Morgunblaðið - 13.06.2009, Blaðsíða 12

12 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 2009
FRÉTTASKÝRING
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
SVEITARFÉLAGIÐ Álftanes þarf
að endurfjármagna lán upp á um 820
milljónir á þessu ári, þar af er
stærstur hluti vegna erlendra lána.
Takist ekki að framlengja erlendu
lánin mun sveitarfélagið borga það
með innlendu láni en þar með myndi
læsast inni gengistap sem gæti num-
ið um 500 milljónum króna, sam-
kvæmt upplýsingum frá sveitarfé-
laginu.
Búið er að semja um endurfjár-
mögnun fyrir þetta ár, að sögn Sig-
urðar Magnússonar, sveitarstjóra á
Álftanesi. Þá þurfi að taka upp við-
ræður við ríkisvaldið um hvernig
hægt sé að koma til móts við sveit-
arfélög sem þurfi að greiða erlend
lán á þessu ári eða á meðan gengi
krónunnar sé svo langt frá eðlilegu
viðmiðunargengi. Hann segir að
miðað við rekstraráætlun 2009 sé
gert ráð fyrir hagnaði af rekstri og
að gert sé ráð fyrir að sala á bygg-
ingarétti skili um 300 milljónum.
Stærstur hluti af því er væntanlega
samningurinn við Búmenn, en skv.
honum kaupir sveitarfélagið „bú-
seturétt“ í þjónustuhúsi og fyrstu 10
íbúðirnar af 30 sem eiga að rísa í
tengslum við hana.
Tap sveitarfélagsins í fyrra nam
832 milljónum króna og spilar fjár-
magnskostnaður vegna gengis-
hrunsins þar langstærstan þátt. Tap
af rekstri var um 84,5 milljónir, fyrir
afskriftir og fjármagnsliði.
Rekstrarvandinn á Álftanesi hef-
ur aldrei verið meiri, en vandinn er
þó ekki nýr af nálinni. Í skýrslu end-
urskoðenda Álftaness sem fylgdi
ársreikningnum 2008 segja þeir að
„undanfarin ár höfum við bent for-
ráðamönnum sveitarfélagsins á að
skatttekjur og þjónustutekjur dygðu
ekki fyrir rekstrarútgjöldum sveit-
arfélagsins og leita þyrfti leiða til að
bæta úr því“. Sérstaklega hafi verið
bent á kostnað við uppeldis- og
fræðslumál, en útgjöld til þess mála-
flokks voru um 72% af skatttekjum
ársins 2008 en ættu að vera nær
60%.
Sveitarstjórn Álftaness hefur
bent á að með réttu ætti sveitarfé-
lagið að fá hærra framlag úr Jöfn-
unarsjóði sveitarfélaga þar sem
greiðslurnar eigi að taka tillit til
sveitarfélaga með hátt hlutfall barna
og unglinga. Að mati sveitarfé-
lagsins ætti framlagið að hækka um
150-200 milljónir. Samtök sveitarfé-
laga á höfuðborgarsvæðinu hafa tek-
ið undir málflutning Álftaness og
hafa hvatt til að reglum sjóðsins
verði breytt.
Selur lóðir fyrir skuldum
Skuldir Álftaness nema um 2,4
milljörðum. Eftir gengishrunið
skiptast lánin um það bil jafnt á milli
gengistryggðra lána og innlendra
lána. Í ársreikningi 2008 kemur
fram að afborganir eru að meðaltali
285 milljónir á ári á árunum 2009-
2013. Sigurður Magnússon sveit-
arstjóri segir að í þriggja ára áætlun
sveitarfélagsins sé ekki gert ráð fyr-
ir afborgunum lána, enda sé það
ómögulegt fyrr en frekari uppbygg-
ing hafi styrkt bæjarsjóð. Stefnt sé
að því að afla tekna með sölu á bygg-
ingarétti. Fram að þessu hafi einka-
aðilar hirt ágóðann af uppbyggingu.
„Í fyrsta skipti nú úthlutar sveitar-
félagið lóðum í eignarlandi sínu og
fær tekjur og hagnað í bæjarsjóð til
að greiða niður skuldir og byggja
upp þjónustumannvirki.“
Meira: www.mbl.is
Læsist tapið inni?
