Morgunn - 01.06.1994, Page 33

MORGUNN
innan handar við skipulagningu námsferðar Haialds til háskólans í
Halle í Þýskalandi haustið 1899. Það bendir því ekkert til annars en
Haraldur hafi við heimkomuna frá námi í Kaupmannahöfti verið á
sömu línu í guðfræðilegum efinum og félagar hans í æskulýðsstarfi
Heimatrúboðisins. Danska heimatrúboðið fjármagnaði húsakaup
KFUM í Reykjavík, en sá húsakostur var forsenda fýrir hinum
mikla framgangi sem KFUM átti að fagna undir leiðsögn séra
Friðriks. Þess vegna litu dönsku leiðtogamir svo á, að stjóm
dönsku félaganna bæri nokkra ábyrgð á starfínu í Reykjavík.
Sennilega var hið ríflega fjárframlag (7000 danskar krónur)
aðallega að þakka meðmælum Olferds Ricards við leiðtoga
Danska heimatrúboðsins.
Þegar það fréttist til Danmerkur að Haraldur Nielsson fengist
við rannsóknir á miðlafyrirbærum í Reykjavík fannst Olferd það
koma sér við og varð það tilefni til harðskeyttra bréfaskipta milli
þessara fomvina árið 1906. Ég tel að sá skoðanaágreiningur sem
þar birtist hafi haft nokkra þýðingu fyrir kirkjusögu íslands fyrri
hluta þessarar aldar. Leiðtogar Danska heimatrúboðsins vildu að
Haraldur gengi úr stjórn KFUM í Reykjavík vegna þess að hann
tók þátt í starfsemi spíritista í Reykjavík. 1 bréfunum sem fóm á
milli gerði Haraldur grein íyrir þátttöku sinni í sálarrannsóknunum,
en tók því fjarri að Danska heimatrúboðið og KFUM í
Kaupmannahöfn hefðu nokkurt vald til þess að víkja honum úr
stjóm KFUM í Reykjavík, sem að hans mati var óháð danska
félaginu. Haraldur sakaði sína gömlu dönsku vini um óþolandi
afskipti og yfirráðahneigð gagnvart íslendingum í þessu máli og
fyrir þröngsýni og afturhald í trúmálum. Honum fannst að afstaða
þeirra til sálarrannsóknanna væri augljós vitnisburður um danska
íhaldsemi og afturhald. Kvað hér við sama hljóð hjá Haraldi eins
og mörgum löndum hans öðmm um óþolandi afskifti Dana af
málefnum Islendinga.
Olferd Ricard benti fomvini sínum á að stjóm félagsins í
Reykjavík hefði alltaf haft danska félagið í ábyrgð fyrir
húsakaupum og öðmm kostnaði við húsnæði félagsins í Reykjavík
31