Fréttablaðið - 16.04.2011, Blaðsíða 100

16. apríl 2011 LAUGARDAGUR60
Myndlist ★★★★
Öll erum við eins og trúðar
Elín Pjet. Bjarnason
Listasafn ASÍ. Til 15. maí.
Yfirlitssýning á verkum eftir Elínu
Pjet. Bjarnason (1924-2009) stend-
ur nú fram í miðjan maí í Lista-
safni ASÍ við Freyjugötu. Elín
lærði ung myndlist, fyrst vetur-
langt hérna heima og síðan hélt
hún til náms við Listaháskólann
í Kaupmannahöfn árið 1945 þar
sem hún var við nám til 1950, auk
þess að ferðast talsvert um Evr-
ópu. Síðar lærði Elín veggmynda-
gerð við sama skóla og enn síðar
grafík. Þessa grunns gætir í verk-
um hennar. Elín hélt ekki einka-
sýningar á verkum sínum en tók
þátt í allnokkrum samsýningum í
Danmörku, eitt sinn sýndi hún hér
heima, ásamt veflistakonunni Vig-
dísi Kristjánsdóttur (1904-1981) í
Bogasalnum árið 1968. Elín var
búsett í Kaupmannahöfn frá náms-
árum sínum til æviloka.
Elín var fyrst og fremst mál-
ari. Snemma á ferlinum málaði
hún stór fígúratíf málverk með
skýrt afmörkuðum flötum þar
sem formin eru einfölduð og sterk.
Frá sjöunda áratugnum og áfram
voru portrettmyndir áleitinn þátt-
ur í list hennar. Elín málaði bæði
sjálfsmyndir og myndir af vinum
sínum, m.a. dönskum listamönn-
um og -konum. Myndir af húsum í
landslagi eru annar sterkur þráður,
þar sem spilað er saman fernings-
formum og óreiðu náttúrunnar, en
hún málaði meðal annars myndir
sem sýndu eldgosið í Heimaey.
Portrettmyndir Elínar eru kraft-
mikil verk og margar þeirra sýna
innri heima frekar en ytra útlit.
Þær eru dökkar og afskræmdar og
minna á grímur. Erfitt er að segja
hvernig listakonan hugsaði þær,
hvort að hér sé hennar innri sýn að
verki eða hvort hún vinni meðvit-
að í takt við ytri áhrif líkt og t.d.
málverk COBRA-listamanna sem
oft sýndu grímur og afskræmingu.
Myndverk Alfreðs Flóka heitins
koma upp í hugann, en það er sjald-
gæft að verk íslensks listamanns
kallist á við hans. Þetta er ekki síst
í grafíkmyndunum.
Sýningin á verkum Elínar er
forvitnileg fyrir margra hluta
sakir. Fyrir það fyrsta er spenn-
andi að sjá verk eftir íslenska lista-
konu sem nánast hafa ekki verið
sýnd áður hérlendis, og það verk
frá öllum ferli hennar. Sýningin
kyndir ekki síður undir forvitni
um listakonuna sjálfa og líf hennar
en Elín lést árið 2009. Við höfum
því aðeins myndverk hennar að
rýna í en myndheimur hennar er
nokkuð sérstakur.
Sýningarnefndin, þau Kristín G.
Guðnadóttir, Steinunn Helga dóttir,
Ingiríður Óðinsdóttir og Pjetur
Hafstein Lárusson, systur sonur og
annar erfingja Elínar, hefur tekið
ákveðna afstöðu við framsetningu
verkanna og þannig að nokkru
leyti túlkað þau á sinn hátt. Þann-
ig eru til dæmis portrett málverk
Elínar í dramatískri umgjörð í
Gryfjunni. Hér er gefið til kynna
að portrettin hafi endur speglað
hugarheima Elínar og líklega er
það rétt. Dökkir veggir skapa
sterka tilfinningu fyrir ákveðnum
erfiðleikum. Það er álitamál hvort
málverkin þurfi á svo afgerandi
framsetningu að halda en að mínu
mati er umgjörðin alveg í takt við
innra drama málverkanna. Fram-
setning mynda í Ásmundarsal er
síðan mjög vel unnin.
Í heildina er fengur að þessari
sýningu sem auðgar flóru sögunn-
ar. Ragna Sigurðardóttir
Niðurstaða: Eftirminnileg og sérstök
sýning á svo til óþekktu ævistarfi
Elínar Pjet. Bjarnason. Áleitin og sterk
málverk, sérstaklega portrettmynd-
irnar, bæta við flóru íslenskrar mynd-
listarsögu. Dramatísk framsetning nær
tökum á áhorfandanum.
Grímulaus andlit
ÖLL ERUM VIÐ TRÚÐAR Portrettmyndir Elínar eru kraftmikil verk og margar þeirra
sýna innri heima frekar en ytra útlit, segir meðal annars í dómi. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
HVAÐ? HVENÆR? HVAR?
Laugardagur 16. apríl 2011
➜ Tónleikar
17.00 Sigríður Ósk Kristjánsdóttir
söngkona, Bryndís Halla Gylfadóttir
sellóleikari og Anna Guðný Guð-
mundsdóttir píanóleikari halda ljóða-
söngstónleika í Salnum í dag kl. 17.
Aðgangseyrir er kr. 3.500.
23.00 Hljómsveitirnar Brother Grass
og Illgresi leiða saman hsta sína í
blússandi Suðurríkjatryllingi á Faktorý
í kvöld kl. 23. Húsið opnað kl. 22.
Aðgangseyrir er kr. 1.500.
➜ Opnanir
16.00 Sýningin Koddu verður opnuð
í Nýlistasafninu í dag kl. 16. Á sýn-
ingunni má sjá íslenska uppganginn,
hrunið og þjóðarsjálfið eins og það
blasir við listamönnunum. Aðgangur
ókeypis. Allir velkomnir.
➜ Sýningarspjall
14.00 Sýningin TILBÚNINGUR stendur
nú yfir í Gallerí Ágúst og ætla listakon-
urnar Ragnhildur Jóhanns. og Harpa
Dögg að vera með listamannsspjall í
dag kl. 14. Allir velkomnir.
Sunnudagur 17. apríl 2011
➜ Tónleikar
16.00 Kammertónleikar verða í tón-
listarsalnum Hömrum á Ísafirði í dag
kl. 16. Tónlistarhjónin Selvadore og
Tuuli Rähni leika á klarinett og píanó.
Aðgangseyrir er kr. 2.000, en kr. 1500
fyrir lífeyrisþega. Frítt fyrir 20 ára og
yngri.
➜ Sýningar
15.00 Myndlistarmaðurinn Þorri
Hringsson verður með listamanns-
spjall í Hafnarborg á sýningunni
„Varanlegt augnablik”. Spjallið byrjar
kl. 15.
Upplýsingar um viðburði sendist á
hvar@frettabladid.is
MORKINSKINNA
TVÖ NÝ BINDI
ÍSLENZKRA FORNRITA
DREIFINGU ANNAST:

