Fréttablaðið - 01.09.2011, Blaðsíða 16

1. september 2011 FIMMTUDAGUR16
Alþingi kemur saman til
fundar á morgun til að ljúka
frestuðu vorþingi. Ekki er
mikilla tíðinda að vænta þá.
Naumur meirihluti stjórn-
arinnar mun reynast henni
óþægur ljár í þúfu í vetur.
Einstaka þingmenn munu
fá meira vægi í umdeildum
málum og gera stjórninni
erfiðara fyrir. Ríkisstjórnin
lifir líklega vegna ónógra
valkosta.
Óhætt er að segja að staðan hafi
breyst til hins verra fyrir stjórnar-
liða frá vordögum 2009 og ýmislegt
hafi gengið á. Ögmundur yfirgaf
ríkisstjórn, Álfheiður tók við, en
svo kom Ögmundur aftur.
Þráinn Bertelsson gekk til liðs
við stjórnina, en Ásmundur Einar,
Atli Gíslason og Lilja Mósesdóttir
yfirgáfu þingflokk Vinstri grænna.
Allt í einu var öruggi meirihlutinn
orðinn að einu atkvæði.
Við slíkar aðstæður eykst vægi
einstakra þingmanna og þeir hafa
betri stöðu til að berjast fyrir
sínum hugðarefnum. „Ef þetta fer
ekki í gegn eða verður ekki stöðv-
að styð ég einfaldlega ekki stjórn-
ina eða einstök málefni hennar,“ er
hótun sem vert er að taka alvarlega
og er þekkt úr sögunni; oft kennd
við Stefán Valgeirsson. Hann fór
í sérframboð árið 1987 og studdi
ríkisstjórnina, gegn ýmsum mál-
efnum í hans kjördæmi.
Fjárlagagerðin erfið
Efnahagssamstarf ríkisstjórnar-
innar og Alþjóðagjaldeyrissjóðs-
ins (AGS) hefur sett mark sitt á
stjórnarsamstarfið. Það var höfuð-
ástæða afsagnar Ögmundar Jónas-
sonar á sínum tíma og hann hefur
verið óspar á gagnrýni á sjóðinn,
þrátt fyrir endurkomu í ríkisstjórn.
Samstarfinu lauk í síðustu
viku og sjóðurinn gaf endurreisn
íslensks efnahagslífs ágætisein-
kunn. Það hefur þó ekki dregið úr
gagnrýni á AGS.
Fyrstu fjárlög ríkisstjórnar-
innar einkenndust af skattahækk-
unum. Það er umhugsunarefni að
þrátt fyrir að vissulega hafi þær
verið gagnrýndar, margfaldaðist
sú gagnrýni við næstu fjárlaga-
gerð; en fjárlögin fyrir árið 2011
má fyrst og fremst kenna við niður-
skurð.
Ramakvein heyrðust víða þegar
þjónusta var skorin niður, stofnanir
sameinaðar og sumar lagðar niður.
Vinna við fjárlögin fyrir 2012 er í
fullum gangi og ríkisstjórnin hefur
lýst því yfir að aðhald frekar en
niðurskurður verði leiðarhnoðað.
Naumur meirihluti býður hins
vegar upp á gíslingu einstakra
þingmanna, líkt og rakið er hér til
hliðar. Hvað munu þingmenn segja
þegar skorið verður niður í mennta-
eða heilbrigðisstofnunum í þeirra
kjördæmi? Ef göngum eða vega-
framkvæmdum verður frestað,
eða ef draga verður úr stuðningi
við þeirra listgrein?
Hin eilífu Evrópumál
Alþingi Íslendinga samþykkti að
fela ríkisstjórninni að sækja um
aðild að Evrópusambandinu. Það
er staðreynd sem margir virðast
eiga erfitt með að kyngja.
Viðmælendur Fréttablaðsins úr
öllum flokkum eru sammála því að
þrátt fyrir harðar rimmur hingað
til varðandi Evrópusambandið, séu
þær aðeins forsmekkurinn að því
sem blasa mun við í vetur.
Viðræðuferlið hefur hingað til
snúist um svokallaða rýnivinnu;
hvort og þá hverju þurfi að breyta
í núgildandi löggjöf verði af aðild.
