að Öryggisráðið heimilaði árásir á
Júgóslavíu. Siðferðilegar forsendur fyrir hernaðaríhlutun NATO
þá voru hins vegar nákvæmlega þær sömu og fyrir aðgerðunum í
Líbíu nú; verið er að koma í veg fyrir að stjórnvöld beiti hervaldi
gegn eigin borgurum.
Stuðningur alþjóðasamfélagsins, Íslands þar á meðal, þarf að
sjálfsögðu að ná lengra en aðeins til hernaðaraðgerða. Það verður
að styðja við nýja stjórn í Líbíu þegar þar að kemur til að koma
í veg fyrir að afleiðingarnar af falli Gaddafí verði stjórnleysi og
ringulreið.
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
HALLDÓR
9. apríl nk. er boðað til þjóðaratkvæða-greiðslu um svokallað Icesave-mál.
Lagt er fyrir kjósendur að staðfesta lög
frá Alþingi um skuldagreiðslu ríkissjóðs
í máli þessu eða hafna þeim.
Valið stendur á milli þess að
segja já eða nei. Deilan um
málið felst þá m.a. í því, hvort
leysa eigi það með samningi eða
dómi.
Skuldamál þetta er hins vegar
þannig til komið, að það hlaut
að verða að deilumáli meðal
íslensku þjóðarinnar. Það er í
sjálfu sér ekkert óeðlilegt við
það þótt sú skoðun kæmi fram
að skera yrði úr því fyrir dómi,
hvort ríkissjóði væri skylt að
lögum að greiða fyrir skuldir
sem ríkissjóðir Breta og Hol-
lendinga kröfðust. Eigi að
síður var það sjónarmið skjótt
ríkjandi meðal ráðamanna í landinu hvar
í flokki sem var, að dómstólaleiðin væri
áhættusöm og vandrötuð, þ.e. að samn-
ingaleiðin væri farsælli.
Ferill málsins sveigðist inn á þá braut að
verða milliríkjamál, hvort sem mönnum
líkar betur eða verr. Þegar svo er komið er
langeðlilegast að gera út um slík mál með
samningum. Sögulega séð hafa Íslendingar
yfirleitt tekið samningaleið framyfir dóm-
stólaleið í milliríkjadeilum. Með aðildinni
að Evrópska efnahagssvæðinu
(EES) hafa Íslendingar fórnað
fullveldisrétti í ríkum mæli m.a.
í dómsmálum. Í Icesave-málinu
hefur þjóðin fengið smjörþefinn
af því evrópska alríkisdóms-
valdi, sem yfir okkur er, með
áminningarbréfi Eftirlitsstofn-
unar EFTA (ESA). Kjósendur
ættu að kynna sér þetta bréf og
þá áhættu sem þjóðinni stafar af
dómstólaréttlæti EES og ESB,
ef á það reyndi. Á dómstólaleið-
inni væru Íslendingar eins og
hvert annað peð í höndum fram-
andi alríkisdómstóla. Ef samn-
ingaleiðin er farin hafa íslensk
stjórnvöld vald á málsmeðferð
með virkum hætti að sínu leyti, eða eins
og gerist í samningaviðræðum. Núverandi
samningur í Icesave-málinu felur í sér við-
unandi lausn deilunnar, tryggir góð mála-
lok. — Fráleitt er að túlka samninginn sem
„aðgöngumiða að Evrópusambandinu“. Þar
er blandað saman óskyldum málum.
Vandrötuð og áhættusöm leið
Icesave
Ingvar
Gíslason
fv. alþm.
Framsóknar og
félagi í Heimssýn
Fráleitt er
að túlka
samninginn
sem „að-
göngumiða
að Evrópu-
sambandinu“.
Gamalkunnugt stef
Deilan milli Atla Gíslasonar og Lilju
Mósesdóttur annars vegar og restar
hins vegar er þekkt stef úr stjórn-
málasögunni. Hún snýst ekki síst um
hvor aðilinn sé trúrri stefnu VG. Atli
og Lilja vilja meina að flokkurinn hafi
vikið af leið; hann hafi fjarlægst
upprunann og grundvallar-
sjónarmiðin. Þessu halda
menn jafnan fram þegar
þeir yfirgefa flokka eða
þingflokka. Þeir sjálfir eru
hinir sönnu merkisberar
stefnunnar en þeir
sem eftir sitja hafa
svikið hugsjónirnar.
Sé það rétt eru VG, Samfylkingin,
Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæðis-
flokkurinn allir úti á túni en fyrr-
verandi liðsmenn rækja manifestóið
með sóma og sann.
Góðu siðirnir
Úrsögn Atla úr þingflokknum var
sett í nýtt ljós þegar ályktanir
bárust úr kjördæmi hans í
fyrrakvöld. Eyjamenn riðu á
vaðið og hvöttu hann til að
afsala sér þingmennsku. Í
kjölfarið fylgdu Suður-
nesjamenn og kjör-
dæmisráðið. Þessar
flokksstofnanir
eru furðu lostnar yfir athæfi þing-
mannsins. Getur verið að Atli hafi
ekki ráðfært sig við nokkurn mann
í kjördæminu þegar hann ákvað að
segja bless? Samrýmist það gagnrýni
hans á foringjaræði? Samræmist það
orðum hans um að ekkert hafi breyst
eftir hrun? Nær krafa Atla Gíslasonar
um samráð og góða siði í pólitík
ekki til Atla Gíslasonar?
Staðreynd
„Hreyfingin ekki á leið í
stjórn,“ stóð á vef
Ríkisútvarpsins í gær.
Þá vitum við það.
bjorn@frettabladid.is
- Þegar hreinlæti skiptir máli
Sími 510 1200
www.tandur.is
TASKI kynningarverði
A
T
A
R
N
A
Meira að segja Vinstri græn styðja aðgerðirnar
gegn harðstjóranum Gaddafí í Líbíu.
Ill nauðsyn