Morgunn - 01.06.1994, Síða 23

Pétur Pétursson
Haraldur Níelsson
s
og upphaf spíritismans á Islandi
I
Inngangur
Stefnur og straumar í andlegu lífi manna og þjóða eiga sínar
orsakir, mótunar- og tilveruskeið. A seinni hluta 19.aldar og um
síðustu aldamót urðu til róttækar hreyfingar sem réðust að rótum
kristinnar trúar á forsendum vísindalegrar efnishyggju og
guðsafneitunar. Margar þessar hugmyndir má rekja til ffönsku
stjómarbyltingarinnar miklu í lok 18. aldar, en áhrifin birtust á
mismunandi hátt í hinum ýmsu löndum. A Norðurlöndunum
tengjast róttækar skoðanir í þessum efnum danska heim-
spekingnum og bókmenntafræðingnum Georg Brandes sem hafði
víðtæk áhrif á menntamenn á Norðurlöndunum svo og sósíal-
ismanum sem oftast kom fram sem andkirkjuleg hi'eyfing.
Þeir sem brugðusst til vamar gegn þessum árásum gerðu það á
grundvelli trúarsannfæringar sinnar, þekkingar og samvisku. Ríkur
þáttur í þessari andspymu var að sýna fram á með rannsóknum og
vitnisburðum, hvemig veruleiki Guðs, framhaldslíf og
hjálpræðisverk Guðs sonar væm veigamestu áhrifavaldar í jarðlífi
mannsins og ódauðleika.
Sálarrannsóknir komu mjög við sögu í þeirri vamarbaráttu. Þar
var reynt að sýna og sanna hvert væri eðli og gildi manns-
21