Saga - 1973, Page 181

MAÐKAÐA MJÖLIÐ 1756 169
blev ikkun halvparten præsteret, og den enda saaledes be-
skaffen at Mehlet vrimlede af levende Maddiker, hvor
med Mand enten maatte tage til takke, eller n0yes med intet.
Paa nogle Havne blev Mehlet end og saa nægtet, naar de
ruinerede b0nder ikke havde gielde S0yder at levere der-
imod. Hvad viidere er paa Handelen at udsætte Ville Vi
forbigaae, og komme 3° til den paaf0lgende Vinterens
Strænghed . . .“ 1
Þessari bænarskrá fylgja meðmæli Magnúsar Gíslasonar
amtmanns, dags. 7. ág. 1756. Gætu upplýsingar hans í
bréfinu til rentukammersins 1. okt. 1756 (nr. 2555) um
maðkað mjöl á Eyjafjarðarhöfn 1755 verið runnar úr
bænarskránni. Ef svo væri, er þessi vitnisburður Magnúsar
um maðkamjölið endurtekin heimild (sekundær), en ekki
fi’umheimild. Hafa þá ummæli Magnúsar amtmanns ekki
sjálfstætt heimildargildi.
Fleiri heimildir tilgreinir Jón Aðils ekki. Niðurstaðan
er sú, að hvergi í þeim heimildum, sem hann nefnir, er
minnzt á það, að mjölið 1756 hafi verið maðkað. Hins
vegar er talað um maðk í mjöli í þrem þessara heimilda,
eu það á við árið 1755, ekki 1756. Af þessum þrem heim-
ddum eru þó aðeins tvær örugglega frumheimildir. önnur
Peirra, bænarskráin, tekur svo djúpt í árinni, að ekki
verður annað séð en bænarskrármenn ætlist til, að þetta
sé skilið þannig, að mjölið hafi verið maðkað á öllum
Norðurlandshöfnum og að allt eða mestallt mjölið á hverri
böfn hafi verið maðkað.
, Nvernig svaraði stjórn Hörmangarafélagsins þessari
asökun?
Á hverjum vetri sendi rentukammerið til Hörmangarafé-
a&sins ágrip af kvörtunum, sem borizt höfðu frá íslandi
Ve&na verzlunar undangengins sumars. Kvörtunin úr bæn-
f^skránni um maðkað mjöl 1755 barst félagsstjórninni
1 a8Tipi fyrri hluta vetrar 1756/57; var ekki betur frá þessu
hjóðskjalasafn íslands, Danska send., rentukamm., Kgl. Res. 1758.