Morgunblaðið - 09.10.2009, Qupperneq 25

25
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. OKTÓBER 2009
REYKJAVÍK-
URBORG hleypir af
stokkunum „Ljómandi
borg“ í dag. Markmiðið
með verkefninu er að
vekja athygli almennings
á fallegum stöðum og
forvitnilegum tækifær-
um til samveru í mið-
borginni og öðrum hverf-
um borgarinnar í vetur.
„Ljómandi borg“ er
óbeint framhald af verk-
efninu „Bjarta Reykjavík“ frá því í
sumar. Meginmarkmið „Björtu
Reykjavíkur“ var að vekja athygli fólks
á perlum í miðborginni. Grænni ásýnd
Lækjartorgs, ný torg við Laugaveginn,
kaffihús í Hljómskálanum og fleiri
þættir úr því verkefni eru mörgum enn
í fersku minni. Með verkefninu „Ljóm-
andi borg“ er framtakið fært út í hverfi
borgarinnar. Borgarbúar eru hvattir
til að taka þátt í verkefninu í sínu eigin
hverfi, m.a. með samkeppni um ljósa-
skreytingar og viðburðum í sundlaug-
um, á bókasöfnum, lista-
söfnum og fleiri
samverustöðum í hverf-
um borgarinnar. Þema
„Ljómandi borgar“ er
ljósin í borginni, vatnið
og veturinn. Lýsing
verður nýtt til að vekja
athygli á forvitnilegum
hliðum borgarinnar,
mannvirkjum og nátt-
úru. Dæmi um aðra við-
burði eru útsending sin-
fóníutónleika á
ákveðnum sundstöðum
Reykjavíkurborgar,
samkeppni um snjólistaverk, tónlist-
arhátíð, upplýst skautasvell í miðborg-
inni, útimarkaðir og kaffihús í Hljóm-
skálanum á aðventunni, svo fátt eitt sé
nefnt.
Atburðir þessa verkefnis munu síð-
an birtast borgarbúum vel undirbúnir
eða óvæntir allan næsta vetur og hafa
þann tilgang einan að gleðja íbúa og
gera borgina okkar hlýlegri, skemmti-
legri og enn betri.
Kveikt verður á Friðarsúlu listakon-
unnar Yoko Ono í Viðey á afmælisdegi
John Lennon í dag, föstudaginn 9.
október. Af því tilefni býður Yoko upp
á fríar ferðir í Viðey í dag og um
helgina. Ég vil nota tækifærið til að
hvetja almenning til að þiggja boð
Yoko um siglingu út í Viðey og tón-
leika í Hafnarhúsinu í kvöld kl. 22. Um
leið og kveikt verður á Friðarsúlu
Yoko Ono í Viðey fagnar Reykjavík-
urborg vetrinum með því að kveikja á
sama tíma hvít ljós víða um miðborg-
ina og á samkomustöðum í hverfum
borgarinnar. Borgarbúar eru hvattir
til að taka þátt í þessum viðburði með
því að kveikja á kerti eða hvítum ljós-
um í nærumhverfi sínu á þessum tíma.
Vonandi eiga allir eftir að finna eitt-
hvað við sitt hæfi, ýmist í miðborginni
eða sínu eigin hverfi í ljómandi
Reykjavík í vetur.
Eftir Hönnu Birnu
Kristjánsdóttur
» Þema „Ljómandi
borgar“ er ljósin í
borginni, vatnið og vet-
urinn. Lýsing verður
nýtt til að vekja athygli á
forvitnilegum hliðum
borgarinnar.
Hanna Birna
Kristjánsdóttir
Höfundur er borgarstjóri.
Ljómandi Reykjavík
Í GÆRMORGUN
hlaust mér sú upphefð að fá
yfir mig skæðadrífu stak-
steina Morgunblaðsins.
Grjótkastarinn í Hádeg-
ismóum var þó ekkert sér-
lega hittinn. Efnislega er
ég sakaður um að hafa hót-
að þjóðinni uppsögn á
EES-samningnum sam-
þykki hún ekki Icesave,
sem ég á víst að vera alveg
hreint sérstakur áhuga-
maður um að Íslendingar samþykki, að
því er virðist af þeirri ástæðu að ég ku
vera svo sólginn í embættismannastarf
í stofnunum ESB.