 500 milljóna gengistap læsist inni ef Álftanes getur ekki
framlengt erlent lán  Ný sundlaug þrátt fyrir rekstrartap
Fyrir stuttu var tekin í notkun ný og glæsileg 25 metra sundlaug á Álfta-
nesi, 17 metra öldulaug, 12,5 metra innilaug og lengsta vatnsrennibraut
landsins. Jafnframt var íþróttahúsið stækkað. Í ársreikningi 2008 kemur
fram að skuldbindingar sveitarsjóðs vegna þessara mannvirkja nema um
2,5 milljörðum, miðað við 6% vexti og 30 ára leigusamning. Kostnaðar-
áætlun Álftaness vegna sundlaugarinnar stendur í um 900 milljónum.
Á Álftanesi var 12,5 metra útisundlaug en hún var ónýt. „Álftnesingar
áttu ekki sundlaug og þá vantaði líkamsræktaraðstöðu og búningsklefa og
byggja varð nýtt anddyri milli eldra húss og nýrrar laugar. Við þurfum að
sinna okkar íbúum og ég tel að íbúarnir séu mjög ánægðir,“ segir Sigurður
Magnússon bæjarstjóri. Talið er að öldulaugin og rennibrautin muni draga
að sér gestafjölda sem muni auðvelda reksturinn. Margir íbúar úr ná-
grannasveitarfélögum koma í laugina. Áætlaður aukakostnaður vegna
rennibrautar var 20 milljónir og tækjabúnaður í öldulaugina var talinn
kosta 8-10 milljónir.
„Vantaði þetta íþróttamannvirki“
Morgunblaðið/Heiddi
Flott Núvirtar skuldbindingar sveitarfélagsins, miðað við 6% vexti, vegna sundlaugarinnar nema rúmlega milljarði.
Sveitarsjóður Álftaness var rek-
inn með 85 milljóna tapi í fyrra
áður en tekið er tillit til afborgana
og vaxtakostnaðar. Sveitarstjór-
inn ætlar að selja byggingarétt
fyrir mörg hundruð milljónir.
Eftir Ingibjörgu B. Sveinsdóttur
ingibjorg@mbl.is
UPPLÝSA þarf hvort það hafi verið
þáttur í starfsemi íslenskra banka
að stofna lögaðila í skattaparadísum
og þá undir hvaða formerkjum og ef
rétt reynist í hverra þágu slíkt hafi
verið gert.
Þetta skrifa Skúli Eggert Þórð-
arson ríkisskattstjóri og Ingvar J.
Rögnvaldsson vararíkisskattstjóri í
forystugrein í júníblaði Tíundar,
fréttablaði ríkisskattstjóraembætt-
isins.
Þeir segja það jafnframt verðugt
verkefni að koma saman hópi sér-
fræðinga sem hefði það hlutverk eitt
að hafa uppi á þeim aðilum sem hafa
komið óskattlögðum tekjum undan í
skjóli erlendra eignarhaldsfélaga.
„Óvíst er að unnt verði að koma
höndum yfir þá fjármuni sem runnið
hafa framhjá skattlagningu nema
með beinskeyttum og markvissum
aðgerðum sem hafa þann tilgang að
bjarga því sem bjargað verður.“
Í upphafi forystugreinarinnar
fagna Skúli og Ingvar nýjum lögum
um styrkingu skattframkvæmdar.
Andvígir auknu gagnsæi
Þeir lýsa hins vegar yfir furðu
sinni á því að fulltrúar fjármálafyr-
irtækja hafi mætt á þingnefndar-
fund til þess að mæla gegn sam-
þykkt frumvarpsins um styrkingu
skattframkvæmdar.
Ríkisskattstjóri og vararíkis-
skattstjóri segja að fulltrúar fjár-
málafyrirtækja hafi gengið svo langt
í sínum málflutningi að einn þing-
mannanna hafi spurt hvort andstaða
þeirra við frumvarpið væri með vit-
und fjármálaráðuneytisins sem fer
með eignarhald nýju ríkisbankanna.
Framganga fulltrúa fjármálafyr-
irtækjanna þykir þeim Skúla og
Ingvari umhugsunarefni þar sem
markmiðið hafi verið aukið gagnsæi
og styrking skattframkvæmdar.
„Með samþykkt lagabreyting-
anna munu skattyfirvöld geta, eftir
áratugabið, tryggt færslu upplýs-
inga inn á skattframtöl og aukið
skatteftirlit í því skyni að allir fram-
teljendur skili þeim sköttum til sam-
félagsins sem þeim ber,“ segir í for-
ystugreininni.
Veisla á kostnað annarra
Þeir Skúli og Ingvar segja að það
hafi löngum verið talin snautleg iðja
að halda sjálfum sér veislu á kostnað
annarra. Þannig hafi þó hluti ís-
lensku þjóðarinnar hagað sér.
