Sameiningin - 01.10.1919, Blaðsíða 14

234
um vér lýsingar á andaheiminum og þær eiga að taka af öll
tvímæli — lýsingar á samastað, sem allir vilja komast til.
par verður öllum hinum virðulegri hvötum vorrar jarðnesku
tilveru fullnægt. Vér fáum að njóta áfram ýmiskonar smá-
vegis munaðar og lífsþæginda, án vaísturs eða kostnaðar.
Vé mætum aftur vinum vorum, auðvitað, og allir verðum
vér laglegri ásýndum og nálægt þrítugu. Vér verðum allir
svo undur glaðir og ánægðir. — Á eg að taka þessu og öðru
eins sem sönnunum nýrrar ‘opinberunar frá andaheimi’?
“Hver eru svo þessi ‘nýju trúarbrögð’? Hvaða erindi
flytur andatrúin ? Eða er hún ánægð með heiminn, eins og
hann er? Lítum á síðustu árin fimm. Hefir andatrúin
g-jört nokkuð — er hún að gjöra nokkuð — til þess að hefja
menn upp úr dýrseðlinu, hræsninni, græðginni ? Hefir hún
gjört nokkuð—er hún að gjöra nokkuð—til þess að hnekkja
þeirri hræðilegu spilling, sem nú býr sig til, eins og órækt-
ar-jurt, að sá eitri um alla jörðina? Um fimm ára skeið
hafa bæði blöð og kirkjur stælt upp í mönnum grimdina og
blóðþorstann. pað skaplyndi drekka börnin í sig með
móðurmjólkinni. Nýju dygðirnar eru: hefnd og hatur.
Með hlátrasköllum gjöra menn háð að Kristi sjálfum á þing-
um vorum. Hvað hefir nú andatrúin gjört — hvað er hún
að gjöra — til þess að hjálpa mannkyninu til vits og mann-
dóms aftur og bjarga sál þess frá visnun undir eiturblæstri
grimdar og ofsahaturs?”
petta er mergurinn málsins í athugasemdum Jeromes,
eftir því sem “Digest” skýrir frá. Segja má sjálfsagt með
réttu, að maðurinn sé helzt til bölsýnn um ástandið andlega
þar á Englandi. Að minsta kosti tekur hann heldur djúpt
í árinni, þar sem hann segir, að blöðin og kirkjan æsi grimd-
arhuginn upp í fólkinu. Má vera satt um sum blöð og sum-
ar kirkju. En hitt er þó satt, að ýms merk blöð, tildæmis
Manchester Guardian og — ef eg man rétt — Lundúna-
blaðið Nation, mæltu sterklega á móti hefndum (reprisals),
þegar um þær var talað út af grimdarverkum pjóðverja.
Sama gjörðu ýmsir æðstu embættismenn þjóðkirkunnar og
aðrir klerkar þar í landi. pessir blaðamenn og kirkjuleið-
togar afbiðja hefndir nú, og vilja láta vægja til í ýmsum
atriðum, sem of-hörð þykja í friðarskilmálunum.
En hvað sem um það er, þá er ástandið auðvitað ömur-
legt, eins og Jerome segir. Og öndungar, sem sýknt og
heilagt láta ákúrur dynja á kirkjunni fyrir úreltan rétt-
trúnað — margan skell fær sú hurð — og sinnuleysi hennar