Allt er þetta kolrangt. Í fyrsta lagi
hef ég engum hótað. Ég var inntur eft-
ir því í fjölmiðlum hvað myndi gerast
með EES-samninginn ef Íslendingar
myndu hafna Icesave og segja sig úr
efnhagsáætlun AGS. Ég svaraði sem
rétt er, að þá myndi líkast til vera úti
um ESB-umsóknina og að erfitt yrði að
aflétta gjaldeyrishöftunum í bráð, það
gæti svo aftur leitt til þess að EES-
samningurinn myndi á endanum rakna
upp. Þetta er samdóma álit flestra
fræðimanna og til að mynda útskýrt í
grein á vefsvæði mínu: eirikur.eyjan.is
Ýmsir staksteinadrit-
arar þessa þjóðfélags
hófu auðvitað um leið
að teygja, toga og
rangtúlka ummæli mín
og gera mér upp ann-
arlegar hvatir. Ég var
hins vegar einvörð-
ungu að miðla þeirri
þekkingu sem ég hef á
evrópsku samstarfi
eftir áratugs rann-
sóknir á þessu app-
írati, en samkvæmt
staksteinum má það
má víst ekki á Íslandi í dag. Sannleik-
urinn er víst ekki af öllum álitinn sagna
verður.
Í öðru lagi hef ég frá upphafi varað
við þessum árans Icesave-samningi,
hroðaleg hrákasmíð þessi nauðungar-
samningur. Til að mynda lagði ég strax
í upphafi til að settir yrðu afgerandi
fyrirvarar við þennan ólánssamning, að
vísu var svo gengið allt of langt í þeim
efnum og málið eyðilagt í þinginu.
Í þriðja lagi hryllir mig hreinlega við
þeirri tilhugsun að verða bjúrókrati í
Brussel, það langar mig alls ekki. Á
meðan ég má vera fræðimaður á Ísland
þá vil ég það, ef ég má. Um skeið starf-
aði ég sem upplýsingafulltrúi í sendi-
ráði ESB í Ósló, mér leiddist og vissi
um leið að ég hef engan áhuga á svo-
leiðis störfum, sagði því starfi mínu
lausu og flutti heim. Síðan ég ég unnið
að fræðistörfum og vil halda þeim
áfram, ef ég má.
Í skæðadrífu Staksteina fljúga fleiri
og enn furðulegri hlutir. Á einhvern
undarlegan hátt tekst grjótkast-
aranum í Hádegismóum að þvæla 70
óspjölluðum meyjum inn í spilið, sem
ég er sagður hafa einhverja löngun til.
Hvernig svarar maður eiginlega svona
ummælum? Hvað er hér eiginlega á
ferðinni? Þetta er ekki eina sendingin
sem ég hef fengið frá Morgunblaðinu
eftir að blaðamenn óskuðu eftir áliti
mínu á afdrifum EES-samningsins.
Seinni partinn á miðvikudag barst mér
nafnlaus póstur úr netfanginu frsend-
@mbl.is. Bréfritari fer fram á að ég
þagni og endar reiðilestur sinn á eft-
irfarandi hvatningu til mín. „Geturðu
ekki bara flutt og látið okkur í friði?“
Er þetta hótun? Hver ber ábyrgð á
svona póstsendingum?
Eftir Eirík Bergmann » Sannleikurinn er
víst ekki af öllum
álitinn sagna verður.
Eiríkur Bergmann
Einarsson
Höfundur er stjórnmálafræðingur.
Hverju er verið að hóta?
Í sunnudagsblaði
Morgunblaðsins, 4.
október, birtist heilsu-
auglýsing vegna fót-
boltakeppni, sem
kennd er við Visa-
bikarinn. Þar stóðu
tvær upplitsdjarfar
konur í keppnisbún-
ingum sínum, með fót-
bolta á milli sín og
hægri hönd á hjarta-
stað. Sannarlega var ljósmyndinni
ætlað að draga fram einhvers konar
tilfinningaþrungna stemningu:
Hafði einhver dáið? Fengu þær
samtímis sting í hjartað yfir ein-
hverju sem ljósmyndarinn sagði í
þann mund er hann smellti af? Eða
hvað á þessi handstaða eiginlega að
merkja?