Bent er á að í skýrslu um skatt-
svik frá árinu 2004 hafi áætlaðir
undandregnir skattar numið 34
milljörðum króna.
„Að öllum líkindum voru þessir
fjármunir vanmetnir þá og til við-
bótar kemur að athafnamenn ýmsir
hafa ekki dregið af sér hin síðustu ár
við þá iðju að koma umsvifum sínum
í skjól með stofnun eignarhalds-
félaga af ýmsum toga svo hundruð-
um skipti.“
Mánaðarlaun tugþúsunda
Í forystugrein þeirra Skúla og
Ingvars segir að líkur séu á að veru-
legum fjármunum hafi verið komið
undan skattlagningu í gegnum er-
lenda lögaðila og án efa séu það
stærstu skipulögðu skattundanskot
hérlendis um árabil.
Þeir benda á að meira að segja við
hóflega skattlagningu, eins og 10
prósenta fjármagnstekjuskatt, neyti
einstakir aðilar allra bragða.
„Er það enda ljóst að miklu mun-
ar um hvert prósentið þegar mögu-
legur skattstofn getur numið fjár-
hæð sem jafngildir samanlagt
eðlilegum mánaðarlaunum tugþús-
unda manna,“ segir meðal annars í
forystugreininni.
Héldu sér
veislu á kostn-
að annarra
Ríkisskattstjóri vill ná undanskotnu fé
Morgunblaðið/Golli
Ríkisskattstjóri Skúli Eggert
Þórðarson vill markvissar aðgerðir.
Í HNOTSKURN
»Í skýrslu um skattsvik fráárinu 2004 voru áætlaðir
undandregnir skattar 34 millj-
arðar króna.
»Ríkisskattstjóri og vara-ríkisskattstjóri segja að að
öllum líkindum hafi þessir
fjármunir verið vanmetnir þá.
Til viðbótar komi að ýmsir at-
hafnamenn hafi ekki dregið af
sér hin síðustu ár við að koma
umsvifum sínum í skjól.
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
EVA Joly, ráðgjafi ríkisstjórnarinnar við
rannsókn á efnahagshruninu, verður aðalfyr-
irlesari á ráðstefnu Evrópusamtaka kvenlög-
fræðinga (EWLA) 3.-4. júlí í Reykjavík. Mun
Joly nálgast þema ráðstefnunnar, mannrétt-
indi og fjármálamarkaðir, út frá íslenska
hruninu. Á undan henni talar Einar Már Guð-
mundsson rithöfundur um hrunið.
Herdís Þorgeirsdóttir, prófessor og vara-
forseti EWLA, segir að þátttakendur verði
frá öllum Evrópusambandslöndunum og einn-
ig frá Bandaríkjunum. Mikill áhugi sé á ís-
lenska efnahagshruninu og Íslandi.
Á ráðstefnunni verða einnig tekin fyrir um-
fjöllunarefni eins og mannréttindi í framtíð
Evrópu, samfélagsleg ábyrgð fyrirtækja og
áhrif fjármálakreppunnar á fjölskyldur. Þá
verður fjallað um nýjar leiðir í jafnréttisbar-
áttu á óvissutímum, markaði og áhættustýr-
ingu, kynbundið ofbeldi og margt fleira.
Af öðrum fyrirlesurum má nefna Rögnu
Árnadóttur dómsmálaráðherra, Hjördísi Há-
konardóttur hæstaréttardómara, Ragnhildi
Hjaltadóttur ráðuneytisstjóra og Steinunni
Sigurðardóttur rithöfund, auk fjölda íslenskra
og erlendra kvenna sem starfa við lög-
mennsku, fræðistörf, embættisstörf og fleira.
Ráðstefnan fer fram í Þjóðmenningarhús-
inu við Hverfisgötu og er öllum velkomið að
taka þátt. Að sögn Herdísar verður þátttöku-
gjaldinu haldið í lágmarki, í samræmi við ís-
lenskar aðstæður. Skráning fe r fram á
www.bifrost.is.
Fjallar um mannréttindi og markaði
 Eva Joly verður aðalfyrirlesari á ráðstefnu Evrópusamtaka kvenlögfræðinga í Reykjavík
 Einar Már Guðmundsson einnig meðal fyrirlesara  Mikill áhugi á efnahagshruninu
Morgunblaðið/Ómar
Ráðstefna Eva Joly heldur fyrirlestur í júlí.