Faxi - 01.03.1984, Blaðsíða 28

gengir varpfuglar eru sandlóa, tjaldur,
kría og æður. Örfá þórshanapör hafa
orpið á svæðinu fram á síðustu ár.
Þórshana hefur þó ekki orðið vart að
undanfömu og er ágangi erlendra
fuglaskoðara kennt um.
5. Friða þarf fjörur og strandlengju
fyrir jarðraski."
Veiðibjallan
er sem kunnugt er mjög gráðugur fugl.
Vflar hún h'tt fyrir sér að ráðst til atlögu
á ótrúlegustu stöðum, ef hún heldur að
matar sé von. Hún er þess vegna mjög
á verði við ræsi og ruslahauga. Fyrir
nokkru bar svo við, að maður einn úr
Keflavík eða Njarðvík, var við veiðar á
trillu sinni, skammt undan Vatnsnesi,
að í áttina til hans flaug veiðibjalla.
Slíkt er þó tæplega í frásögu færandi á
sjó enda veitti maðurinn fuglinum ekki
athygli fyrr en hann féll í sjóinn með
skvampi miklu skammt frá bátnum. Sá
hann þá h var stór og mikil rotta synti út
úr fuglinum, sem virtist vera dauður.
Óhugguleg er þessi saga, en sýnir betur
en annað græðgi veiðibjöllunnar.
Jón Jónsson, jarðfræðingur
hefur varið mörgum árum til rann-
sókna á Reykjanesskaga. En furðu
hljótt hefur þó verið um þær rannsókn-
ir hans og lítt verið minnst á þær hér í
Faxa.
1978 Gaf Jón út fjölritað rit um
rannsóknir sínar. Trúlega er það nú í
fárra höndum. En mjög er æskilegt að
hann gefi það síðar út á prenti, svo að
flestir eigi aðgang að þeim upplýsing-
um, sem þar eru. Hér verða birtir ör-
stuttir kaflar úr riti Jóns, sem fjalla um
fjöllin á skaganum næst okkur.
Þorbjamarfell (243 m)
vekur athygli fyrst og fremst af því
hvað það er mikið brotið og verður að
því nánar vikið síðar. Fellið er úr
bólstrabergi og móbergsþursa með
bólstrum á víð og dreif, en lítið er um
blágrýtisæðar í því það séð verður og
hraun eru þar engin. Bergið í fellinu
hefur ekki verið athugað nánar. Að
norðaustan er það mjög ummyndað af
jarðhita. Þorbjarnarfell hefur án efa
myndast við gos undir ís meðan jöklar
huldu landið. Vestur úr Þorbjamar-
felli gengur hæðarbunga, sem Lágafell
heitir. Það er fom eldstöð, líklega frá
því seint á síðasta jökulskeiði. Ennþá
sér fyrir hrauni og nokkrum gígum
kringum hann ásamt gjalli, en engin
merki sjást til þess að jökull hafi geng-
ið þar yfir. Lágafell virðist vera yngra
en Þorbjarnarfell. Norðaustur af Þor-
bjamarfelli liggur Selás og tengir það
við Hagafell og Svartsengisfell. Þessi
fell em að langmestu leyti úr bólstra-
bergi og kemur það sérstaklega vel
fram í Gálgaklettum í Hagafelli, en
þeireru misgengi, sem brýtur fellið um
þvert. Stór björg hafa losnað og hrap-
að ofan á hraunið. Er þar þægilegt að
grannskoða bólstraberg. Norðan undir
Gálgaklettum er svæðið þakið hraun-
um upp að SvartsengisfeUi (206 m),
sem svo er nefnt af Grindvíkingum, en
á kortinu er það nefnt Sýlingafell og
mun það hafa verið málvenja í Vogum
og á Vatnsleysuströnd. Hið neðra
Svartsengisfell að mestu úr bólstra-
bergi og þursa en efst á því er gígur
allstór eða raunar öllu heldur tveir
samhangandi gígir og grágrýtishraun
kringum þá. Fjallið er því sennilega
byggt sem stapi og mjög unglegt, hefur
sennilega verið virkt seint á síðasta
jökulskeiði. Vestan í fjallinu em gos-
myndanir, sem samanstanda af ösku
og vikri, og hefur það efni verið unnið
um árabil, og er svo enn. Sú myndun
hverfur inn undir fellið sjálft. Mis-
gengissprunga liggur um fellið þvert
með stefnu norðaustur-suðvestur og
ummyndun eftir jarðhita er þar mikil
enda er virkur jarðhiti (háhiti) við ræt-
ur fjallsins. Ummyndunina má rekja
um norðanverðan Sélháls yfir í Þor-
bjamarfell eins og áður var drepið á.