Ekki þarf lengi að leita svara við
því. Þannig er að Bandaríkjamenn
leggja gjarnan hönd að hjartastað
þegar þjóðsöngur þeirra er fluttur
opinberlega, og gildir þá einu hvort
um er að ræða íþróttakappleiki eða
aðra viðburði. Þetta er falleg og ein-
læg hegðun hinnar bernskulegu
tröllþjóðar, sem lætur ekkert tæki-
færi ónotað til að viðra þjóðernis-
stolt sitt. Svo handsetning þessi er
eðlileg – ef maður er Bandaríkja-
maður að hlusta á „Star spangled
banner“.
Ég upplifði skrýtinn hlut, eitt
sinn í íslenskum menntaskólabekk,
þar sem ég lauk heimsókn minni
með því að syngja tvö ættjarðarlög
með hinum ungu Íslendingum. Svo
vel tókst upp hjá okkur að kenn-
arinn lagði til að við tækjum þjóð-
sönginn, sem var við hæfi þar sem
þetta var á Degi íslenskrar tungu.
Og viti menn. Nokkrir í bekknum
lögðu þegar hönd á hjartastað, svo
ég spurði hvað menn héldu að þeir
væru að gera. Svörin voru loðin og
óljós í meira lagi, enda er erfitt að
svara fyrir hegðun sem tekin er
upp, ómeðvitað, úr þúsund amerísk-
um bíómyndum, og engin hefð er
fyrir hér á landi. Hin bernskulega
þjóðerniseinlægni Ameríkana fer
okkur Íslendingum ákaflega illa.
Nú hlýt ég að gera ráð fyrir að
íþróttahreyfingin hafi í einhverju
unglingslegu meðvirkniskasti tekið
upp þennan ameríska sið, án þess að
spyrja sig að merkingu. Kannski
finnst mönnum þetta ofboðslega
flott, jafnvel töff og svolítið „eins og
best gerist erlendis“,
sem löngum hefur ver-
ið afsökun okkar Ís-
lendinga fyrir að
herma eftir öðrum
þjóðum, án þess að
hafa hugmynd um eðli,
tilgang og rætur þess
sem við erum að apa
eftir hugsunarlaust.
Og úr því að land-
liðsfreyjur eru farnar
að taka upp þennan sið
má fastlega reikna
með að áhorfendur á leikjum hermi
þetta eftir, ekki síst yngri kynslóðir,
í þeirri trú að „svona eigi maður að
gera“ þegar þjóðsöngurinn er flutt-
ur opinberlega.
Við eigum ekki margar hefðir eða
siði, allra síst í tengslum við sam-
komur og viðburði sem tengjast
þjóðarsjálfsmynd okkar. Þeim mun
meiri áherslu ættum við að leggja á
að viðhalda þeim fáu en góðu hefð-
um sem við þó eigum, og færa þær á
milli kynslóða af jafn djúpri virð-
ingu og við kennum börnum okkar
íslenskar bænir eða ættjarðarljóð.
Ég vil benda íþróttahreyfingunni á
„pósu“ glímumanna og fim-
leikaflokka, sem sjá má á mörgum
ljósmyndum frá því um aldamótin
1900. Sannarlega falleg líkams-
staða, er birtir hvoru tveggja: heil-
brigt stolt og mannlegan virðuleika.
Vegna þess að framkoma íþrótta-
manna hefur mikil áhrif á ungt fólk
ætti þróttahreyfingin að ráða sér
siðameistara, sem gæti skipulagt
hvernig keppendur í hinum ýmsu
greinum beri að hegða sér, t.d. við
flutning þjóðsöngsins, hvort sem er
á leikjum utanlands eða innan. Ég
efast ekki um að íþróttahreyfingin
hafi peninga til þess, jafnvel á þess-
um síðustu og verstu tímum. Að
minnsta kosti ætti hún að sjá sóma
sinn í því að vera ekki að stuðla að
jafn afkárlegri samfélagsmengun á
borð við þá sem blasti við í um-
ræddri auglýsingu. Nema að hreyf-
ingin sé leynt og ljóst að leggja til
að við tökum upp nýjan þjóðsöng.
Eftir Friðrik
Erlingsson
» Svo handsetning
þessi er eðlileg –
ef maður er Bandaríkja-
maður að hlusta á „Star
spangled banner“.
Friðrik Erlingsson
Höfundur er rithöfundur.
Samfélagsmengun;
óvart eða viljandi?
Fagnað Kvennaskólinn og Menntaskólinn við Hamrahlíð mættust í gær í mambói á Miklatún sem eru einskonar íþróttaleikar. Hér leggur fulltrúi MH einn úr Kvennó að velli í puttastríði.
Árni Sæberg