Fréttablaðið - 12.07.2011, Blaðsíða 12

12 12. júlí 2011 ÞRIÐJUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Í leiðara Fréttablaðsins 9. júlí sl. segist Ólafur Þ. Stephensen, ritstjóri, vona
að andstaða Vinstri grænna við allt sem
heitir „einka“ verði ekki til að fresta því
að nýtt fangelsi rísi. Hér vísar ritstjór-
inn í þá afstöðu mína, sem ég hef verið
beðinn um að gera grein fyrir, meðal
annars í þessu blaði, að ég vilji reisa
nýtt fangelsi á Hólmsheiði og standa
þannig að því að kostnaður verði sem
minnstur til framtíðar.
Ekki er um það deilt að einkafram-
kvæmd, sem felur í sér að einkaaðili
reisi sérhæft húsnæði og leigi síðan
opinberum aðilum, er miklu dýrari en
að bjóða út hönnun og smíði fangels-
is sem yrði frá fyrsta degi í eigu hins
opinbera.
Einkaframkvæmdaleiðin var á árum
áður ráðandi hjá hinu opinbera vegna
þess að það var samkvæmt pólitískri
trúarsetningu þess tíma. Ríkið minnk-
aði skuldir sínar með því að selja eignir
en gerði á sama tíma ófrávíkjanlega
leigusamninga til ára og áratuga. Breyt-
ingin var sú að bókhaldið leit betur út
á pappír en kostaði skattgreiðendur
margfalt meira. Síðan þekkjum við það
að tilraunir til að ná fram hallalausum
fjárlögum að forskrift Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins hafa valdið því að ekki
hefur verið alveg horfið frá þessari
leið. Ég hef hins vegar haldið því fram
að þegar upp er staðið yrði fjárstreym-
ið úr ríkissjóði með svipuðum hætti
með einkavæðingarleiðinni nema mun
meira. Byggingaraðilinn myndi, eins
og ríkið, þurfa að taka lán en af láninu
gæti hann ekki byrjað að borga fyrr
en leigugreiðslur bærust frá ríkinu.
Vextir þessa aðila yrðu að öllum lík-
indum hærri en ef ríkið tæki lánið beint
og arðsemiskrafa fjárfestisins bættist
þar einnig ofan á. Þetta gæti í þessu til-
viki verið munur upp á hálfan milljarð.
Byggingarhraðinn ætti hins vegar að
geta verið sá sami hvor leiðin sem farin
yrði.
Þetta á að vera málefnaleg umræða
og verðskuldar annað en útúrsnúninga
og skæting um að forpokuð sjónar-
mið ráði af minni hálfu. Ég tel þvert
á móti að ég tali fyrir kredduleysi og
hagkvæmnissjónarmiðum sem verði
að ræða sem slík. Eða í hvers umboði
talar ritstjóri Fréttablaðsins fyrir
því að hagsmunir skattgreiðenda
framtíðarinnar skipti engu máli?
Í umboði hvers?
Fangelsis-
mál
Ögmundur
Jónasson
innanríkisráðherra
Asía frekar en ESB
Guðmundur Andri Thorsson rithöf-
undur skrifar grein í Fréttablaðið í
gær þar sem hann rekur skiptingu
ESB-andstæðinga í þrjá flokka. Í þriðja
flokknum eru, samkvæmt honum, þeir
sem ekki hafa hrist af sér stórveldis-
drauma útrásaráranna og vilja að
Íslendingar séu heldur í sam-
skiptum við Asíu og Bandaríkin
en ESB. Í þessum flokki séu
meðal annars Ólafur Ragnar
Grímsson og Davíð Oddsson.
Sá fyrrnefndi hafi lengi barist
fyrir öflugum tengslum við
Asíu en hinn trúi enn á
gjöfult samband við
Bandaríkin.
Skemmtileg tilviljun
Vð hlið greinar Guðmundar birtir Árni
Sigfússon grein þar sem hann veltir því
upp hvort við séum tilbúin að ganga
í ESB. Þar spyr hann meðal annars:
„Óttast menn virkilega að standa í
viðskiptaviðræðum við aðrar þjóðir og
stærstu viðskiptasamsteypur heims,
Kína eða Bandaríkin?“ Skemmtileg
tilviljun að greinarnar hafa raðast
hlið við hlið; greiningin á
stöðunni og dæmið henni
til sönnunar.
Heimilisfriðurinn úti?