Tengist þessi ummyndun jarðhita-
svæðinu Svartsengi. (Bls. 31-32).
Stóra-Skógfell (188 m)
er um 1,5 km austur af Svartsengisfelli-
Það er algjörlega úr bólstrabergi.
Litla-Skógfell er um 3 km austar og
einnig það er úr bólstrabergi, en ólíkt
er það berginu í Stóra-Skógfelli. (Bls.
32).
Fagradalsfjall (385 m)
er byggt upp sem stapi, hið neðra úr
bólstrabergi, brotabergi og túffi, en
með hettur úr grágrýti. Líta verður á
f jallið sem dyngju og er gígurinn nyrst í
fjallinu. Hefur það að mestu leyti
byggst upp undir ís og virðist ekki ólík-
legt að jökull hafi legið að því norð-
austanverðu fram til þess að eldvirkni
hætti. Mætti ætla að jökull hafi legið
umhverfis það, þegar grágrýtishraun,
sem þekja það, runnu, en þau eru frá
áðumefndum gíg komin og hafa runn-
ið til suðurs og suðvesturs en ekki
norðurs. Norðurendi fjallsins er úr
móbergsbrotabergi allt frá toppgígn-
um og niður úr svo langt sem sér. f gíg
Fagradalsfjalls er ennþá grágrýtis-
hraun. (Bls. 34-35).
Til skýringar fyrir þá sem ekki þekkja
Fagradalsfjall, skal þess getið, að það
er aflangt, ekki ólíkt hval í laginu, séð
frá Keflavík. Er gígurinn í þeim hluta
fjallsins sem fjær veit bænum. Skóg-
fellin eru á vinstri hönd úti í hrauninu
þegar ekið er til Grindvíkur.
Keilir (379 m)
er frægastur fjalla á Reykjanesskaga.
Norðaustan við hann em þrír hnúkar,
sem nefndir em Keilisböm. Þeir eru úr
lagaskiptu móbergstúffi og raunar er
það sums staðar í Keili sjálfum að neð-
anverðu. f þessu túffi má víða finna
báruför, sem sýna að efni þetta hefur
sest til í vatni. Utlit þeirra bendir til að
um gmnnt vatn hafi verið að ræða.
Milli Keilis og Keilisbarna er hringlaga
dalur. Víða má sjá að túfflögum hallar
inn að þessum dal. Grágrýti er í tonn-
um á Keili og sums staðar utan í honum
virðist það koma fram og gæti það ver-
ið berggangur. Sennilega er þetta
hraun í gosrás fjallsins því ekki er að
efa að Keilir er eldstöð frá jökultíma.
(Bls. 41).
★
Félagsforingjaskipti
Verkaskipting varð í fomstusveit
Skátafélagsins Heiðarbúa
Eydís Eyjólfsdóttir, sem verið hefur
félagsforingi í nokkur ár baðst undan
kosningu og var þá Jakob Árnason,
byggingameistari, kosinn félagsforingi
en Eydís verður aðstoðarfélagsforingi-
FJÓRBÝLISHÚS f GARÐI
Til sölu 3 þriggja herbergja íbúöir í fjórbýlishúsi viö Silfurtún í Garöi.
íbúðirnar eru 87 og 105 fermetrar og seljast fokheldar. Afhendingartími
er 1. ágúst 1984. Húsiö verður fullfrágengið aö utan, meö sér inngangi
og frágenginni lóö.
Einnig 158 ferm. fok-
helt einbýlishús við
Klapparbraut, ásamt
grunni aö bílskúr.
Upplýsingar gefur
Tómas í símum 7107
og 7160.