Saga - 1973, Side 30

26
ÓLAFUR ODDSSON
V. Vallalaugarfundur.
Hinn 10. og 11. maí 1849 hélt Lárus sýslumaður Thor-
arensen uppboð á búi Jóns Bjarnasonar í Eyhildarholti.
Fjöldi manns var á uppboðsþinginu. Þar flaug það fyrir,
að Einar Stefánsson á Reynistað vissi allt um Kallárfund,
en hann lét Ara Arason á Flugumýri og nokkra aðra vini
sína vita um þessi mál. Var þar þá þegar ákveðið að
undirlagi Jóns Samsonarsonar, Gísla Konráðssonar og
Tómasar Tómassonar að boða til fundar við Vallalaug,
rétt hjá Ytra-Vallholti, enda auðvelt um vik, þar sem
fjölmenni var mikið.56
Vallalaugarfundurinn var haldinn 22. maí, og sóttu hann
um 160 manns. Kom nokkur hluti þeirra með nesti og tvo
járnaða hesta til reiðar. Fundarstjóri var enn sem fyrr
Jón Samsonarson alþingismaður. Amtmannsmálið var efst
á baugi, en þó var þar einnig fjallað um væntanlegan Þing-
vallafund. Jón flutti stutta ræðu „til að mæla fyrir bón-
inni að afbiðja amtmanninn og förinni til að framflytja
hana“. Var síðan endanlega ákveðið á fundinum, hvernig
Norðurreið skyldi hagað og með hvaða hætti skyldi birta
amtmanni „ósk alþýðu“. Jón Samsonarson segir síðan fyrir
rétti, að fastráðið hafi verið á fundinum, að engir Norður-
reiðarmanna skyldu á nokkurn hátt óvirða amtmann með
orðum eða atvikum, hvernig svo sem hann kynni að taka
þeim. Til þess að geta forðazt þetta fullkomlega var ákveð-
ið, að menn skyldu ekki eiga annað tal við hann en að
lesa upp skriflega orðsendingu á sérstökum seðlum.57
Nokkrir fundarmanna tóku þá að ókyrrast mjög. Riðu
þeir fram og aftur og hrópuðu: „Lifi þjóðfrelsið! Lifi fé-
lagsskapur og samtök! Drepist kúgunarvaldið!“ Á meðan
skrifaði Gísli Konráðsson orðsendingu til Gríms amtmanns
með samþykki Jóns Samsonarsonar og annarra, er hlut
áttu að máli, og var hún svohljóðandi: