Morgunblaðið - 28.11.2008, Síða 17

Fréttir 17ALÞINGI
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. NÓVEMBER 2008
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
RANNSÓKNIN á orsökum banka-
hrunsins á að ná aftur til þess tíma
er bankarnir voru einkavæddir og
horfa þarf til þeirra ásakana sem
uppi voru á þeim tíma innan og utan
þings. Um þetta voru Ögmundur
Jónasson, þingmaður Vinstri
grænna, og Árni Páll Árnason, þing-
maður Samfylkingar, sammála á Al-
þingi í gær þegar rætt var um frum-
varp sem felur í sér stofnun nefndar
er rannsaka á bankahrunið og að-
draganda þess.
Þingmenn voru almennt jákvæðir
í garð málsins og lögðu ríka áherslu
á að allar staðreyndir yrðu dregnar
fram í dagsljósið.
Snýr að stjórn og andstöðu
Sturla Böðvarsson, forseti Alþing-
is, mælti fyrir frumvarpinu en með-
flutningsmenn eru formenn allra
stjórnmálaflokkanna. Benti Sturla á
að með skipan nefndarinnar væri Al-
þingi að fikra sig inn á nýjar brautir.
Samkvæmt stjórnarskránni má
skipa rannsóknarnefndir þingmanna
til að skoða ákveðin mál en ljóst
þótti að víðtækari sátt gæti náðst
væri rannsóknin í höndum óháðra
sérfræðinga.
Ögmundur Jónasson sagði rann-
sóknina hljóta að snúa að stjórn-
málum og þá jafnt stjórn sem stjórn-
arandstöðu. „Nauðsynlegt er að
spyrja um hvað var gert og hvað var
ekki gert, hvaða lög og reglur voru
settar og hvaða tillögur voru huns-
aðar,“ sagði Ögmundur og lagði líka
áherslu á að horft yrði til þess
hvernig framkvæmdavaldið hefði
farið með vald sitt.
Þröng lagahyggja að aðskilja
siðferðið frá nefndinni
Árni Páll Árnason setti spurning-
armerki við að skipa ætti sérstaka
hliðarnefnd sem á að skoða siðferð-
islegu hliðina. „Ég sé í sjálfu sér
ekki rökin fyrir því að skipta við-
fangsefni rannsóknarinnar upp með
þessum hætti,“ sagði Árni Páll og
taldi þessa skipan mála einkennast
af þröngri lagahyggju. Ekki ætti að
horfa á lagalega og hagfræðilega
þætti án nokkurrar tengingar við
siðferði eða góða stjórnsýsluhætti.
Valgerður Sverrisdóttir, formað-
ur Framsóknarflokksins, sagði aug-
ljóst að væri Ísland ekki aðili að
EES hefði bankahrunið ekki átt sér
stað. Frjálst flæði fjármagns hefði
gert bönkunum mögulegt að stækka
svo mikið. Lagaumhverfið hér væri
það sama og í öðrum Evrópulöndum.
„Síðan er það spurningin hvers
vegna í ósköpunum lagaramminn og
lögin og reglurnar voru og eru þann-
ig að svona hlutir geti gerst,“ sagði
Valgerður og Pétur H. Blöndal,
Sjálfstæðisflokki, sagði augljóst að
regluverk ESB væri meingallað.
Þá lagði Kristinn H. Gunnarsson,
þingmaður Frjálslynda flokksins,
áherslu á að ekki yrði gengið til
kosninga fyrr en niðurstöður nefnd-
arinnar lægju fyrir til þess að kosn-
ingar gætu orðið það uppgjör sem til
þyrfti.
 Ögmundur Jónasson og Árni Páll Árnason leggja áherslu á að rannsókn á bankahruninu nái aftur til
einkavæðingar bankanna  Kristinn H. Gunnarsson vill ekki kosningar fyrr en niðurstaða liggur fyrir
Nái aftur til einkavæðingar
Morgunblaðið/Golli
Frestur Nefndin á að skila skýrslu
sinni eigi síðar en 1. nóvember 2009.
Handhafar sannleika
Talsverð umræða spannst um sann-
leikann á Alþingi í gær en í hvítbók-
arnefndarfrumvarpinu er talað um
að nefndin eigi að leita sannleikans
um bankahrunið. Vöruðu nokkrir
þingmenn við orðalaginu. Sagði Pét-
ur H. Blöndal ágætis fólk um allan
heim leita sannleikans en þeir sem
teldu sig hafa fundið hann væru hins
vegar stórhættulegir. Kristinn H.
Gunnarsson tók undir þetta og tók
sem dæmi að þeir sem hefðu brennt
fólk á báli hér á landi hefðu talið sig
handhafa sannleikans.
Tónlistarhúsið
Steinunn Valdís
Óskarsdóttir,
Samfylkingu,
hefur lagt fram
fyrirspurn til
mennta-
málaráðherra
um stöðuna á
byggingu tónlist-
arhúss og ráð-
stefnumiðstöðv-
ar við Austur-
höfn. Vill Steinunn Valdís jafnframt
vita hvert framhaldið verður nú þegar
framkvæmdaraðilarnir eru komnir í
þrot.
Eyðsluseggir
Íslenska þjóðin
hefur eytt of
miklu og sparað
of lítið, sagði
Pétur H. Blön-
dal, Sjálfstæð-
isflokki, á þingi í
gær og þótti
furðu sæta
hversu margir
eyða um efni
fram. „Maður
bara horfir á þetta gáttaður. Hvernig
ætlar fólkið að borga þetta?“ sagði
Pétur og bætti við að lánum hefði
verið haldið að fólki til að kaupa
flatskjá eða fara til útlanda eða
hvað annað. Þetta yrði að breytast
og væri vonandi nú þegar að breyt-
ast og þjóðin að læra að verða spar-
samari.
Norska krónu í gagnið
Jón Magnússon, Frjálslyndum, hefur
ásamt tveimur flokksfélögum sínum
lagt fram þingsályktunartillögu þess
efnis að ríkisstjórnin kanni mögu-
leika á að tengja íslensku krónuna
við aðra mynt, t.d. norsku krónuna.
Gangi það ekki vilja þeir að upptaka
evru verði skoðuð, með eða án sam-
ráðs við Evrópusambandið.
Dagskrá þingsins
Næsti þingfundur er áætlaður á
fimmtudag en fyrri partur næstu vik-
ur verður nýttur undir nefndafundi.
Þetta helst …
Steinunn Valdís
Óskarsdóttir
Pétur H.
Blöndal
„HÉR er um
einkavinavæð-
ingu að ræða í ut-
anríkisráðuneyt-
inu,“ sagði
Birkir J. Jóns-
son, þingmaður
Framsóknar-
flokks, á Alþingi í
gær og gagn-
rýndi Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur utanríkisráð-
herra harðlega fyrir að beita póli-
tískum ráðningum. Vísaði hann til
þess að Kristín Árnadóttir hefði
verið skipuð sendiherra á dögunum
og þótti honum Ingibjörg feta svip-
aðar slóðir og Davíð Oddsson á sín-
um tíma, þrátt fyrir að hún hefði
sjálf verið mjög gagnrýnin á offjölg-
un sendiherra.
Yngra fólk og konur
Ingibjörg Sólrún sagði hins vegar
að sendiherrum hefði verið fækkað
en ekki fjölgað og að Kristín væri
ráðin sem skrifstofustjóri í þeim til-
gangi að betra utanumhald næðist
um yfirstjórn ráðuneytisins. Það
væri nauðsynlegt þar sem bæði ráð-
herra og ráðuneytisstjóri hafa átt
við veikindi að stríða.
Þá sagði Ingibjörg of marga
sendiherra vera „í eldri kantinum“
og yngra fólk hafa átt litla mögu-
leika. Nú séu hins vegar margir að
hætta. „Ég held að það skapi annars
vegar svigrúm fyrir framgang fyrir
yngra fólk í þjónustunni en jafn-
framt svigrúm til að fjölga konum í
þjónustunni,“ sagði Ingibjörg.
halla@mbl.is
Einkavina-
væðing í
ráðuneyti
Birkir J. Jónsson.