Nú þarf hins vegar að móta samn-
ingsafstöðu í viðkvæmum mála-
flokkum, svo sem sjávarútvegs- og
landbúnaðarmálum, og þá munu
átakalínur skerpast.
Búast má við að tillaga verði lögð
fram á ný um að hætta aðildarvið-
ræðum og þá reynir á meirihluta
stjórnarinnar. Jón Bjarnason hefur
ekki farið leynt með andúð sína á
aðild að ESB og reyndar á við-
ræðuferlinu sjálfu. Hann væri vís
með að greiða atkvæði með slíkri
tillögu, en þá reynir á Guðmund
Steingrímsson, Birki Jón Jónsson
og Siv Friðleifsdóttur, sem öll hafa
lýst yfir vilja til að klára viðræð-
urnar og bera samninginn undir
þjóðaratkvæði.
Fiskur, stjórnkerfi og umhverfi
Jón Bjarnason lagði fram tvö frum-
vörp um fiskveiðistjórnun á síðasta
þingi. Annað fór í gegn með breyt-
ingum en hinu var vísað í nefnd.
Ljóst er að það verður ekki lagt
fram óbreytt aftur, von er á nýju
frumvarpi í október. Þá reynir enn
einu sinni á stjórnarmeirihlutann.
Margir Samfylkingarmenn
myndu sætta sig við umfangsminni
breytingar á kerfinu; að veiðileyfa-
gjald verði hækkað og þjóðareign á
auðlindinni tryggt. Hvort sátt næst
um það skal ósagt látið.
Samkvæmt frumvarpi um stjórn-
arráðið færist valdið til breytingar
á ráðuneytum frá þinginu til for-
sætisráðherra. Það verður að skoð-
ast í ljósi núverandi stöðu; en Jón
Bjarnason og Lilja Rafney Magnús-
dóttir hafa lýst sig andsnúin niður-
lagningu sjávarútvegs- og landbún-
aðarráðuneytisins. Sjálfstæðis- og
Framsóknarflokkurinn eru and-
snúnir frumvarpinu, þannig að
stjórnin verður að treysta á eigin
meirihluta eigi það að nást fram. Til
stóð að afgreiða það úr allsherjar-
nefnd í gær, en það gekk ekki eftir.
Rammaáætlun um nýtingu vatns-
afls og jarðvarma liggur fyrir og
þingsályktunartillaga um virkj-
unar- og verndunarkosti er í opnu
umsagnarferli. Þetta mál gæti orðið
ríkisstjórninni þungt í skauti.
Vinstri græn eru á móti virkjun-
um í neðri hluta Þjórsár og marg-
ir Samfylkingarmenn vilja virkja
meira en áætlunin gerir ráð fyrir.
Þar er stjórnarandstaðan að mestu
sammála, þannig að enn einu sinni
verður að reyna á samninga innan
stjórnarflokkanna, með sinn eins
atkvæðis meirihluta.
Engin orka eftir
Stjórnarliðar sem Fréttablað-
ið ræddi við voru sammála um
stjórnin væri undir í áróðursstríð-
inu, sem, hvað sem mönnum um
það finnst, er nauðsynlegur fylgi-
fiskur stjórnmála.
Öll orkan hefði síðustu ár farið í
efnahagslegar björgunaraðgerðir
og nú væri hætta á því að orkan
færi í pólitískar björgunaraðgerð-
ir.
Sem dæmi var nefnt að þrátt
fyrir að AGS hafi útskrifað
íslenskt efnahagslíf með ágætis-
einkunn fyrir rúmri viku, heldur
væntingarvísitala Gallup áfram
að lækka. Almenningur hafi
ekki trú á aðgerðum stjórnvalda
og málflutningur stjórnarand-
stöðunnar eigi þar hljómgrunn.
Ætli stjórnin sér líf, þurfi hún að
breyta því.
Enginn valkostur
Þrátt fyrir erfiða tíma fram undan,
þörf fyrir samningalipurð og bar-
áttu við stjórnarandstöðu, jafnt sem
eigið fólk, eru mestar líkur á að
stjórnin lifi út kjörtímabilið, fyrst
hún nú þegar er ekki fallin. Um það
eru allir viðmælendur Fréttablaðs-
ins sammála. Ástæðan sé í raun
ósköp einföld: enginn annar val-
kostur sé í stöðunni.
