Fréttablaðið - 30.08.2011, Blaðsíða 14

14 30. ágúst 2011 ÞRIÐJUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Þ
egar indverski hugsuðurinn og baráttukonan Vandana
Shiva kynnir sig segir hún frá veganestinu sem for-
eldrar hennar sendu hana með út í lífið og felst í að
vera meðvituð um fegurð einfaldleikans. Þannig leggur
baráttukonan áherslu á að verkefni nútímamannsins sé
að tengja að nýju það sem í samfélagi nútímans hefur verið slitið
í sundur og þar með glatað merkingu sinni. Sem dæmi um þetta
nefnir hún fjármálakerfi sem öðlast hefur sjálfstætt líf óháð þeim
fjölmörgu þáttum sem eru því þó nauðsynlegir til að viðhalda sér.
Mikilvægast er að mati Vandönu að tengja að nýju mann og nátt-
úru því milli manns og náttúru
hafi alvarlegasti aðskilnaðurinn
átt sér stað.
Baráttan fyrir sjálfbærri
þróun og líffræðilegum fjöl-
breytileika, lýðræði, mann-
réttindum, réttindum kvenna
og síðast en ekki síst gegn
framgangi erfðabreyttra mat-
væla hefur orðið ævistarf Vandönu Shiva. Hún vill hverfa frá
verksmiðjubúskap þar sem bændurnir sjálfir missa völd og verða
háðir alþjóðlegum stórfyrirtækjum. Hún vill hverfa frá einhæfri
framleiðslu með áherslu á magn, búskap sem byggir á eiturefna-
notkun og margfalt meiri vatnsnotkun en þarf þegar unnið er í
anda hefðbundinna fjölbreytilegra búskaparhátta. Hún leggur
þannig áherslu á að rækta og viðhalda fjölbreytileikanum í land-
búnaði og matvælaframleiðslu og lítur ekki á það sem munað
heldur beinlínis forsendu þess að maðurinn lifi af.
Stærsta verkefnið í heiminum á næstu árum og áratugum er
að fæða sífellt fleira fólk. Til þess að svo megi verða er nauðsyn-
legt að mennirnir fari betur með gæði náttúrunnar en þeir hafa
gert á umliðnum árum með því að auka fjölbreytileikann og efla
lífrænan landbúnað.
Vandana bendir á að vegna þess hversu óspillt Ísland sé þá eigi
landið möguleika á að vera í fararbroddi í lífrænni framleiðslu.
Henni finnst því að íslensk stjórnvöld ættu að leggja áherslu á
lífræna framleiðslu og styðja við hana. Hún bendir á að með því
að hefja góðan og hollan mat til vegs og virðingar og með því að
sýna fram á að matur sem framleiddur er samkvæmt gildum líf-
fræðilegs fjölbreytileika er betri matur en sá sem er framleiddur
úr erfðabreyttum hráefnum þá ætti leiðin í átt til sjálfbærni og
fjölbreytileika að verða greið.
Hvernig sem litið er á málin og hversu þróuð sem ríki teljast þá
er málið í raun svo einfalt að maðurinn lifir á jörðinni. Forsenda
þess að svo megi vera áfram hlýtur að vera friðsamleg sambúð
manns og náttúru; að þeir milljarðar manna sem nú eru á dögum
skili ekki jörðinni verr búinni til að sjá fyrir enn fleira fólki eftir
100 ár eða 1.000 ár. Til þess að svo megi verða liggur í augum
uppi að sú umgengni við gæði jarðar sem nú tíðkast verður að
breytast. Mennirnir geta ekki haldið áfram að menga jörð, vatn
og loft eins og þeir hafa gert síðustu áratugina. Einfaldleikinn
er þannig ekki bara fagur heldur beinlínis lykillinn að því að líf
þrífist áfram á jörðinni.
Upphaf skólaársins er alltaf frétta-efni í fjölmiðlum hvar sem er í
heiminum. Ég horfði t.d. á fréttir frá
Frakklandi um styrki vegna upphafs
skólaársins. Hver fjölskylda fékk um 50
þúsund krónur og í fréttinni var fylgst
með því hvernig þetta létti þeim lífið.
Svona stendur franska velferðarkerfið
sig í stykkinu.