Yfirstjórnin efld
vegna veikinda
RÚMENAR og Búlgarar munu ekki
geta flutt til Íslands og leitað sér
vinnu á eins einfaldan hátt og aðrir
íbúar EES-svæðisins fyrr en í fyrsta
lagi 1. janúar 2012. Þegar löndin tvö
urðu aðilar að Evrópusambandinu
nýttu íslensk stjórnvöld sér mögu-
leika til að fresta gildistöku ákvæða
um frelsi launþega til flutninga inn-
an Evrópusambandsins. Átti það að
gilda til 1. janúar 2009 en hefur nú
verið framlengt. Að því loknu er
mögulegt að framlengja tímabilið
enn frekar eða fram til 2014.
Rúmenar og
Búlgarar úti
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
KOSTNAÐUR Íslands af því að gera upp Icesave-
deilunna næmi í besta falli í kringum 50 milljörðum
en í versta falli um 250 milljörðum ef upplýsingar
um eignastöðu Landsbankans eru réttar. Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir utanríkisráðherra mælti fyrir
þingsályktunartillögu um að ríkisstjórninni verði
falið að leiða málið til lykta á Alþingi í gær. Í máli
hennar kom fram að virði eigna Landsbankans væri
talið á milli 800 og 1.200 milljarða króna.
Heildarkröfur nema í kringum 1.300 milljörðum
en Ísland þarf aðeins að greiða upp að því marki sem
trygging innstæðueigenda nær til, þ.e. að 20 þúsund
evrum fyrir hvern reikning. Tók Ingibjörg sem
dæmi að væru eignir Landsbankans um 1.000 millj-
arðar virði myndi 140-160 milljarða skuld lenda á ís-
lenska ríkinu.
Seðlabankastjóri talar í véfréttastíl
Stjórnarandstæðingar gagnrýndu stjórnvöld fyrir
að hafa gefist upp í deilunni. „Íslensk stjórnvöld eru
hér að beygja þjóð sína í duftið eftir að forsætisráð-
herra fullvissaði okkur um að við myndum ekki láta
kúga okkur,“ sagði Helga Sigrún Harðardóttir,
þingmaður Framsóknarflokks, og bætti við að með
þessari leið væru Íslendingar að gefa frá sér réttinn
til að fara með deilumálið fyrir viðeigandi dómstóla.
„Það gerðist eitthvað í þessu máli, virðulegur for-
seti, sem enginn treystir sér til að segja frá. Framan
af virtust samningaviðræður við Breta og Hollend-
inga vera í góðum farvegi en það næsta sem þjóðin
veit er að búið er að beita hryðjuverkalög gegn Ís-
lendingum,“ bætti Helga við og sagði seðla-
bankastjórann síðan færa þjóðinni fréttir í vé-
fréttastíl um að hann kynni skýringar á málinu.
Samfylkingarþingmennirnir Helgi Hjörvar og
Árni Páll Árnason lögðu hins vegar áherslu á að Ís-
land þyrfti að standa við sínar skuldbindingar.
Áréttaði Árni Páll að ekki hefði verið hægt að leiða
málið fyrir dómstóla þar sem forsenda fyrir því sam-
kvæmt þjóðarrétti væri að bæði ríki samþykktu það.
Verður að leggja samninginn fyrir Alþingi
Jón Bjarnason, þingmaður Vinstri grænna, sagði
mjög óeðlilegt ef Alþingi afgreiddi opna heimild fyr-
ir ríkisstjórnina með þessum hætti og Pétur H. Blön-
dal, þingmaður Sjálfstæðisflokks, sagðist ekki geta
stutt þingsályktunartillöguna nema skýrt væri að
samningurinn yrði lagður fyrir Alþingi til sam-
þykktar. „Ég get ekki falið útlendingum sjálfdæmi
um örlög Íslands,“ sagði Pétur og bætti við að stjórn-
málamenn annars staðar tækju ekkert tillit til að-
stæðna á Íslandi. Hollendingar og Bretar hefðu
ásamt öðrum Evrópusambandsþjóðum misnotað Al-
þjóðagjaldeyrissjóðinn til að kúga Ísland til hlýðni
og uppgjafar.
Morgunblaðið/Ómar
Uppgjöf eða eina lausnin? Stjórnarandstæðingum þykja stjórnvöld hafa lotið í gras í Icesave-deilunni.
ICESAVE KOSTAR
50-250 MILLJARÐA
Formaður efnahags- og skattanefndar styður ekki þings-
ályktunartillögu um að ríkisstjórnin leiði málið til lykta