Morgunn - 01.06.1994, Qupperneq 50

MORGUNN
undir leiðsögn anda sem kenndir voru við Snorra Sturluson, Jónas
Hallgrímsson og H.C. Andersen. Af þessu tilefni skrifaði Eiríkur
Haraldi langt bréf og sýnir honum fram á að þessir látnu menn geti
á engan hátt talist ábyrgir íyrir sögunum. Hann gerir þar saman-
burð á orðfæri þessara manna í lifanda lífi og texta miðilsins því til
sönnunar. Haraldur lét þessar athugasemdir sem vind um eyru
þjóta en vináttunni héldu þeir við, enda áttu þeir mörg sameiginleg
áhugamál og fjölskyldutengslin vom sterk. Hins vegar sannfærðist
tengdafaðir Haralds séra Sigurður Gunnarsson í Stykkishólmi og
voru gerðar sambandstilraunir á heimili hans. Margir aðrir vinir og
vandamenn Haralds urðu sannfærðir spíritistar.
Páskaboðskapurínn vorið 1904 - og 1911
Haraldur átti það sameiginlegt með íhaldsömu guðfræðingunum
að honum fannst sögulegu rannsóknimar varpa skugga á það
„sólhlýja elskuídeal Krists“ sem Eiríkur talaði um í bréfínu til hans
árið 1903. Hann gat ekki á sama hátt og vinur hans og samherji Jón
Helgason aðgreint guðffæði og persónulegt trúarlíf. Haraldur var
einfaldlega ekki þannig persóna. Til þess var hann of samkvæmur
sjálfum sér. Hann praktiseraði það sem hann predikaði - ef svo má
að orði komast.
Eins og Haraldur leit á málin þá snerti spíritisminn sjálfa kvikuna í
kristnum dómi, þ.e.a.s. upprisuboðskapinn, líf Frelsarans krossfesta
eftir dauðann. Athyglisverðasta ræða Haralds í þessu samhengi er
ræðan sem hann flutti í dómkirkjunni 2. apríl 1904 og á páskadag
1911 - í síðara skiptið með viðbót sem skiptir sköpum í þessu
sambandi. Ræðan hefur upphaflega heitið: „Það birtir yfir líftnu
við boðskap upprisunnar.“ En í öðmm fluttningi, hefur verið
strikað yfir seinni hlutann og hún heitir þar aðeins: „Það birtir“.
Það má segja að þessi ræða geymi lykilinn að áherslubreytingu
predikunar Haralds eins og hann sá hana sjálfur. Hér tengir hann í