Oft hefur verið grunnt á því
góða með ráðherrum og
stundum hefur friðurinn
verið úti á ríkisstjórnarheimilinu. Nægir
í því sambandi að rifja það upp þegar
Ögmundur Jónasson yfirgaf stjórnina
í september 2009. Þá var sambandið
á milli hans og oddvita stjórnarinnar,
Steingríms og Jóhönnu, orðið ansi stirt.
Eftir því var tekið að Jóhanna skaut
föstum skotum á Ögmund í Frétta-
blaðinu á laugardag í umræðu um
byggingu nýs fangelsis. Þar sagði hún
það ekki þýða að skilja eftir tillögu
um tveggja milljarða ríkisútgjöld
á borði ríkisstjórnarinnar, sem er
byggingarkostnaður fangelsisins.
Velta menn nú fyrir sér hvort
friðurinn sé úti á stjórnar-
heimilinu.
kolbeinn@frettabladid.isU
msókn Íslands um aðild að Evrópusambandinu er að
sumu leyti eins og himnasending fyrir þá sem vilja sem
allra minnstar breytingar á íslenzka landbúnaðarkerf-
inu. Andstæðingar breytinga geta nú sett þær allar í
einn pakka merktan ESB og barizt svo gegn þeim á
þeim forsendum að við ætlum nú ekki að láta útlendinga segja
okkur hvernig eigi að reka íslenzkan landbúnað.
Þannig eru „varnarlínurnar“,
sem Bændasamtökin kynntu á
nýjan leik í síðustu viku, í raun
varnarlínur um óbreytt ástand í
landbúnaði. Í ályktun Búnaðar-
þings, þar sem varnarlínurnar
voru settar fram sem ófrávíkjan-
leg skilyrði í aðildarviðræðunum
við ESB, var sömuleiðis sú krafa
að „allar umræður sem leiða af sér grundvallarbreytingar á ríkis-
stuðningi, tolla- og stofnanaumhverfi íslensks landbúnaðar verði
að bíða þar til yfirstandandi samningaferli lýkur“.
Er það nú endilega nauðsynlegt? Margir af þeim sem hafa áhuga
á umbótum í landbúnaðinum hafa engan áhuga á Evrópusambands-
aðild og enga trú á að hún verði að veruleika. Af hverju þá að bíða
með þessar umræður?
Alveg óháð ESB-aðild er til dæmis ástæða til að ræða hvort ekki
þurfi að koma á bæði innlendri og erlendri samkeppni á búvöru-
markaði hér á landi, með því að samkeppnislög nái til alls land-
búnaðargeirans eins og annarra atvinnugreina og tollvernd verði
afnumin, þannig að bændur og afurðastöðvar keppi við innflutning
rétt eins og flestir aðrir innlendir framleiðendur neyzluvöru.
Um leið er ástæða til að ræða hvort færa eigi stuðning við hinar
dreifðu byggðir úr markaðstruflandi, framleiðslutengdum styrkjum
til framleiðenda mjólkur og kindakjöts og yfir í styrki sem fremur
eru bundnir við búsetu, umhverfisvernd (til dæmis skógrækt eða
endurheimt votlendis) og ferðaþjónustu svo dæmi séu nefnd. Það
hefur verið þróunin í Evrópusambandinu. Ekkert segir að það geti
ekki verið hagstæðari leið til að styrkja hinar dreifðu byggðir á
Íslandi en núverandi kerfi, jafnvel þótt ekkert verði af aðild að ESB.
Forysta Bændasamtakanna og hin pólitíska forysta landbún-
aðarmála, með ráðherra málaflokksins í broddi fylkingar, láta
eins og íslenzka landbúnaðarkerfið sé svo frábærlega heppnað
að verja þurfi það með kjafti og klóm, jafnt gegn ESB-aðild og
öllum nýjum hugmyndum. En er kerfið svona dásamlegt? Sú stað-
reynd að íslenzkir skattgreiðendur og neytendur greiða einhverja
hæstu landbúnaðarstyrki í heimi og borga engu að síður eitt hæsta
búvöruverð á byggðu bóli úti í búð, segir okkur að eitthvað erum
við að gera vitlaust. Þar við bætist að fjöldamargir bændur hafa
ekki mannsæmandi afkomu af búskapnum og verða að grípa í aðra
vinnu til að framfleyta sér og fjölskyldum sínum.
Heilbrigð skynsemi ætti því að segja okkur að full ástæða sé til
að ræða nýjar leiðir í landbúnaðarmálunum. Hvaða tilgangi þjónar
að verjast slíkri umræðu?
Engin ástæða er til að bíða með umræður um
umbætur í landbúnaðarkerfinu.
Varnarlínur
gegn skynsemi
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN