Frjáls verslun - 01.08.2004, Side 158

Frjáls verslun hefiir birt lista yfir stærstu fyrirtækin frá því árið 1973 - með einu hléi þó
eftír fyrsta árið. Guðmundur Magnússon prófessor vann fyrsta fistann.
Efdr Guðrúnu Helgu Sigiu-ðardóttur
Frjáls verslun hefur birt lista yfir stærstu fyrirtækin í um
það bil 30 ár. Listinn var birtur í fyrsta skipti árið 1973
og ijallaði þá um 50 stærstu fyrirtækin árið 1971 sam-
kvæmt vinnuaflsnotkun. Árið 1975 hófst regluleg birting og
var þá birt yfirlit yfir 100 stærstu vinnuaflsnotendur á íslandi
árið 1974. Árið 1976 var listinn unninn aftur og birtur listi
yfir helmingi færri fyrirtæki en árið áður eða bara þau 50
stærstu árið 1975. 1977 var aftur birtur listi yfir 100 stærstu
fyrirtækin á íslandi árið 1976 og þaðan í frá varð listi yfir 100
stærstu birtur árlega. Guðmundur Magnússon prófessor
vann listann fyrsta árið.
Eliiðara þa en nú Jóhann Briem, eigandi Fijálsrar verslunar,
nefndi það við mig árið 1973 að skoða hver væru stærstu
fyrirtækin á Islandi eins og maður sér oft í erlendum blöðum.
50 stærstu fyrirtækin
á íslandi?
Slnr-K.J.kjHTÍK,
Ætli Fortune hafi ekki verið fyrirmyndin. Listinn hefur birst
allreglulega síðan,” segir Guðmundur Magnússon prófessor
þegar hann er beðinn um að riija upp vinnuna við listann fyrstu
árin. „Þetta var hrein handavinna því að það voru ekki komnar
neinar tölvuskrár og svona upplýsingar lágu ekki fyrir, ein-
ungis skattskráin og Hagtíðindi. Ég geri ráð fyrir að það hafi
verið erfiðara þá en nú að bera saman fyrirtæki eftir veltu og
sérstaklega eftir hagnaði,” segir hann.
„Hagnaðurinn var ekki tekinn með því að fyrirtæki voru
skattlögð eftir mismunandi reglum, t.d. var Sambandið kann-
ski með veltuskatt og ríkisbankamir greiddu ekki skatt. Annað
var eftir þessu. Vinnuaflsnotkunin var tekin sem mælikvarði a
stærð og auðvitað segir hann sína sögu enn í dag þó að í dag
sé hagnaðurinn eða veltan frekar tekin en vinnuaflsnotkunin.
Á þessum tíma þótti það ekki fínt að hafa hagnað í rekstrinum-
Það má segja að sá hugsunarháttur hafi
gjörbreyst. Núna keppast fyrirtæki við
að fækka starfsfólki og auka hagnaðinn
þannig að tímamir em breyttir og það til
bóta að flestu leyti held ég,” segir hann.
öfl dí-aga íyrit-
tsr-jFiz z
'ií KhmXip«Ié>ta»! l.Ja>
JimanlamU EimsVip f
o* IxníartyrtrUtlU. cr
vinrúiíUi^a. Þar viO
SltpfwrfúamiM á Aicure
I Alafovnl. Af þvún
K'.'ikJuvii1 ofl
ofJsiKítKun, oijfnum.
og bBÍoi-
Séi'«wlil0í» fc*T 0» ukafram,
«(1 Ml vUrfiwmi fyriilækjimno
fwkvMuwla o* ulgota «f þvi er
. uO sfciptA. rtv WSniMlo, voreJrin
n* vrrWcsar frumkvioaKlir.
F,n JivaA mgir þown olarrA
J> ðO viflwvlu Ivnrl*Kuv r,"l-
I> Kklli or hloupie »0 þvi 06
iJilpta fyririmilíunura oflir
50 stærstu fyrirtaikin
M. Koupfólog BorafiiSmju.
»11 vlorfiemi moMaUa>: 29. GrfJnn, AkurrjrL
L 30. SjörtJiKnan M., Koflavik.
(rrt rtorfvmonn nwJt->. 31 Ulvogvhdnlú IvUnd.-.
blond* hf. 33 Iflunn. Aku.'ryru
irkm oomvinnufól&go. 33. lvfcj'ínlnii hf.
Köd eftir veltu árift 1971
I, á. iúlwXuUMr á íimifjöWmn 0«« 1«
I. Umdvhook. lnlilKl*.
0. jrjuattln*Í»land* (orl. «orl
3. Bor>orút*orfl Roykjovikur.
A OtgorOaríóJo* Akuroj-rar fc:
fl, RtkiiuUv-vujltfl.
fl. KoupfóIOR Arnooiujza.
ifl VoMntonnrtoyjo hf

IfliurMr oru okhi oantfcro
ð. Brojorútdor* Holnarijörflor.
X F'iíkifljon hf.. Vovlnumnaoyjui
A. OiiuféJarf lslonda hf.
!«. Lflndívlfkjnfc a,
iv «i;,-„imin hf.. Akurvyrl
ar Ilcykjavikur.
ÉUort. Akrunorij.
Mynd af opnunni með fyrsta listanum þar sem tekinn var saman listi yfir 50
stærstu fyrirtækin samkvæmt vinnuaflsnotkun.
- Hvernig var listanum tekið? „Hann
vakti talsverða athygli, þetta var nýjung
og mig minnir að fréttastofur og önnur
blöð hafi vitnað í hann, sérstaklega
þegar þetta var endurtekið og það urðu
breytingar á röðinni. Menn fylgdust með
þessum breytingum á listanum eins og
menn gera kannski með viðskiptin i
Kauphöllinni núna, skoða t.d. hvernig
virði stærstu félaganna breytist inn-
byrðis eða hagnaður þeirra. Það er auð-
vitað fróðlegt að fylgjast með þessu. List-
inn sýnir líka þær breytingar sem hafa
orðið á íslensku atvinnulífi í gegnum
tíðina, bæði hvað varðar þjónustufyrir-
158