En hér á Fróni urðu nokkuð óvænt tíð-
indi í skólabyrjun þegar borgarstjórinn
lýsti því yfir að leggja ætti niður skóla-
skyldu og hvetja fólk til að kenna börnum
sínum heima, ef svo bæri undir. Mér
finnst þessi hugmynd allrar umræðu
verð og hvet fólk til að ræða hana í þaula,
s.s. út frá hugmyndum um frelsi og
mannréttindi. Sá vinkill á þessa skoð-
un borgarstjórans sem mér er nú hug-
leikinn er að hugmyndin um að leggja
niður skólaskylduna er býsna náin hug-
myndinni um tilgang skólagöngu. Hvers
vegna fer fólk í skóla? Ég á ekki við því
eitt svar, en vek athygli á að það skortir
verulega á það í íslensku skólakerfi að
bent sé á það með kerfisbundnum hætti
að nemendur eru í skóla til að búa sig
undir starf. Kannanir sýna að einungis
um 30% skóla fræða börn og ungmenni
skipulega um nám og störf og hvernig
þau sjálf geta fundið sig í námi eða starfi
eftir grunnskóla og framhaldsskóla.
Þessi tengsl á milli þess sem hver og einn
hefur fram að færa og svo þess veruleika
sem blasir við í atvinnulífinu verður að
styrkja.
HALLDÓR
Sá vinkill á þessa
skoðun borgarstjórans
sem mér er nú hugleikinn er
að hugmyndin um að leggja
niður skólaskylduna er býsna
náin hugmyndinni um tilgang
skólagöngu.
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
Tilgangsleysi skólastarfs –
óvænt tíðindi í skólabyrjun
Menntamál
Guðbjörg
Vilhjálmsdóttir
prófessor í náms-
og starfsráðgjöf
við HÍ
Velferðin varin
Þorleifur Gunnlaugsson, varaborgar-
fulltrúi VG, sagðist í samtali við mbl.
is á sunnudag vilja hækka fjármagns-
tekjuskatt úr tuttugu í þrjátíu prósent.
Þorleifur sagði að nú þegar fjöldi fólks
ætti ekki í sig og á þyrfti að
auka jöfnuð í samfélaginu.
Ein leið til þess væri að
skattleggja þá sem ættu
meira en aðrir, til að
standa undir velferðinni.
Þá vísaði hann sér-
staklega til þeirra
sem ekki hefðu
efni á húsnæði
á leigumarkaði
í þessu sam-
hengi.
Bjarnargreiði
Leið Þorleifs er þó varla heppileg fyrir
leigjendur. Tekjur af leiguhúsnæði
teljast nefnilega til fjármagnstekna
en sjötíu prósent leigutekna eru
skattskyld. Því þyrfti eigandi leigu-
húsnæðis sem leigði það út á 150
þúsund krónur á mánuði að hækka
leiguna um 13.291 krónu til að fá það
sama í sinn hlut eftir skattahækkun.
Einhver hluti skattbyrðinnar myndi
leggjast á eiganda húsnæðisins
en eins og leigumarkaðurinn er
um þessar mundir myndi
lunginn af byrðinni leggj-
ast á leigjandann. Í þessu
dæmi þyrfti hann því að
greiða allt að 159.492
krónum meira á ári.
Erlent eignarhald
Ögmundur Jónasson innanríkis-
ráðherra skrifaði á vefsíðu sinni á
sunnudag um fjárfestingaráform
kínverska auðjöfursins Huang Nobu
hér á landi. Ögmundur benti á að sala
á íslenskri jörð til erlends ríkisborgara
væri óheimil nema að veittri undan-
þágu frá innanríkisráðuneytinu. Síðan
bætti Ögmundur því við að honum
fyndist þessi fyrirvari í lögunum
ekki úreltur. Sjálfsagt er að hafa
skýran ramma um kaup og sölu á
íslenskum jörðum og vita-
skuld á að fara eftir lögum. Sú
spurning stendur hins vegar
eftir hvað þjóðerni kemur
viðskiptum með séreignir
við. magnusl@frettabladid.is
Kattamatur 1,5kg. Aðeins 290kr.
Hundanammi margar teg. Aðeins 290kr.
Klór 1l. Aðeins 190kr.
Bodylotion 500ml. Aðeins 190kr.
Sjampó 500ml. Aðeins 190kr.
Sturtusápa 650ml. Aðeins 190kr.
Opnunartími
Mán. - fös. 11 - 18
Lau. 10 - 18
Sun. 13 - 18
Tilboðsvörur
Smáratorgi
Líffræðilegur fjölbreytileiki er lykill að framtíð.
Fegurð
einfaldleikans