Morkinskinna er mikið konungasagnarit frá fyrri hluta 13. aldar og greinir frá þeim konungum
sem ríktu í Noregi eftir fall Ólafs helga á Stiklarstöðum árið 1030. Ritið mun í öndverðu hafa
náð fram til þess tíma er Sverrir Sigurðarson tekur að brjótast til valda í Noregi seint á 12. öld,
en niðurlagið er glatað. Hér er á ferð elsta rit þar sem saga margra konunga er rakin ítarlega.
Morkinskinna gerist einkum við norsku hirðina, og mikill áhugi er þar á hirðmenningu
og hirðlífi. Konungar eru sýndir í samskiptum við þegnana, og greina má þar mikinn áhuga
á konungsvaldi. Verkið má því kalla samfélagsspegil þar sem hirðlífið er skoðað í ýmsum
myndum. Enn fremur ber ritið vitni miklu dálæti á framandi löndum, og drjúgur hluti þess
gerist í Austur-Evrópu og löndunum umhverfis Miðjarðarhaf. Ein höfuðprýði Morkinskinnu
eru hinar mörgu frásagnir af samskiptum konunga við Íslendinga sem dveljast í Noregi, hinir
svonefndu Íslendinga þættir. Flestir eru þættirnir í sögu Haralds harðráða. Sumir þáttanna eru
meðal meistaraverka íslenskra bókmennta, svo sem Auðunar þáttur vestfirska, Halldórs þáttur
Snorrasonar, Hreiðars þáttur heimska og Sneglu-Halla þáttur. Í Morkinskinnu eru fleiri vísur en
í nokkru öðru fornu íslensku sagnariti, og setja þær og hin íslensku skáld mikinn svip á verkið.
Morkinskinna er nú í fyrsta sinn gerð aðgengileg íslenskum almenningi, með ítarlegum
formála og skýringum. Verkið er í tveimur bindum; í þeim báðum eru
formálar og skýringar, en skrár og kort sem gilda fyrir bæði bindin eru
í því síðara. Myndir prýða útgáfuna.

Útgáfur Íslenzkra fornrita eru gerðar úr garði með rækilegum inngangi
og skýringum á kveðskap og torskildum orðum neðanmáls, auk sögu-
legrar, mannfræðilegrar og landfræðilegrar glöggvunar á atburðum og
aðstæðum þar sem þurfa þykir. Ítarleg kynning allra fornrita: www.hib.is
Blúshátíð í Reykjavík hefst í átt-
unda sinn í dag með ýmsum upp-
ákomum í miðbænum. Þar á meðal
verður tilkynnt um heiðursfélaga
Blúsfélags Reykjavíkur. Banda-
ríska blúsarans Pinetop Perkins,
sem lést á dögunum 97 ára gam-
all, verður minnst um helgina,
enda spilaði hann með íslensku
hljómsveitinni Blue Ice Band og
kom fram á Blúshátíð fyrir tveim-
ur árum. Tónleikar honum til heið-
urs verða haldnir á Rosenberg
í kvöld þar sem fjöldi tónlistar-
manna ætlar að heiðra Perkins,
þar á meðal Vinir Dóra, Ragnheið-
ur Gröndal og Hilmar Örn Hilm-
arsson. Allur ágóðinn rennur til
Pinetop Perkins stofnunarinnar.
Á sunnudaginn sýnir Ragnar
Kjartansson í fyrsta sinn hér á
landi myndbandsverkið The Man
í Bæjarbíói í Hafnarfirði. Þar spil-
ar Perkins á píanó á akri utan við
Austin í Texas. Sýningin stendur
yfir frá kl. 14 til 22 og er enginn
aðgangseyrir.
Til heiðurs Perkins
PINETOP PERKINS Bandaríska blúsarans
verður minnst á Blúshátíð í Reykjavík
sem hefst í dag. Hátíðinni lýkur 21. apríl.
NORDICPHOTOS/GETTY