Sameiningin - 01.10.1916, Page 7

229
fram, að han óx að áliti meir og meir hjá öllum góðum
mönnum, eins og hafði átt sér stað með öll friðsöm skyldu-
verk, er hann inti af hendi í daglega lífinu.
pá var hann á sjöunda árinu yfir tvítugt, er hann
fyrst sá Rómaborg. pangað hafði hann verið sendur í er-
indum klaustursins, eins og áður var á vikið. Júlíus páfi
hinn annar, og það, sem fyrir augun bar í páfagarði, hlýtur
að hafa gengið svo að segja fram af Lúter. Hann var
kominn til hinnar helgu borgar, hásætis hins æðsta prests
Guðs á allri jörðinni; og hún kom honum fyrir sjónir—eins
og vér vitum. Margt hefir maðurinn hlotið að hugsa;
margt, sem vér höfum engar sagnir af, sem hann sjálfur
hefir varla getaö klætt í búning orða. pessi Rómaborg,
þessi leikstofa fals-presta, sveipuð fegurðar-blæju heilags
lífernis, ónei! alls ekki, heldur alt öðrum flíkum, er fölsk.
En hvað kemur nú þetta Lúter okkar við? Svo lítilsigld-
ur maður sem hann var, skyldi hann umskapa heilan heim?
pað kom nú ekki til máía. Einstæðingur, af lágum stigum,
átti sízt allra að blanda sér inn í alheims-mál. petta var
verkefni þeirra, sem honum voru langtum ofar. Hann átti
að eins að gá að sér og þræða veg sinn með varkárni gegn
um heiminn. Honum lá næst, að gera óbrotin skyldustörf
sín vel; hið annað, ægilegt og ömurlegt þó það væri, var í
hendi Guðs, en ekki í hendi hans.
pað vekur forvitni vora að hugsa um, hvað myndi
hafa orðið, ef hið rómverska páfadæmi hefði, af hendingu,
farið algerlega fram hjá þessum Lúter; ef það hefði arkað
sína eyðslusömu gleiðgosa-braut án þess að verða á hinni
litlu götu hans og neyða hann til að ráðast á sig. pað er
næsta líklegt, að í þessu tilfelli myndi hann hafa þagað um
það, sem fór aflaga í Rómaborg, og lofað Guði og forsjón-
inni að eiga við það. Slíkur meinhægðar-maður og hann
var, var ekki til þess líklegur að ráðast með svæsni á vald-
hafa. Honum lá næst, eins og eg hefi sagt, að gera skyldu
sína; koma ár sinni vel fyrir borð í þessum veraldar ilsku-
ranghölum, og frelsa sína eigin sál frá dauða. En hið háa,
rómverska klerkavald varð nú einu sinni á vegi hans, á
horni veraldar, í Vittenbergi; hann, Lúter sjálfur, gat ekki
lifað heiðvirðu lífi fyrir því; hann mótmælti, veitti viðnám,
og fór eins langt eins og auðið var; varð fyrir höggum, hjó
aftur, þangað til ekki var um annað að gera en blábert
stríð. pessu skulum vér muna eftir í sögu Lúters. Ef til
vill hefir aldrei jafn lítilsigldur og friðsamur maður og
hann komið öllu í uppnám í heiminum. Vér fáum ekki
annað séð, en að hann myndi helzt af öllu hafa kosið að fást
við kyrlát störf sín í tómi og næði; að það var honum þver-
nauðugt að láta bera mikið á sér. Hvað gat frægð og um-