Stjórnarflokkarnir eru áfram
um að sýna fram á að vinstri stjórn
geti setið út heilt kjörtímabil; það
hefur aldrei gerst. Þrátt fyrir allan
ágreininginn á milli stjórnarflokk-
anna meta þeir það hvor um sig svo
að þeir nái meiru af sínum stefnu-
málum fram innan þessa samstarfs
en annars. Þá er ekki mikill vilji
hjá stjórnarflokkunum til þess að
starfa með Sjálfstæðisflokknum.
Ekkert er í kortunum með styrk-
ingu á stjórnarsamstarfinu. Trauðla
ná stjórnarflokkarnir þó meirihluta
eftir næstu kosningar og það gæti
því verið umhugsunarefni fyrir þá
að semja við aðra flokka fyrir kosn-
ingar frekar en eftir. Þá er ekki víst
að það verði í boði.
Það að engir aðrir kostir eru uppi
á borðum, gæti hins vegar orðið að
öndunarvél stjórnarsamstarfsins.
FRÉTTASKÝRING: Hvernig mun stjórnarmeirihlutanum reiða af í vetur?
Kolbeinn
Óttarsson Proppé
kolbeinn@frettabladid.is
Um andúð Jóns
Bjarnasonar á
Evrópusambands-
aðild þarf ekki
að fjölyrða. Hann
mun fá tækifæri
á næsta þingi til
að greiða atkvæði
með því að
aðildarviðræður hætti. Þá er ljóst að
hann er óánægður með fyrirhugaðar
breytingar á stjórnarráðinu, sem
snúast um að leggja ráðuneyti hans
niður.
Eftir að hann sneri
aftur í ríkisstjórn
hefur Ögmundur
Jónasson ekki
verið eins gagn-
rýninn á stjórnar-
stefnuna og áður.
Hann hefur þó
ótvírætt sýnt
að hann er óhræddur við að láta
brjóta á málefnum sem hann telur
mikilvæg.
Kvikmyndagerð er
Þráni Bertelssyni
hugleikin. Hann
lýsti því yfir í sumar
að hann myndi
ekki styðja fjárlaga-
frumvarpið í heild
sinni ef málefnum
Kvikmyndaskóla
Íslands yrði ekki borgið. Þau eru
enn í uppnámi og því óvissa með
stuðning Þráins.
Þingmenn Vinstri
grænna í Norð-
vesturkjördæmi
voru allir þrír á
móti niðurlagningu
sjávarútvegs- og
landbúnaðar-
ráðuneytisins.
Ásmundur Einar
Daðason er genginn í Framsókn, en
Lilja Rafney Magnúsdóttir er eftir.
Samgöngumál eru
Kristjáni Möller
hugleikin, enda
var hann ráðherra
þess málaflokks.
Hann hefur verið
ófeiminn við að
gagnrýna meinta
tregðu eftirmanns
síns við að koma vegaframkvæmd-
um á koppinn, einkum í kjördæmi
Kristjáns, Norðausturkjördæmi.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson er
einnig þingmaður
Norðausturkjör-
dæmis. Hann
hefur sömuleiðis
lagt ríka áherslu á
vegaframkvæmdir
í kjördæminu, auk
þess sem hann
hefur gagnrýnt skattahækkanir og
hvatt frekar til niðurskurðar í ríkis-
rekstri.
32:31 - stjórnarliðar sem gætu skekið meirihlutann
Sama stappið og síðustu árin
FJÖR Á ÞINGI Ekki er við öðru að búast en að starfið á Alþingi einkennist af svipuðum vinnubrögðum í vetur og undanfarið. Hart verður tekist á um fjölda mála og ríkisstjórn-
in má hafa sig alla við að koma málum sínum í gegn, enda hefur hún aðeins eins atkvæðis meirihluta. Við umræður um vantraust á síðasta þingi. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Húsið er vandað að allri gerð og mjög vel staðsett með útsýni í allar
áttir. Það er teiknað af Guðmundi Kr.Guðmundssyni arkitekt. Lóðin
er stór og mögulegt að byggja við húsið í suðurátt. Svefnherbergi eru
3-5, tvö böð og stórar stofur. Verð 125 milljónir.
Upplýsingar gefur Ólafur Garðarsson í síma 515 7400.
Til sölu
glæsilegt 320fm. einbýlishús að
Barðaströnd 18, Seltjarnarnesi.